یائسگی یکی از مرحلههای طبیعی از زندگی یک زن است که بانوان دیگر قادر به باروری نیستند. یائسگی یا پساقاعدگی زمانی اتفاق میافتد که تخمدانها ساختن استروژن را متوقف کنند، استروژن هورمونی است که چرخه تولید مثل را کنترل میکند. این روند معمولا از سن 45 تا 55 شروع می شود. اگر یائسگی قبل از 40 سالگی اتفاق بیفتد، به آن یائسگی زودرس گفته می شود. اگر هیچ دلیل پزشکی برای بروز این اتفاق وجود نداشته باشد ، به آن نارسایی اولیه تخمدان گفته می شود. در ادامه بیشتر با علائم و نشانه های یائسگی آشنا خواهید شد.
فهرست مطالب
- یائسگی چیست؟
- یائسگی زودرس چیست؟
- علائم و نشانههای یائسگی زودرس چیست؟
- علل یائسگی زودرس چیست؟
- یائسگی زود هنگام را چگونه تشخیص می دهند؟
- پیامدهای یائسگی زودرس چیست؟
- عوامل تاثیر گذار در به تعویق افتادن قاعدگی چیست؟
- راههای پیشگیری از یائسگی زودرس چیست؟
- آشنایی با بازگشت پریود بعد از یائسگی
- علت پریود شدن بعد از یائسگی چیست؟
- چرا خونریزی بعد از یائسگی خطرناک است؟
- آیا درمان قطعی برای یائسگی زودرس وجود دارد؟
- بررسی انواع گیاهان مفید برای درمان یائسگی زودرس
- خاصیت های گیاه زنجبیل برای باز شدن قاعدگی چیست؟
- بررسی طب سنتی در رابطه با زنجبیل
- ارتباط سیاه دانه و یائسگی زودرس
- ارتباط حنا با یائسگی زودرس
- خواص اعجاب انگیز حنا چیست؟
- درمان یائسگی زودرس در خانه چگونه است؟
- معرفی بهترین ویتامین برای جلوگیری از یائسگی و عقب انداختن آن
- سخن پایانی و سوالات متداول
یائسگی چیست؟
یائسگی به مرحلهای از زندگی زنان می گویند که در آن قاعدگی پایان می یابد. یائسگی بخش طبیعی فرآیند افزایش سن زنان است و به معنی آن است که فرد دیگر نمی تواند باردار شود. سن یائسگی در زنان معمولاً اوایل دهه ی 50 سالگی است.
یائسگی طبیعی سه مرحله دارد:
- مرحله پیش از یائسگی: این مرحله ی گذر است و طی آن تخمدان ها، استروژن کمتری می سازند و بدن را برای یائسگی آماده می کنند. با شروع یائسگی، این مرحله متوقف می شود. علائم یائسگی در طول این دوره شروع می شود. در این مرحله، علائم در شدیدترین حالت خود قرار دارند و آزار دهنده اند.
- مرحله یائسگی: در این مرحله، قاعدگی متوقف می شود. تخمدان ها دیگر تخمک آزاد نمی کنند و استروژن نمی سازند. اگر زنی 12 ماه پشت سر هم قاعده نشود، وارد مرحله ی یائسگی می شود.
- مرحله پس از یائسگی: همان طور که از نام آن مشخص است، این مرحله پس از یائسگی رخ می دهد. نشانه های یائسگی (مانند گرگرفتگی) در این مرحله کمتر می شود، اما در بعضی زنان تا سال ها ادامه می یابد.
یائسگی زودرس چیست؟
یائسگی زود هنگام یا زودرس شرایطی است که زن در زیر 40 سالگی، یائسگی را تجربه می کند. دو نوع یائسگی زود هنگام وجود دارد، یائسگی زود هنگام اولیه و یائسگی زود هنگام ثانویه. در هر دو نوع یائسگی، زن دیگر نمی تواند باردار شود. در یائسگی زود هنگام اولیه، تخمدان ها عملکرد طبیعی خود را از دست می دهند.
این موضوع ممکن است به دلیل برداشتن تخمدان ها یا آسیب ناشی از بیماری یا برخی درمان ها باشد. یائسگی زود هنگام ثانویه، اغلب با مشکلات هورمونی مرتبط است.
علائم و نشانههای یائسگی زودرس چیست؟
در اوایل یائسگی ممکن است دورههای نامنظم یا دورههایی به طور قابل توجه، طولانیتر یا کوتاهتر از حد معمول داشته باشید.
سایر علائم یائسگی زودرس عبارتاند از:
- خونریزی شدید
- لکهبینی
- دورههای طولانیتر از یک هفته
- پس از یک سال یک دوره بدون خونریزی
در این موارد، به پزشک خود مراجعه کنید تا مسائل دیگر بررسی شوند.
- تغییر خلقوخو
- تغییر در احساسات یا میل جنسی
- خشکی واژن
- مشکل خواب
- گر گرفتگی
- عرق شبانه
- از دست دادن کنترل مثانه
علل یائسگی زودرس چیست؟
چندین دلیل شناخته شده برای یائسگی وجود دارد، اگر چه گاهی اوقات علت نمی تواند معلوم شود.
ژنتیک:
اگر هیچ دلیل پزشکی واضحی برای قاعدگی زودرس وجود نداشته باشد، علت آن احتمالاً ژنتیکی است. سن یائسگی احتمالاً به ارث برده می شود. دانستن زمانی که مادر شما یائسه شده، می تواند در مورد زمانی که خودتان می شوید، سرنخی به دست آید.
عوامل سبک زندگی:
برخی از عوامل سبک زندگی زمانی که یائسگی را آغاز می کنید، ممکن است تاثیر داشته باشد. سیگار کشیدن اثرات ضد استروژن دارد که می تواند به قاعدگی زودرس منجر شود.
تحلیلی در سال 2012 در چندین مطالعه نشان داد که افراد سیگاری احتمالاً یائسگی را زودتر تجربه می کنند.زنانی که سیگار می کشند، ممکن است یائسگی را تا دو سال زودتر از زنانی که سیگار نمی کشند، آغاز کنند. شاخص توده بدنی (BMI) نیز می تواند به قاعدگی زودرس تبدیل شود.
استروژن در بافت چربی نگهداری می شود. زنانی که بسیار لاغر هستند، ذخیره های دارای استروژن کمتری دارند که ممکن است زودتر یائسه شوند. برخی تحقیقات همچنین حاکی از آن هستند که رژیم غذایی گیاهی، فقدان ورزش و نبودن در معرض آفتاب در سراسر زندگی شما می تواند باعث ظهور زودرس یائسگی شود.
نقص های کروموزومی:
برخی از نقص های کروموزومی می تواند منجر به یائسگی زودرس شود. به عنوان مثال، سندرم ترنر شامل متولد شدن با یک کروموزوم ناقص است. زنانی که مبتلا به سندرم ترنر هستند، تخمدان هایی دارند که به درستی عمل نمی کنند. این اغلب باعث می شود که زود یائسه شوند.
دیگر نقص های کروموزومی می توانند باعث یائسگی زودرس نیز شوند. این شامل دیسژنز گناد خالص می باشد که نوعی از سندروم تورنر است. در این شرایط، تخمدان ها عمل نمی کنند. در عوض، دوره و ویژگی های جنسی ثانویه را باید توسط درمان جایگزین هورمونی، معمولاً در دوران بلوغ، به ارمغان آورد.
زنانی که مبتلا به سندروم X شکننده هستند و یا حامل ژنتیک این بیماری هستند نیز ممکن است دارای یائسگی زودرس باشند. زنان باید درباره گزینه های آزمایش ژنتیکی با پزشک خود صحبت کنند، اگر دارای یائسگی زودرس باشند و یا اعضای خانواده داشته باشند که دارای قاعدگی زودرس بوده اند.
بیماری های خودایمنی:
قاعدگی زودرس می تواند نشانه ای از یک بیماری خود ایمنی مانند بیماری تیروئیدی و روماتیسم مفصلی باشد. در بیماری های خود ایمنی، سیستم ایمنی بخشی از بدن را با یک مهاجم اشتباه می گیرد و به آن حمله می کند. التهاب ناشی از برخی از این بیماری ها می تواند تخمدان را تحت تاثیر قرار دهد. یائسگی شروع می شود و تخمدان ها را متوقف می کند.
یائسگی زود هنگام را چگونه تشخیص می دهند؟
اگر قبل از 40 سالگی علائم یائسگی را تجربه کنید، پزشک آزمایشاتی را انجام خواهد داد و سؤالاتی را خواهد پرسید تا یائسگی زود هنگام را در شما تشخیص دهد. این آزمایش ها عبارتند از:
- آزمایش سطح هورمون ها (استروژن و گونادوتروپین (هورمون FSH و LH))
- پرسیدن سؤال درباره ی نظم قاعدگی (آمنوره یا الیگومنوره)
- گفت وگو درباره ی سابقه ی خانوادگی یائسگی قبل از 40 سالگی
زنانی که 12 ماه پشت سر هم قاعده نشده اند و درمانی را آغاز نکرده اند. ممکن است در حال یائسه شدن باشند.
مراحل تشخیص یائسگی زودرس:
در طول مراحل اولیه یائسگی زودرس، ممکن است دورههای نامنظم و علائم دیگر یائسگی را داشته باشید. اگر به مدت ۱۲ ماه قاعدگی بدون خونریزی داشتهاید شما در معرض یائسگی هستید. آزمایشات معمولاً برای تشخیص یائسگی مورد نیاز نیستند. اکثر زنان میتوانند بر اساس علائم خود، یائسگی خود را تشخیص دهند.
اگر فکر میکنید که در معرض ابتلا به یائسگی هستید، میتوانید پزشک خود کمک بخواهید. پزشک شما میتواند آزمایشات هورمون را برای تعیین اینکه آیا علائم شما به علت پری مونوپوز یا یکی دیگر از بیماریها است، تجویز کند. پزشک ممکن است سطوح استروژن شما را که استرادیول نیز نامیده میشود، بررسی کند. در دوره یائسگی سطح استروژن کاهش مییابد.
برای تشخیص یائسگی ، دکتر زنان برای شما آزمایش خون تجویز می کند. در این آزمایش مواردی مانند بارداری ، تیروئید مورد بررسی قرار می گیرند. علائم بیماری تیروئید شبیه یائسگی زودرس است. همچنین میزان هورمون استرادیول بررسی می گردد، در صورت سطح آن زیر 30 باشد، ممکن است یکی از نشانه های یائسگی باشد. هورمون محرک فولیکول (FSH) باعث تولید استروژن در تخمدان ها می شود. هنگامی که تولید استروژن کاهش می یباد ، میزان هورمون FSH افزایش می یابد. اگر این مقدار به بیش از 40 mIU/mL برسد ، ممکن است یکی از علائم یائسگی زود هنگام باشد.
پیامدهای یائسگی زودرس چیست؟
ناباروری اغلب بیشترین نگرانی در هنگام شروع یائسگی است. با این حال، دیگر نگرانیهای بهداشتی نیز وجود دارد. جریان ثابت استروژن به بافتهای شما دارای کاربردهای فراوانی است. استروژن باعث افزایش کلسترول خوب HDL میشود و LDL یا کلسترول بد را کاهش میدهد.
همچنین رگهای خونی را شل میکند و مانع از رسیدن به استخوانها میشود. از دست دادن استروژن زودتر از حد طبیعی میتواند خطرات زیر را افزایش دهد:
- بیماری قلبی
- پوکی استخوان
- نشانههای پارکینسون
- افسردگی
- زوال عقل
- مرگ زودرس
عوامل تاثیر گذار در به تعویق افتادن قاعدگی چیست؟
- تغییرات هورمونی به دلیل سبک زندگی
- تمرینات سخت ورزشی
- داشتن چربی بیش از حد نرمال در بدن
- استفاده از قرص های ضد بارداری و دستگاه IUD
- تنبلی تخم دان و عقب افتادگی پریودی
- استرس و اضطراب ناشی از مسائل مختلف
راههای پیشگیری از یائسگی زودرس چیست؟
یائسگی زود هنگام مثل هر بیماری دیگری قابل پیشگیری است. پیشگیری از آن با رژیم غذایی متناسب که حاوی مواد ضروری باشد در کنار اصلاح سبک زندگی در مورد فعالیتها میسر است.
مصرف میوه و سبزیجات:
سبزیجات و میوهها به دلیل کالری کمی که دارند میتواند سیر کننده باشد ولی منجر به اضافه وزن نشود. رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، بر متابولیسم بدن هم موثر است و میتواند از بروز یائسگی زودرس جلوگیری کند. فیتواستروژن که عملکردی شبیه استروژن دارد و در تولید مثل نقش دارد میتواند به هماهنگی میزان هورمونها در بدن کمک کند. مصرف مواد غذایی حاوی فیتواستروژن مثل سویا، دانه کتان، دانه کنجد و لوبیا علائم یائسگی را به تاخیر میاندازد.
مصرف مکملهای غذایی:
در یائسگی با کم شدن ترشح استروژن، کلسیم استخوانها ازدست میرود و با ضعیف شدن و از دست دادن مواد معدنی استخوانها دچار پوکی میشوند. لذا در یائسگی پوکی استخوان یکی از شایعترین مشکلات است که برای خانمها ایجاد میشود. علاوه بر کلسیم، ویتامین D هم نقش مهمی در استحکام استخوان دارد.
برای اینکه کاهش تودههای استخوانی در خانمها با بالا رفتن سن عارضهای ایجاد نکند، پیشنهاد میشود مواد لبنی مثل شیر، ماست، کشک را حتما در رژیم غذایی بگنجانند. برای تامین ویتامین D نور آفتاب بهترین منبع تامین کننده است. اما با توجه به زندگی شهرنشینی و سبک معماری آپارتمانی، خانمها کمتر در معرض نور آفتاب قرار میگیرند و لازم است مکملهای ویتامین D را تحت نظر پزشک مصرف نمایند.
مصرف پروتئینها:
یائسگی با تحلیل رفتن عضلات همراه است و در صورتی که میزان دریافتی پروتئین بدن بالا باشد این روند تحلیل رفتن عضله کند میشود و در ازای آن بافت چربی تحلیل میرود. غذاهای سرشار از پروتئین مثل حبوبات، گوشت، تخم مرغ و آجیل را حتماُ روزانه مصرف کنید.
پرهیز از مصرف کافئین:
نوشیدنیهای کافئیندار مثل قهوه و چای، نوشیدنیهای الکلی و ادویهدار و غذاهای تند بروز علائمی مثل گرگرفتگی و تعریق شبانه را تشدید میکند. در صورتی که مصرف روزانه این مواد را محدود کنید و رژیم غذایی سالم و مغذی داشته باشید، میتوانید در به تاخیر انداختن علائم و کاستن از شدت آنها امیدوار باشید.
آشنایی با بازگشت پریود بعد از یائسگی
با کاهش قابل توجه هورمون استروژن در یائسگی، دیواره داخلی رحم دیگر ضخیم نمی شود و به همین علت خونریزی ماهانه را دیگر تجربه نمی کنید. اما بعضی از خانم ها با مشکل خونریزی یا لکه بینی بعد از یائسگی مواجه می شوند.
بازگشت پریود بعد از یائسگی نشان دهنده مشکلی در سلامت دستگاه تناسلی خانم ها است. بیشتر زنانی که با این مشکل روبرو می شوند، به جز خونریزی، علامت دیگری ندارند. ولی بعضی از آنها با توجه به علت بازگشت پریودشان ممکن است علائم دیگری مثل کمر درد و درد شکم را نیز تجربه کنند.
علت پریود شدن بعد از یائسگی چیست؟
به گفته دکتر سیده مرضیه طباطبایی، جراح و متخصص زنان، شایع ترین علت خونریزی در زنان یائسه، خشکی و آتروفی واژن است که در اکثر زنان مسن به دلیل کاهش هورمون استروژن بروز می کند. اما عوامل زیر هم می توانند از جمله دلایل خونریزی بعد از یائسگی باشند:
- ضایعات خوش خیم: رشد فیبروم و پولیپ های رحمی یا پولیپ های دهانه رحم
- سرطان های دستگاه تناسلی: بروز سرطان آندومتر (علت خونریزی در حدود ۱۰ درصد از سالمندان)، سارکوم رحمی (نوعی سرطان نادر رحمی)، سرطان دهانه رحم، سرطان واژن یا سرطان تخمدان
- اختلالات هورمونی: اختلالات غده تیروئید یا کاهش هورمون استروژن در یائسگی که منجر به خشکی و آتروفی واژن (نازک شدن دیواره های واژن) یا آتروفی آندومتر (پوشش داخلی رحم) می شوند.
- برخی درمان ها: هورمون تراپی، مصرف تاموکسیفن و داروهای ضد سرطان سینه که باعث ضخیم شدن لایه اندومتر رحم (هیپرپلازی اندومتر) می شوند
- عفونت: بروز عفونت در پوشش رحم (آندومتریت) یا دهانه رحم و عفونتهای مقاربتی واژن (کلامیدیا، گونورهآ، …)
- صدمات فیزیکی: ضربه وارد شده به لگن در تصادفات یا هر نوع آسیب دیگری به دستگاه تناسلی
عوامل بالا باعث می شوند زنان یائسه حین رابطه جنسی یا در حالت عادی دچار خونریزی یا لکه بینی شوند.
چرا خونریزی بعد از یائسگی خطرناک است؟
خطرناک بودن یا نبودن لکه بینی در یائسگی بستگی به علت بازگشت پریودی بعد از یائسگی دارد. در اغلب موارد، این عوامل برای زنان خطر جانی ندارند. اما برخی از علل خونریزی بعد از یائسگی خطرناکند، مثلا:
برخی توده های غیرسرطانی
معمولا فیبروم ها و پولیپ های رحمی و دهانه رحم، تورموهای خوش خیم هستند و به ندرت سرطانی می شوند. اما اگر این توده ها خیلی بزرگ، علائم دار یا سرطانی شوند و تحت درمان قرار نگیرند، بیمار را با مشکلات جدی روبرو می کنند.
هیپرپلازی آندومتر
ضخامت زیاد دیواره رحم می تواند باعث خونریزی زیاد و آنمی (کم خونی شدید) در زنان شده و سلامت عمومی آنها را به خطر بیندازد. هرچند هیپرپلازی آندومتر خوش خیم است اما می تواند تبدیل به بدخیمی و سرطان در زنان مسن شود.
سرطان های دستگاه تناسلی
انواع سرطان های دستگاه تناسلی در صورت عدم درمان، پیشرفت بیماری و درگیر کردن بقیه اندامهای داخلی یک تهدید جدی برای بیمار به حساب می آیند. سرطان تخمدان و سرطان دهانه رحم از جمله رایجترین و خطرناکترین سرطان های زنانه در دوران یائسگی هستند که با درمان به موقع آنها می توان جان بیمار را نجات داد.
آیا درمان قطعی برای یائسگی زودرس وجود دارد؟
اگرچه هنوز راهکار کامل و مؤثری برای درمان قطعی یائسگی زودرس ارائه نشده، اما امروزه میتوان با روشهای نوین پزشکی نسبت به درمان و اصلاح مشکلاتی از قبیل بینظمی قاعدگی، اختلال در بلوغ فولیکولها و تخمکگذاری نامنظم اقدام کرد. درمان ناباروری ناشی از یائسگی زودرس به کمک تکنیکهایی همچون تزریق داروهای تحریک تخمدان یا استفاده از تخمک اهدایی امکانپذیر است.
همچنین بهره گرفتن از هورموندرمانی، با کاهش خطر پوکی استخوان و بیماریهای قبلی موجب مهار یائسگی زودرس میگردد. بهطور کلی، روشهای درمان یائسگی زودرس شامل موارد زیر میشود:
1. هورمون درمانی در یائسگی زودرس
برای رفع علائم یائسگی زودرس و کمک به بازگشت قدرت باروری زنان، هورموندرمانی (MHT) راهکار مؤثری به حساب میآید. مصرف مکملهای استروژن و پروژسترون –و گاهی تستوسترون– با کاهش علائم و عوارض یائسگی موجب جلوگیری از استئوپروز یا پوکی استخوان میشود. همچنین درمان به کمک این هورمونها در قالب دارو یا شیافهای هورمونی، دورههای قاعدگی را نظم و تداوم میبخشد.
هورموندرمانی به کاهش گرگرفتگی یائسگی، بهبود عوارض ناشی از کاهش استروژن در بدن و همچنین کاهش علائم بیاختیاری کمک میکند و معمولا از این روش برای زنانی که دیگر روش های درمانی برای آنها موثر نیست، استفاده میشود. لازم به ذکر است که میزان تجویز این هورمونها برای درمان یائسگی زودرس، کمی بیشتر از دوز تجویزی برای زنان یائسه است؛ بنابراین خود هورموندرمانی نیز میتواند عوارضی را به دنبال داشته باشد.
2. قرص ضد بارداری
مصرف قرصهای ضدبارداری صرفاً به عنوان تسکیندهنده علائمی نظیر گرگرفتگی توصیه میشود ولی امکان درمان یائسگی زودرس با قرص ال دی وجود ندارد. ضمناً به دلیل اثرات جانبی، بهتر است قرصهای پیشگیری از بارداری تحت نظر پزشک مصرف گردد.
3. قرص ضد افسردگی
برخی داروهای بازدارنده بازجذب سروتونین که بهعنوان قرص ضد افسردگی مصرف میشوند، در بهبود علائم یائسگی زودرس –همچون کاهش ۶۰ درصدی گر گرفتگی– مؤثر هستند. البته این داروها را نیز باید تحت نظر پزشک و طبق برنامه زمانبندی مصرف کرد.
4. ژل لوبریکانت و روانکنندهها
روانکنندهها یا ژلهای لوبریکانت، ابزار مناسبی برای رفع عارضه خشکی واژن ناشی از یائسگی هستند. خشکی واژن علاوه بر ایجاد ناراحتی برای خانمها، موجب کاهش کیفیت رابطه جنسی زن و شوهر میشود و نارضایتی هر دو را به دنبال میآورد.
توصیه میشود که برای این امر، ژلهای بهداشتی و کرمهای مرطوبکننده غیرهورمونی مورد استفاده قرار گیرند. از طرفی با تنظیم دفعات و مدت رابطه جنسی میتوان ضمن کمک به افزایش گردش خون در اندامهای تناسلی، به بهبود خشکی واژن کمک کرد.
5. درمان یائسگی زودرس با آر اف (RF)
برخی افراد برای بهبود علائم یائسگی زودرس و درمان مشکلات ناشی از آن، به سراغ دستگاه آر اف (RF) میروند. با استفاده از RF میتوان ضمن گرم کردن بافت واژن و تحریک کلاژن سازی در آن، برای مدتی نسبتاً طولانی علائم و عوارض ناخوشایند یائسگی زودهنگام مانند خشکی واژن، عفونت واژینال و بیمیلی جنسی را تسکین دهد.
لازم به ذکر است که درمان با آر اف، بدون محدودیت سنی و در تعداد جلساتی کمی انجام میشود و نتیجه آن نیز در زمان کوتاهی قابل مشاهده است. از دیگر مزایای آن میتوان به عدم نیاز به بیهوشی، عدم بروز زخم و خونریزی، نداشتن درد و… اشاره کرد.
6. استفاده از پی آر پی (PRP) تخمدان
استفاده از سلولهای خون بنیادی و همچنین پلاکتهای غنیشده یا PRP و تزریق آن به تخمدانها، تا حدودی میتواند باعث بهبود و تقویت تخمدان و فرایند تخمکگذاری شود. بااینحال در صورت پیشروی بیماری، این راهکار تأثیر چندانی در افزایش قدرت باروری زنان ندارد.
بررسی انواع گیاهان مفید برای درمان یائسگی زودرس
استفاده از گیاهان برای درمان بیماریهای مختلف بهویژه بهبود علائم و عوارض یائسگی نقش زیادی دارد. بااینحال، باید دانست که مصرف داروهای گیاهی نیز همچون داروهای شیمیایی، صرفاً با تجویز پزشک متخصص امکانپذیر است تا مواردی همچون تفاوت مزاجها را نیز در نظر گیرد.
خاصیت های گیاه زنجبیل برای باز شدن قاعدگی چیست؟
باز شدن قاعدگی با زنجبیل یک راه حل طبیعی و بدون عارضه است که ما سعی میکنیم در این نوشته کوتاه به آن بپردازیم. دوره قاعدگی یکی از دوره های حساس در هر ماه برای بانوان محسوب می شود. دختران تا سن 15 سالگی به این مرحله از زندگی خود وارد میشوند. که هر ماه طی یک دوره مشخص دچار خون ریزی می شوند که این مسله ممکن است با درد و عدم تعادل هورمونی همراه شود. بعد از اتمام دوره قاعدگی تمامی سندروم های آن بر طرف می شود.
اگر این دوره نامنظم باشد قطعا برای بانوان مشکلاتی به وجود می آورد. به عنوان یک بانو داشتن دوره های قاعدگی نامنظم در بین خانم ها امری رایج است. اما به خاطر داشته باشید که نداشتن رابطه محافظت شده و مشکوکی میتواند برای شما دردسر ساز شود و امکان حاملگی وجود دارد. اما نامنظمی و عدم داشتن دوره قاعدگی صرفا به معنایی حامله بودن نیست و دلایلی مختلفی این قضیه را پوشش می دهد. ابتلا به برخی از بیماری ها و یا مصرف برخی از داروها می تواند باعث عقب افتادن قاعدگی گردد.
خاصیت های گیاه زنجبیل:
- زنجبیل مفرح نیرو دهنده پادزهری قوی مقوی قلب و دهانه معده و سیستم گوارشی و مثانه و تقویت قوای جنسی است.
- زنجبیل با طبیعت گرم و خشک خود ضد نفخ مسکن دردهای سرد کبد و مفاصل و نقرس و عرق النسا نیز محسوب می شود.
- گیاه زنجبیل خاصیت مدربودن دارد در نتیجه برای پاکسازی مجاری ادراری و به عنوان قاعده آور بسیار تاثیرگذار است.
- خوردن گیاه زنجبیل همراه با عسل جهت درمان سرفه تنگی نفس تنقیه سینه از بلغم و رطوبت ثابت شده است.
- گیاه زنجبیل دل آشوبی حاصل از مشارکت معده و انسداد کبد و طحال را درمان کرده و ضد نفخ نیزمحسوب می شود.
- گیاه زنجبیل بر روی عملکرد هضم بسیار تاثیر گذار است و به صورت جوشانده روی ترشحات معده با اثر محرک ،به هضم بهتر کمک می کند.
بررسی طب سنتی در رابطه با زنجبیل
- از نظر طب سنتی گیاه زنجبیل برای کسانی که طبیعت گرم دارند مضر است و بهترین مصلح آن استفاده از سرکه و انار ترش می باشد.
- طب سنتی بدل گیاه زنجبیل را ایرسا و قسط شیرین معرفی کرده است.
- کاربرد های تایید شده با کارآزماییهای بالینی ثابت کرده که زنجبیل ضد نفخ ،ضد تهوع، محرک گردش خون، ضد التهاب ،کمک کننده به هضم غذا ،ضد پلاکت ،ضد اسپاسم ،درمان بیماری مسافرت ،تهوع دوران بارداری و ناشی از داروها و عمل جراحی و درمان آرتریت می باشد.
- همچنین گیاه زنجبیل در درمان بیماریهای التهابی سردردهای میگرنی بسیار تاثیرگذار است.
تجارب استفاده از این گیاه:
- تجربه ثابت کرده که زنجبیل اثر ضد زخم نیز دارد و در کنار عصاره شیرین بیان تاثیر زیادی در درمان زخم معده می باشد.
- همچنین ترانزیت روده را سرعت می بخشد.
- زنجبیل عوارض گوارشی در کسانی که شیمی درمانی انجام می دهند را برطرف می کند.
- در طب آیورودا زنجبیل را کاربرد ضد التهابی دارد.
- توصیه می شود بیماران مبتلا به ناراحتی های عضلانی درد مفاصل و آرتریت برای تسکین درد خود از زنجبیل تازه بهره ببرند.
- زنجبیل به عنوان تسکین دهنده درد ها معرفی شده است.
- زنجبیل در بیماری حرکت که در سفرهای با ماشین هواپیما و قطار و کشتی اتفاق میافتد،
- به عنوان یک ضدتهوع و درمان سوء هاضمه به خاطر ترکیبات ژینژرول ها وشوگائول ها بسیار تاثیرگذار است.
خاصیت های گیاه زنجبیل
یکی از موضوعاتی که پیرامون مصرف سیاه دانه مطرح می شود ارتباط سیاه دانه و یائسگی می باشد. سیاه دانه از گیاهان مهم دارویی است با طبعی گرم و خشک. از این گیاه سالیان دراز بخاطر خواص فوق العاده ای نظیر ضد سرطان ، تقویت سیستم ایمنی بدن و همچنین به دلیل داشتن گرمی در طبع آن جهت بهبود ارتروز و بیماری های مفصلی استفاده می شده است.
سیاه دانه فشارخون را تنظیم میکند علاوه بر آن برای خانم هایی که سیکل قاعدگی نامنظم دارند و یا قاعدگی انها با درد فراوان همراه است میتواند بسیار سودمند باشد.
سیاه دانه و یائسگی:
- این دانه های روغنی سرشار از ترکیباتی مانند فسفر و پتاسیم و همچنین ویتامین های B1 ، B2 ، B3 ، B هستند که باعث شده خاصیت بازشدن قاعدگی داشته باشند.
- به همین دلیل به خانم هایی که سیکل قاعدگی نامظم دارند و قاعدگی انها با درد همراه است توصیه می شود این گیاه را مصرف کنند تا با بیشتر شدن خونریزی در دوران قاعدگی از درد انها بکاهد.
- اما باید توجه داشت که کسانی که خونریزی انها در دوران قاعدگی زیاد است مصرف سیاه دانه مناسب نیست زیرا خونریزی انها را بیشتر میکند.
ارتباط حنا با یائسگی زودرس
گیاه حنا در مناطق دارای آب و هوای خشک و تابستان گرم و طولانی به خوبی رشد میکند. بنابراین استفاده از خواص حنا و کاربرد آرایشی آن بیشتر در کشورهای مصر، آفریقا، عربستان، شبه قاره هند و آسیای جنوبی رایج است. طبع حنا در طب اسلامی سرد میباشد.
در ایران بیشتر در جنوب کشور، استانهای کرمان، هرمزگان و بلوچستان کاشته میشود با توجه به طبع حنا نباید از خواص حنا برای سودا غافل شد.
خواص گیاه دارویی حنا
- خاصیت نرمکنندگی و ضد آفتابی دارد. به صورت پردهای، مانع تأثیر اشعه خورشید بر روی پوست بدن میشود.
- عصاره برگ گیاه به عنوان ضد گرفتگی عضلانی دستگاه گوارش، استفاده میشود.
- رنگکننده بیزیان پوست و مو است. حنا موهای سیاه را رنگی نمیکند ولی موهای سفید یا رنگ دیگر را رنگ قرمز میکند.
- جوشانده برگ حنا، برای درمان بیماریهای پوستی، تسکین سردرد و دهانشویه استفاده میشود.
- پودر برگ این گیاه برای رفع اگزما و جلوگیری از تعریق دست و پا استفاده میشود.، برگ آن را با برگ هلو و برگ تانندار گیاهان مختلف را به خوبی مخلوط کرده و از آن به صورت ضماد استفاده شود.
- داروی بینظیر برای مشکلات پوستی بالاخص سرطان پوست است.
- مالیدن مخلوط برگهای له شده حنا با روغن زیتون به موی سر کمک زیادی به رشد آن میکند، به ویژه اگر این مخلوط را با آب گشنیز ترکیب کرده و سپس مورد استفاده قرار داد.
- جهت ضخیم نمودن پوست کف دست و پا و رفع زخمهای بین انگشتان از گرد این گیاه دارویی، به صورت ضماد استفاده میشود.
خواص اعجاب انگیز حنا چیست؟
- جهت دفع سنگ کلیه و مثانه برگ آن را در آب خیسانده، صاف نموده و بنوشند.
- جهت تسکین درد اعصاب و مفاصل از روغن حنا استفاده شود. به این صورت که گل حنا را در روغن زیتون جوشانده، صاف نموده و استفاده میگردد.
- یکی از مشکلاتی که الان در بین خانمها شیوع پیدا کرده، مساله عدمقاعدگی و یائسگی زودرس است. یکی از بهترین درمانهای آن حناکردن موهای سر است.
- جوهر مغز را تقویت کرده و سردی و بلغم در سر راه نفوذ پیدا نمیکند.
- استفاده موضعی از روغن این گیاه برای بیماران مبتلا به التهاب و دردهای مفصلی سودمند است. با افزایش سن و تحلیل ماهیچهها و غضروفها، مفصلها دردناک میشوند. این مسئله ممکن است باعث ایجاد درد در قسمتهای مختلف بدن شود. با استفادهی موضعی از این روغن در قسمتهای دردناک بدن، حرکت کردن راحتتر و کیفیت زندگی بهتر میشود.
- درمان اختلالات کبدی است. پوست گیاه در درمان بزرگ شدن کبد و یرقان موثر است.
- از بین بردن جوشهای دهان با شستشو به وسیله جوشانده این گیاه.
- جلوگیری از عرق کف دست با ترکیب گرد برگهای حنا، سدر و هلو.
- رفع خارش پوست و قارچ سر.
درمان یائسگی زودرس در خانه چگونه است؟
در کنار درمانهای دارویی و پزشکی، برخی راهکارهای خانگی و سنتی نیز باعث بهبود علائم یائسگی زودرس و به تعویق انداختن نازایی ناشی از آن میشود. برای مثال، در مواردی میتوان حتی با پوشیدن لباسهای کمتر و نازک و نوشیدن مایعات خنک، علائمی همچون گر گرفتگی را کاهش داد. ازجمله روشهای خانگی درمان یائسگی زودرس باید به موارد زیر اشاره کرد:
ورزش منظم
ورزش کردن به عنوان یکی از فاکتورهای اثرگذار بر سلامتی، در درمان یائسگی زودرس نیز مفید است. داشتن تمرینات منظم همچون ورزشهای کگل با افزایش استحکام عضلات کف لگن و کاهش بیاختیاری ادرار، به بهبود کیفیت روابط جنسی و ارگاسم بهتر بیمار کمک میکند.
تکنیکهای ماساژ و تنفس عمیق هم به کاهش عوارض یائسگی زودرس کمک میکند. برای دریافت یک برنامه تمرینی مناسب در زمینه ورزشهای تایچی و یوگا میتوان با پزشک متخصص مشورت کرد. تمامی این ورزشها ضمن حفظ وزن در محدوده مناسب، باعث کاهش استرس و اضطراب، رفع خستگیهای مداوم دوران یائسگی، کاهش خطر بیماریهای قلبی-عروقی و کاهش ریسک ابتلا به دیابت میشوند.
ترک سیگار و الکل
مصرف هرگونه دخانیات و مواد مخدر سنتی یا صنعتی به دلیل اثر مخرب بر ارگانهای بدن بهویژه دستگاههای تناسلی، نهتنها اثر مثبتی روی منوپوز زودرس ندارد بلکه شدت آن را نیز افزایش میدهد. ترک سیگار و الکل به همراه دوری از استرس و اضطراب، نقش مؤثری در کاهش عوارض یائسگی زودرس خواهد داشت و همچنین ریسک بروز بیماریهای قلبی و سکته قلبی را کم میکند.
معرفی بهترین ویتامین برای جلوگیری از یائسگی و عقب انداختن آن
هرچند به تاخیر انداختن یائسگی هنوز در هالهای از ابهام قرار دارد، اما با مصرف ویتامین میتوانید تا حدودی جلوی مشکلات ناشی از این پدیده طبیعی را بگیرید. در ادامه با انواع ویتامین برای جلوگیری از یائسگی آشنا خواهید شد.
منیزیم، بهترین ویتامین برای جلوگیری از یائسگی
منیزیم یکی از مواد معدنی ضروری در بدن است که طیف گستردهای از فرایندهای ارگانهای مختلف بدن را به عهده دارد. این ماده معدنی نقش مهمی در عملکرد عضلانی و عصبی، تنظیم قند خون و فشار خون، تشکیل استخوان و متابولیسم بدن ایفا میکند.
ازهمینرو مصرف منیزیم در دوره یائسگی از اهمیت خاصی برخوردار است. از مهمترین مزایای مصرف منیزیم برای افراد یائسه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود سلامت قلب
- کاهش فشار خون
- کاهش خطر ابتلا به دیابت
- مبارزه با پوکی استخوان
- کاهش یبوست
همه این موارد در دوران یائسگی از اهمیت بالایی برخوردار هستند. هنگام مصرف منیزیم به عوارض آن مانند اسهال، حالت تهوع و گرفتگی عضلات توجه کنید. برای جلوگیری از چنین عوارضی مصرف روزانه بیشتر از ۳۵۰ میلیگرم منیزیم توصیه نمیشود.
ویتامین B6 و B12، بهترین مولتی ویتامین برای زنان یائسه
از ضروریترین ویتامینها برای متابولیسم مطلوب، بهبود عملکرد سیستم ایمنی و همچنین مدیریت التهاب، ویتامین B6 است. همچنین بدن برای تشکیل گلبولهای قرمز خون، افزایش انرژی، محافظت از قلب و مغز، سلامت روده و عملکرد صحیح سیستم عصبی و چشمها به ویتامین دیگری با نام B12 نیاز دارد. ازهمینرو این ویتامینها در مجموع مولتی ویتامین یائسگی را تشکیل میدهند.
از مهمترین مزایای ویتامینهای B در دوران یائسگی میتوانیم از موارد زیر نام ببریم:
- جلوگیری از افسردگی یائسگی
- افزایش انرژی با افزایش سروتونین
- رفع بیخوابی
- کاهش گرگرفتگی
زنان ۵۰ ساله و کمتر روزانه باید حدود ۱.۳ میلیگرم ویتامین B6 و زنان بالای ۵۱ سال باید ۱.۵ میلیگرم از این ویتامین مصرف کنند. البته با مصرف غذاهایی مانند سالمون، نخود، ماهی تن، موز، آووکادو، پسته، سیبزمینی، غلات غنیشده، گوشت گاو، شیر سویا، لبنیات و تخممرغ میتوان تا حدودی ویتامین B6 و B12 بدن را تامین کرد.
کلسیم، ضروریترین مولتی ویتامین یائسگی
یکی از مهمترین مشکلات در دوران یائسگی کاهش تراکم استخوانی است. با کاهش استروژن، کلسیم بدن سریعتر از دست میرود. ازهمینرو مصرف کلسیم در دوران یائسگی از اهمیت ویژهای برخوردار است. کلسیم با قوی نگه داشتن استخوانها و حفظ عملکرد مناسب ماهیچهها و سیستم عصبی به بدن کمک میکند.
زنان ۵۰ ساله و کمتر روزانه باید ۱۰۰۰ میلیگرم و زنان بالای ۵۱ سال باید ۱۲۰۰ میلیگرم کلسیم دریافت کنند.
کلسیم لازم برای بدن را میتوانید از خوراکیهایی مانند شیر، ماست، پنیر، اسفناج و قزلآلا دریافت کنید. بااینحال قیمت قرص کلسیم دی خارجی چندان بالا نیست؛ ضمن اینکه ویتامین دی به جذب بهتر کلسیم بدن نیز کمک میکند.
ویتامین D، ویتامین آفتاب برای دوران یائسگی
بدن انسان میتواند ویتامین D را از نور خورشید تامین کند. بااینحال آلودگی هوا، کرم ضدآفتاب و لباس تا حدودی جلوی جذب ویتامین دی از نور خورشید را میگیرند. ویتامین آفتاب برای استحکام استخوانها و جلوگیری از پوکی استخوان در دوران یائسگی بسیار ضروری است. این ویتامین به جذب کلسیم، سلامت قلب، عملکرد عصبی، تنظیم قند خون و ایمنی بدن کمک میکند.
ویتامین دی را میتوانید از غذاهایی مانند ماهی چرب، ماست، آب پرتقال، غلات و تخممرغ به دست آورید. بااینوجود، مصرف ویتامین دی برای همه افراد مخصوصا زنان یائسه اهمیت ویژهای دارد. ویتامین دی را باید بهصورت ماهانه یا هفتگی مطابق با نظر پزشک و بر اساس دوز آن مصرف کنید.
مصرف ویتامین K برای جلوگیری از یائسگی
ویتامین K از ضروریترین ویتامینها برای لخته شدن خون و سلامت رگهای خونی است. این ویتامین در سلامت استخوانها نقش مهمی ایفا میکند. ازآنجاییکه تراکم استخوانها با افزایش سن کمتر شده و احتمال شکستگی استخوان افزایش پیدا میکند، بهتر است مصرف ویتامین K را در دوران یائسگی جدی بگیرید.
ویتامین K محلول در چربی است و باید همراه با وعدههای غذایی چرب مانند ناهار مصرف شود. روزانه باید ۹۰ میکروگرم ویتامین K را در رژیم غذایی خود قرار دهید. بخشی از این ویتامین را میتوانید با مصرف سبزیجات برگی و سبزرنگ تامین کنید.
سخن پایانی
شما در این مقاله با یائسگی بانوان آشنا شدید. همچنین با یائسگی زودرس و علائم و نشانه های آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید.
سوالات متداول
با استفاده از هورمون تراپی تحت نظر پزشک و همچنین ورزش کردن، پرهیز از مصرف دخانیات، مصرف مواد غذایی و مکملهای حاوی کلسیم و ویتامین D میتوان به بهبود سلامت استخوانها کمک کرد.
بله، به دلیل از بین بردن تخمکها و آسیب به تخمدان یکی از علل بروز یائسگی زودرس به شمار میرود.