شما تا کنون نام بیماری اسکیزوفرنی را شنیده‌اید؟ اسکیزوفرنی نوعی اختلال روانی است که معمولا در اواخر دوران جوانی یا اوایل بزرگسالی بروز می کند. اسکیزوفرنی اغلب با توهم، هذیان و سایر مشکلات شناختی مشخص می شود و می تواند یک مسئله مادام العمر باشد. شما درباره علل و علائم این بیماری چه می‌دانید؟ تا پایان این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره این بیماری کسب نمایید.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: درباره تالاسمی بیشتر بدانید
دلایل ابتلا به اسکیزوفرنی
روان پریشی اصطلاحی پزشکی است که در آن فرد دچار تجربیات غیر واقعی می شود. مثل شنیدن صداهای غیر واقعی یا دیدن چیزهایی که دیگران قادر به دیدن آنها نیستند. در واقع روان پریشی خود یک علامت است ، نه یک بیماری روانی. تخمین زده می شود که حدود ۳٪ از افراد در طول زندگی خود یک دوره روان پریشی را تجربه کرده باشند. افرادی که یک دوره روان پریشی را تجربه کرده اند می گویند ممکن است گیج کننده یا ترسناک باشد زیرا تشخیص اینکه چه چیزی واقعی است و چه چیزهایی واقعی، سخت است. کسی که یک دوره روان پریشی را تجربه می کند در حال درگیری با واقعیت و خیالات است.
علت این بیماری به طور دقیق هنوز مشخص نشده است ولی عواملی به شرح ذیل در ایجاد این بیماری نقش دارند :
- ژنتیک
- مواد شیمیایی مغز مانند دوپامین
- اشکال در برخی قسمت های مغز
- اختلال در سیستم ایمنی بدن و ترشحات غدد بدن
- عوامل اجتماعی و محیطی
درباره‌ی زخم پای دیابتی چه می‌دانید؟
انواع شیزوفرنی کدامند؟
انواع اسکیزوفرنی عبارتند از:
- پارانوئید: رایج‌ترین نوع این بیماری پارونویا است که با توهم و هزیان‌های سازمان‌یافته همراه است. به خصوص توهم‌های شنیداری در آنها زیاد دیده‌می‌شود. هزیان‌هایی مانند: سوء‌ظن، بزرگ‌منشی، هزیان حسادت و اینکه فکر می‌کنند تحت تعقیب هستند و … .
- کاتاتونیک: دچار اختلالات حرکتی می‌شوند، در رفتارهایشان زیاده‌روی نشان می‌دهند و رفتارهایشان عجیب و ناگهانی است. گاهی تحریک‌پذیری و بی‌قراری شدید دارند ولی گاهی دچار بهت‌زدگی و کندی در حرکات می‌شوند و نسبت به محیط پیرامون خود بی‌تفاوت هستند. حتی در هنگام گرسنه‌گی غذا نمی‌خورند و نمی‌توان به آنها غذا داد. این نوع بسیار نادر است.
- آشفته: رفتارهای آشفته و نامتناسب دارند، حالت صورتشان با گفتارشان تناسب ندارد و اغلب ادا و اطوار درمیاورند. گاهی بدون هیچ علتی شدیدا می‌خندند و نسبت به نظافت بی‌تفاوت هستند.
- هیجانی: حرکات شدید و گاهی خشونت آمیز دارند.
- نامشخص: علائم مختلفی از بیماری اسکیزوفرنی را دارند ولی رفتارهایشان مرتب تغییر می‌کند و نمی‌توان آنها را در دسته خاصی قرار داد. از علائم آنها می‌توان به گوشه‌گیری، بیکاری و تغییر در رفتار اشاره کرد. این حالت در صورتی که با هزیان و توهم همراه نباشد ممکن است تشخیصش بسیار دشوار می‌شود.
- باقیمانده: یعنی قبلا علائم شدید اسکیزوفرنی را تجربه کرده‌اند ولی الان علائم خفیف‌تری دارند که از آن حمله شدید باقیمانده و خیلی جدی نیست.
این محتوای مفید را هم دنبال کنید: دیستروفی عضلانی چیست؟ + بررسی انواع آن
نشانه‌های اسکیزوفرنی
بخش قابل توجهی از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مجبور هستند به دیگران اعتماد کنند زیرا قادر به نگه داشتن شغل یا مراقبت از خود نیستند. بسیاری نیز ممکن است در مقابل درمان مقاومت کنند ؛ با این استدلال که هیچ مشکلی در آنها وجود ندارد.
برخی از بیماران ممکن است علائم واضحی را نشان دهند اما در موارد دیگر، افراد ممکن است تا زمانی که به توضیح افکار خود بپردازند، خوب به نظر برسند.
علائم و نشانه های اسکیزوفرنی بسته به فرد متفاوت خواهند بود.
علائم به چهار دسته تقسیم می شوند :
علائم مثبت : (همچنین به عنوان علائم روانی شناخته می شود) به عنوان مثال، توهم و هذیان.
علائم منفی : اینها به عناصری اطلاق می شود که از فرد دور شده اند. به عنوان مثال، عدم وجود انگیزه.
علائم شناختی : اینها بر فرآیندهای تفکر فرد تأثیر می گذارد و ممکن است مثبت یا منفی باشند. برای مثال مشکلات تمرکز.
علائم عاطفی : اینها معمولاً شامل علائم منفی هستند مانند احساسات مبهم.
در زیر لیستی از علائم ذکر شده است:
هذیان : بیمار اعتقادات دروغین را به نمایش می گذارد که می تواند اشکال مختلفی داشته باشد. ممکن است احساس کنند دیگران در تلاشند تا از راه دور آنها را کنترل کنند. یا ممکن است فکر کنند قدرت و توانایی خارق العاده ای دارند.
توهم : شنیدن صداها، دیدن اشیا، احساس چشیدن یا بو کردن چیزهایی است که وجود ندارد. با این حال، افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است طیف گسترده ای از توهم را تجربه کنند.
اختلال فکری : فرد ممکن است بدون دلیل منطقی از موضوعی به موضوع دیگر پرش کند.
علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشند :
- کمبود انگیزه : بیمار انگیزه خود را از دست می دهد. از اقدامات روزمره مانند شستشو و پخت و پز غافل می شود.
- بیان ضعیف احساسات : پاسخ به اتفاقات شاد یا غمناک ممکن است کم یا نامناسب باشد.
- دوری از اجتماع : وقتي بيمار مبتلا به اسكيزوفرني از اجتماع خارج مي شود، غالباً به اين دليل است كه آنها معتقدند كسي قصد دارد به آنها آسيب برساند.
برای مطالعه بیشتر: “سنگ کیسه صفرا”، بررسی علل و علائم
روش‌های درمانی اسکیزوفرنی
با درمان مناسب، بیماران می توانند زندگی با کیفیتی داشته باشند.
درمان می تواند به تسکین بسیاری از علائم اسکیزوفرنی کمک کند، با این حال، اکثر بیماران مبتلا به این اختلال باید برای ادامه زندگی با علائم دست و پنجه نرم کنند.
روانپزشکان می گویند که موثرترین درمان برای بیماران اسکیزوفرنی معمولاً ترکیبی از موارد زیر است :
- دارو درمانی
- مشاوره روانشناسی
- منابع خود یاری
داروهای ضد روان پریشی، درمان اسکیزوفرنی را دگرگون کرده است. با استفاده از آنها، اکثر بیماران به جای ماندن در بیمارستان قادر به زندگی در جامعه هستند.
رایج ترین داروهای درمان اسکیزوفرنی عبارتند از :
- ریسپریدون : آرامبخشی کمتری نسبت به سایر داروهای ضد روان پریشی آتیپیک دارد. افزایش وزن و دیابت عوارض جانبی احتمالی هستند اما در مقایسه با کلوزاپین یا اولانزاپین، کمتر اتفاق می افتد.
- اولانزاپین : ممکن است علائم منفی را بهبود بخشد. با این حال، خطرات جدی افزایش وزن و دیابت قابل توجه است.
- کوئتیاپین : خطر افزایش وزن و دیابت دارند ولی با این وجود خطر پایین تر از کلوزاپین یا اولانزاپین است.
- زیپراسیدون : خطر افزایش وزن و دیابت نسبت به سایر داروهای ضد روان پریشی آتیپیک کمتر است. با این حال، ممکن است به درمان آریتمی قلبی کمک کنند.
- کلوزاپین : برای بیمارانی که به درمان مقاوم بوده اند مؤثر است. منجر به کاهش رفتارهای خودکشی در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی شده است. خطر افزایش وزن و دیابت قابل توجه است.
- هالوپریدول : داروی ضد روان پریشی که برای درمان اسکیزوفرنی استفاده می شود. این دارو اثرات طولانی مدت دارد.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: سیر تا پیاز ادینوفاژی + اگر بلع دردناک دارید بخوانید!
سخن پایانی
در این محتوا درباره بیماری شیزوفرنی خواندیم. قابل ذکر است که گاهی اوقات افراد مبتلا به اسکیزوفرنی به دلیل عوارض جانبی یا نداشتن درک مناسب نسبت به بیماری، مصرف داروهای خود را قطع می کنند. این امر احتمال عود کردن جدی علائم را افزایش می دهد که می تواند به یک تجربه روان‌پریشی منجر شود که در آن شخص ارتباط خود را با واقعیت از دست می دهد. پس پیش از هر اقدامی با روانپزشک خود مشورت کنید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.