پوسیدگی بخش های سطحی تر دندان مانند تاج، همیشه جزء شایع ترین شکایات دندانپزشکی است و اغلب افراد با این نوع خرابی روبرو هستند. اما برخی افراد ممکن است بیشتر مستعد خرابی و پوسیدگی ریشه های دندانی باشند که در زیر خط لثه واقع شده اند. این نوع پوسیدگی های دندانی علائم چندان مشخصی ندارند و اغلب زمانی رخ می دهند که تاج هیچ آسیبی ندیده و علائم خرابی ندارد. در این صفحه با خرابی ریشه ها و روش درمان آن بیشتر آشنا خواهید شد.
فهرست مطالب
- پوسیدگی ریشه دندان چیست؟
- علت پوسیدگی و خرابی ریشه ها چیست؟
- علائم پوسیدگی ریشه دندان چیست؟
- چه افرادی در خطر پوسیدگی ریشه دندان هستند؟
- عوارض پوسیده شدن ریشه های دندانی چیست؟
- درمان پوسیدگی ریشه دندان چیست؟
- بررسی راههای پیشگیری از پوسیدگی ریشه دندان
- سخن پایانی و سوالات متداول
پوسیدگی ریشه دندان چیست؟
برای شروع باید گفت که اصطلاح پوسیدگی دندان به مواقعی اطلاق می‌شود که باکتری‌هایی موجود در دهان با ترشح یک نوع اسید باعث آسیب رسیدن به مینای روی سطح دندان می‌شوند. حال این پوسیدگی می‌تواند در هر سطحی از دندان ایجاد شود که می‌توان از بین آن‌ها به سطح روی دندان که برای جویدن از آن استفاده می‌شود، سطح کناری دندان‌ها و ریشه دندان‌ها اشاره کرد.
علت پوسیدگی و خرابی ریشه ها چیست؟
این فرآیند با گذشت زمان و کم کم اتفاق می‌افتد. پوسیدگی در اصل با لایه‌ای چسبناک به نام پلاک شروع می‌شود که وقتی باکتری‌های موجود در دهان شما از قند و نشاسته باقی مانده از غذاهایی که می‌خورید تغذیه می‌کنند، روی دندان‌ها ایجاد می‌شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله عفونت دندان چیست را بخوانید.
پلاک دندان ابتدا نرم و لزج است و با مسواک زدن برداشته می شود اما اگر بهداشت دهان و دندان رعایت نشود همین پلاک می تواند به جرم سفت و سختی تبدیل شود که اسید و باکتری های موجود در آن می توانند سطح مینای دندان شما را از بین ببرند.با فعالیت باکتری ها و وجود اسید سوراخ‌های ریزی روی مینا ایجاد می‌شود و باکتری‌ها می‌توانند مسیر خود را به سمت سوراخ‌ها باز کند تا به لایه عاج دندان شما برسند. اگر این باکتری متوقف نشود، حتی می تواند به مرکز دندان شما، جایی که عصب در آن قرار دارد، راه پیدا کند.
به طور کلی، پوسیدگی دندان بیشتر در دندان‌های عقب شما رخ می‌دهد، زیرا تمیز نگه داشتن آن‌ها سخت‌تر است. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که پوسیدگی ریشه دندان دو برابر سریع‌تر از پوسیدگی های روی سطوح دیگر دندان‌ها ایجاد می‌شود اگر باکتری ها راهی برای نفوذ به زیر خط لثه و ریشه پیدا کنند.
علائم پوسیدگی ریشه دندان چیست؟
از آنجایی که خرابی ریشه، طبق تعریف، روی ریشه دندان ایجاد می‌شود، احتمالاً نمی‌توانید با نگاه کردن به آینه و نگاه کردن به دهان خود، آن را ببینید. اما ممکن است متوجه برخی علائم هشداردهنده مانند درد در دندان، یا شاید حساسیت، به ویژه به سرما یا گرما شوید.همچنین، اگر متوجه شدید که لثه‌هایتان عقب‌نشینی کرده، مهم است که به دندانپزشک مراجعه کنید، زیرا تحلیل لثه اغلب اولین گام در مسیر قبل از خرابی و پوسیدگی ریشه است. بدون پوشش و حمایت لثه، ریشه ها در برابر باکتری ها و پوسیدگی آسیب پذیرتر می شوند.
چه افرادی در خطر پوسیدگی ریشه دندان هستند؟
باید گفت که تمام افراد این قابلیت را دارند که دچار پوسیدگی در ریشه دندان‌های خود شوند اما افراد مسن در این موضوع با ریسک بیشتری مواجه خواهند بود. در واقع طبق تحقیقات انجام‌گرفته سن ۷۰ سالگی، سنی است که احتمال ایجاد و گسترش پوسیدگی ریشه دندان در اوج خود قرار می‌گیرد.دلیل این مسئله را می‌توان این موضوع دانست که در این سن احتمال این که بافت‌هایی که از دندان پشتیبانی می‌کنند، شروع به تحلیل رفتن کنند افزایش پیدا می‌کند.
باگذشت زمان این بافت‌ها به‌مرور از دندان‌ها عقب‌نشینی می‌کنند. تا جایی که ممکن است در بعضی از موارد حتی ریشه دندان نیز نمایان شود و در معرض خطر مستقیم قرار گیرد. حال باکتری‌ها این امکان را دارند تا به این بافت‌ها نفوذ پیدا کنند و باعث ایجاد التهاب در آن‌ها شوند. در ادامه نیز پوسیدگی اتفاق خواهد افتاد که در بعضی از موارد ممکن است به ازدست‌دادن دندان نیز منجر شود.
همچنین از دیگر دلایلی که افراد مسن را در خطر بیشتر پوسیدگی ریشه دندان قرار می‌دهد می‌توان به ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای اشاره کرد. از آن جا که شانس ابتلا به بیماری‌هایی همچون دیابت و یا سندروم متابولیک در این افراد بیشتر خواهد بود، شانس ایجاد پوسیدگی ریشه دندان نیز در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند.
زیرا که برخی از این بیماری‌ها مثل دیابت سیستم دفاعی بدن افراد را درگیر کرده و به‌نوعی تضعیف می‌کند و در نتیجه شانس پیشروی التهاب در لثه این افراد بیش از دیگران خواهد بود و آنان را در معرض پوسیدگی و یا بیماری پریودنتال قرار خواهد داد.
از موارد دیگری که افراد را در معرض خطر بیشتری در برابر پوسیدگی ریشه دندان قرار می‌دهد، می‌توان از مصرف دخانیات نام برد. طبق تحقیقاتی که در سال دو هزار و نوزده صورت‌گرفته است، مصرف سیگار و یا انواع دیگر تنباکو می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری پریودنتال و پوسیدگی را به طور قابل‌توجهی افزایش دهد.
در نهایت نیز می‌توانیم به عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان اشاره کنیم که فارغ از بازه سنی که هر شخص در آن قرار دارد، می‌تواند به ایجاد چالش‌های مرتبط با سلامت دهان و دندان، از جمله پوسیدگی دندان و ریشه دندان منجر شود.
عوارض پوسیده شدن ریشه های دندانی چیست؟
در کل پوسیده شدن ریشه دندان (هر بخشی پایین تر از تاج) هرچند که نادر است اما می تواند عوارض به مراتب بیشتری به همراه داشته باشد. زیرا این مدل پوسیدگی ها می توانند در مدت زمان بسیار کوتاه تری باعث عفونت دندان و پالپ داخل آن شوند.چنانچه این اتفاق رخ دهد و درمان به موقع انجام نشود متاسفانه ممکن است دندان بمیرد. همچنین پشت گوش انداختن درمان به موقع می تواند موجب شل شدن، انتشار عفونت به دندان های مجاور و در نهایت از دست رفتن دندان شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله انواع پر کردن دندان را بخوانید.
درمان پوسیدگی ریشه دندان چیست؟
درمان پوسیدگی ریشه چندان تفاوتی با پوسیدگی سایر بخش های دندان ندارد. در درمان این گونه پوسیدگی ها ابتدا دندانپزشک با دقت پوسیدگی (خرابی و نقاط سیاه شده دندان) را بر میدارد و یک حفره کوچک بر جای خواهد ماند.حفره شستشو داده شده و سپس با کمک مواد پر کننده مانند آمالگام یا کامپوزیت پر می شود.
اما از آنجا که ریشه زیر لثه است و امکان واکنش و حساسیت به آن وجود دارد معمولا برای پر کردن ریشه دندان از مواد زیست سازگار که سبب حساسیت و واکنش نمی شوند استفاده خواهد شد.
بررسی راههای پیشگیری از پوسیدگی ریشه دندان
همان‌طور که احتمالاً شنیده‌اید بهترین درمان برای هر فرد پیشگیری به‌حساب می‌آید و ناگفته نیست که بهترین راه پیشگیری از ایجاد چالش‌ها و مشکلات مرتبط با سلامت دهان و دندان از جمله پوسیدگی دندان و پوسیدگی ریشه دندان، رعایت بهداشت دهان و دندان به بهترین شکل ممکن است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله مراحل پوسیدگی دندان را بخوانید.
رعایت بهداشت دهان و دندان به بهترین شکل ممکن شامل استفاده منظم و ممتد از مسواک، نخ دندان و دهان‌شویه است که شما بعد از مشورت با دندانپزشک خود میتوانید نوع و مدل آن‌ها را بسته به شرایط خود انتخاب کنید.
همچنین می‌توانیم از فلوراید به‌عنوان یک سلاح مؤثر در مقابل انواع پوسیدگی نام ببریم. طبق تحقیقاتی که در سال دو هزار و بیست انجام شده است استفاده از درمان حرفه‌ای فلوراید و استفاده خانگی از آن به‌صورت روزانه می‌تواند نقش بسیار مؤثری در جلوگیری از پوسیدگی ریشه دندان ایفا کند.
این فلوراید می‌تواند از دهان‌شویه و یا خمیردندان تأمین شود که هر فرد می‌تواند دوباره در روز پس خوردن و یا نوشیدن از آن استفاده کند. البته استفاده از آب حاوی فلوراید نیز در این زمینه بی‌تأثیر نخواهد بود.
یکی از روش‌های پیشگیرانه و کم‌هزینه برای پیشگیری از پوسیدگی عمیق دندان‌های آسیا استفاده از روش فیشورسیلانت (شیارکشی دندان) است. در این روش شیارهای سطحی دندان بعد از پاکسازی با مواد همرنگ دندان به صورت جزئی پر می‌شوند. درباره فیشورسیلانت و اینکه برای چه افرادی مناسب است بیشتر بدانید.
از موارد دیگری که در اینجا می‌توانیم به نقش آن در پیشگیری از پوسیدگی ریشه دندان اشاره کنیم، مراجعه منظم به دندانپزشک متخصص جهت معاینه وضعیت سلامت دهان و دندان است که تأثیر بسزایی در این زمینه و پیشگیری از هر نوع چالش مرتبط را داراست.
در نهایت باید دوباره یادآوری کنیم که پوسیدگی ریشه دندان می‌تواند دور از چشم شما و به‌مرورزمان اتفاق بیفتد که اهمیت این مشکل را دوچندان می‌کند. پس بهتر است که در نظر داشته باشید بهترین راه مقابله با آن به‌خصوص اگر جزو دسته افراد آسیب‌پذیر هستید، پیشگیری با رعایت بهداشت دهان و دندان و معاینه منظم آن‌ها توسط دندانپزشک شماست تا در سریع‌ترین زمان ممکن متوجه ایجاد هرگونه چالشی شوید و اقدام به مقابله با آن کنید.
سخن پایانی
شما در این مقاله با پوسیدگی ریشه دندان آشنا شدید. همچنین از علائم و درمانهای آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
چنانچه پوسیدگی شدید باشد به طوری که به پالپ دندان آسیب وارد کرده باشد قطعا قبل از هر نوع ترمیمی نیاز به درمان ریشه یا عصب کشی دندان وجود خواهد داشت.
ا گذشت زمان، این بافت ها (بافت های حمایت کننده دندانی) می توانند به تدریج از روی دندان فاصله بگیرند. گاهی اوقات حتی ممکن است بخشی از ریشه در معرض دید قرار گیرد. باکتری ها می توانند وارد فضای بین دندان ها و بافت های نگه دارنده دندان شوند و در نتیجه التهاب لثه و پوسیدگی ریشه ایجاد شود.
همچنین افراد مسن بیشتر به سایر بیماری‌های مزمن مانند دیابت و سندرم متابولیک مبتلا می‌شوند که این می‌تواند احتمال ایجاد التهاب در لثه‌هایشان را افزایش داده و منجر به بیماری پریودنتال شود.
