شاید خیلی از افراد با شنیدن نام مننژیت دلهره و وحشت از یک بیماری مهلک به خاطرشان بیاید. شما درباره بیماری مننژیت چه می‌دانید؟ مننژیت یک واژه کلی به معنای التهاب مننژهاست که لایه محافظتی غشایی هستند که مغز و ستون فقرات را می پوشانند. این موضوع همچنین ممکن است به التهاب فضای پرشده از مایع بین مننژ ها نیز اطلاق شود. در این مقاله تا پایان با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره این بیماری بدست آورید.
نشانه‌های ابتلا به مننژیت
علائم اولیه التهاب مننژ ممکن است علائم آنفولانزا را تقلید کند و ممکن است طی چند ساعت یا چند روز بروز کند.
علائم و نشانه های احتمالی در افراد بزرگتر از ۲ سال شامل موارد زیر است :
- تب شدید و ناگهانی
- گرفتگی گردن
- سردرد شدید
- سردرد همراه با حالت تهوع یا استفراغ
- مشکل در تمرکز
- تشنج
- خواب آلودگی
- حساسیت به نور
- کمبود اشتها
- بثورات پوستی
علائم در نوزادان
نوزادان ممکن است این علائم را نشان دهند :
- تب شدید
- گریه مداوم
- خواب آلودگی بیش از حد یا تحریک پذیری
- بی تحرکی یا کندی
- برآمدگی در فونتانل
- سفتی در بدن و گردن کودک
برای مطالعه بیشتر: هر آنچه درباره بیماری بورسیت نمی‌دانید
دلایل ابتلا به بیماری مننژیت
عفونت ویروسی شایع ترین علت التهاب مننژ است. عفونت های باکتریایی و به ندرت عفونت های قارچی نیز مشاهده می شود. از آنجا که عفونت های باکتریایی می توانند تهدید کننده حیات باشند، شناسایی علت مننژیت ضروری است.
مننژیت باکتریایی
باکتری هایی که وارد جریان خون می شوند و به مغز و نخاع می رسند می توانند باعث مننژیت حاد باکتریایی شوند. البته باکتری ها می توانند به طور مستقیم نیز به مننژ حمله کنند که در اثر عفونت گوش یا سینوزیت، شکستگی جمجمه یا به ندرت بعد از برخی جراحی ها رخ می دهد.
مننژیت ویروسی
مننژیت ویروسی معمولاً خفیف است و اغلب به خودی خود رفع می شود. بیشتر موارد توسط گروهی از ویروس ها موسوم به انترو ویروس ایجاد می شود که در اواخر تابستان و اوایل پاییز شایع تر است.
ویروس هایی مانند ویروس هرپس، ویروس HIV و سایر موارد نیز می توانند باعث مننژیت ویروسی شوند.
مننژیت مزمن
ارگانیسم هایی با رشد آهسته (مانند قارچ ها و مایکوباکتریوم توبرکلوزیس) که به غشاها و مایعات اطراف مغز شما حمله می کنند باعث مننژیت مزمن می شوند. علائم و نشانه های مننژیت مزمن شامل سردرد، تب و استفراغ است.
مننژیت قارچی
مننژیت قارچی نسبتاً نادر است و باعث مننژیت مزمن می شود. مننژیت قارچی از یک فرد به فرد دیگر مسری نیست. مننژیت کریپتوکوکی نوعی عفونت قارچی است که مبتلایان به کاهش قدرت سیستم ایمنی مانند ایدز را تحت تأثیر قرار می دهد. اگر با داروی ضد قارچ درمان نشود، تهدید کننده حیات است.
سایر دلایل ایجاد کننده مننژیت
مننژیت همچنین می تواند ناشی از دلایل غیر عفونی مانند واکنش های شیمیایی، حساسیت به داروها، برخی از انواع سرطان و بیماری های التهابی مانند سارکوئیدوز باشد.
عوامل افزایش خطر ابتلا به بیماری مننژیت
- عدم زدن واکسن در کودکان( شیوع مننژیت در کودکان زیر ۵ سال بیشتر است و به همین علت در این افراد انجام شدن کامل واکسن از اهمیت بالایی برخوردار است.)
- سکونت در محل های عمومی مثل سرباز خانه و خوابگاه ها( سهولت انتقال عفونت های ویروسی و باکتریایی به خصوص در افراد مبتلا به نقص ایمنی)
- افراد مسن و باردار
- بیماران مبتلا به ایدز، دیابت و نقص ایمنی
- افراد الکلی
این محتوای مفید را هم دنبال کنید: درباره‌‌ی آب درمانی چه می‌دانید؟
عوارض مننژیت چیست؟
عوارض مننژیت می تواند شدید باشد. اگر به موقع درمان نشوید، خطر بروز تشنج و آسیب های زیر افزایش می یابد :
- از دست دادن شنوایی
- مشکل حافظه
- ناتوانی در یادگیری
- ضربه مغزی
- مشکلات راه رفتن
- تشنج
- نارسایی کلیه
- شوکه شدن
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: “روماتیسم مفصلی” التهابی دردناک
تشخیص بیماری مننژیت به چه ترتیب است؟
پزشک شما می تواند براساس سابقه پزشکی، معاینه جسمی و آزمایشات تشخیصی خاص، مننژیت را تشخیص دهد. در طول معاینه، پزشک ممکن است به دنبال علائم عفونت در اطراف سر، گوش، گلو و پوست در امتداد ستون فقرات را بررسی کند.
آزمایش های تشخیصی عبارتند از :
کشت خون : نمونه خون در یک ظرف مخصوص قرار می گیرد تا رشد میکروارگانیسم ها به ویژه باکتری ها بررسی شود. یک بخشی از نمونه ممکن است روی اسلاید قرار گرفته و رنگ آمیزی شود و برای مشاهده باکتری ها مورد مطالعه قرار گیرد.
تصویربرداری : توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) ممکن است تورم یا التهاب را نشان دهد. اشعه X یا سی تی اسکن قفسه سینه یا سینوس ها همچنین ممکن است عفونت را نشان دهد.
پونکسیون کمری : برای تشخیص قطعی مننژیت، به نمونه برداری از مایع مغزی نخاعی (CSF) احتیاج دارید. در افراد مبتلا به مننژیت، CSF اغلب میزان قند (گلوکز) پایین همراه با افزایش تعداد گلبول های سفید و پروتئین را نشان می دهد.
تجزیه و تحلیل CSF همچنین ممکن است به پزشک شما کمک کند تا تشخیص دهد کدام باکتری موجب مننژیت شده است. اگر پزشک شما مشکوک به مننژیت ویروسی باشد، ممکن است یک آزمایش مبتنی بر DNA به نام واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) را توصیه کند.
با درمان سریع، حتی بیماران مبتلا به مننژیت شدید نیز می توانند بهبود خوبی داشته باشند.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: همه چیز در مورد وزوز گوش
روش‌های درمان بیماری مننژیت
- در مورد مننژیت حاد باکتریایی باید گفت که این درمان با تزریق سریع آنتی بیوتیک های داخل وریدی انجام می شود. همچنین تزریق کورتون هم از اقدامات لازم است تا التهاب از بین رفته و از آسیب بیشتر سیستم ایمنی به سلول های عصبی جلوگیری شود.
- درمان مننژیت ویروسی با تزریق آنتی بیوتیک انجام نمی شود چراکه ویروس موجودی زنده نیست بلکه با دارو های خاصی از کامل شدن چرخه های عفونت زایی ویروس جلوگیری می شود.
- درمان های حمایتی مثل استراحت و خوردن مایعات فراوان هم لازم است چراکه به طور مثال از آن جا که مایعات بدن مرتبا در حال تصفیه و گردش هستند با خوردن مایعات فراوان می توان تا حدی غلظت میکروب ها را در مایع مغزی نخاعی کاهش داد.
- دارو های مسکن برای کاهش درد و تب استفاده می شود. هر چقدر تب بیمار کاهش پیدا کند احتمال تشنج هم کمتر می شود.
- اگر منشا مننژیت به هر دلیلی مشخص نشود پزشک مجبور است با دارو های آنتی ویروسی و آنتی بیوتیک های خاص حالت بیمار را پایدار تر کند تا زمانی که بیمار توانایی نمونه برداری داخل نخاعی و یا LP را داشته باشد.
- مننژیت های قارچی هم با دارو های ضد قارچ درمان می شود.
- در مننژیت هایی که در اثر شکستگی استخوان ایجاد شده اند اولویت با درمان و از بین بردن خطر شکستگی می باشد.
سخن پایانی
در این محتوا درباره مننژیت خواندیم. به یاد داشته باشید که اگر تشخیص بیماری و درمان آن سریع و به درستی انجام شود احتمال مرگ در اثر این بیماری به شدت کاهش می یابد. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
