متخصص غدد و متابولیسم کیست؟
متخصص غدد به انگلیسی Endocrinologist نامیده میشود. این متخصص پزشکی است که در مورد غدد و هورمونهای بدن تخصص دارد. این متخصصان با سیستم غدد و متابولیسم بدن و تمام فرایندهای بیوشیمیایی بدن سروکار دارند.سیستم غدد و متابولیسم بدن از غدد درون ریز و برون ریز مختلفی تشکیل شدهاست. این غدد هورمونهایی را ترشح میکنند که با همکاری یکدیگر عملکرد اندامهای مختلف بدن را تنظیم میکنند.این متخصصان میتوانند افراد بزرگسال یا کودکان را تحت مداوا قرار دهند. زمانی که متخصص در درمان کودک تخصص داشته باشد، به او متخصص غدد اطفال یا متخصص غدد و متابولیسم کودکان گفته میشود.
فهرست مطالب
- بخش اول:متخصص غدد و متابولیسم کیست؟
- بخش دوم:کار متخصص غدد چیست؟
- بخش سوم:چه زمانی باید به متخصص غدد مراجعه کرد؟
- بخش چهارم:فوق تخصص غدد ژنیکوماستی
- بخش پنجم:متخصص غدد تیروئید
- بخش ششم:متخصص غدد چربی
- بخش هفتم:تشخیص تیروئید چشمی
- بخش هشتم:چگونه متخصص غدد شویم؟
کار متخصص غدد چیست؟
اگر میخواهید بدانید متخصص غدد و متابولیسم کیست، باید ابتدا با کار این پزشک آشنا شوید. این متخصصان زمینههای زیادی را پوشش میدهند. پزشک شرایطی که بر بدن تأثیر گذاشتهاست را بررسی میکند و پس از تشخیص درمان را آغاز میکند. همانطور که گفتیم سیستم غدد و متابولیسم بدن از غدد درون ریز و برون ریز مختلفی تشکیل شده است. کار متخصص غدد و متابولیسم بررسی عملکرد صحیح این غدد و درمان مشکلات و اختلالات آنهاست. مهمترین بخشهای بدن که توسط متخصص غدد و متابولیسم بررسی میشوند، عبارتاند از:
- آدرنالها، غدههایی هستند که بالای کلیهها قرار دارند و به کنترل مواردی مانند فشارخون، متابولیسم، پاسخ به استرس و هورمونهای جنسی کمک میکنند.
- متابولیسم استخوان مانند پوکیاستخوان
- کلسترول
- هیپوتالاموس بخشی از مغز است که دمای بدن، گرسنگی و تشنگی را کنترل میکند.
- پانکراس که انسولین و سایر مواد را برای فرایند هضم میسازد.
- پاراتیروئید، غده کوچکی در گردن است که کلسیم خون را کنترل میکند.
- هیپوفیز غدهای به اندازه نخود در پایه مغز است که هورمونها را متعادل نگه میدارد.
- غدد تناسلی (گناد) که شامل تخمدان در زنان و بیضه در مردان میشود.
- تیروئید غده پروانهای شکل در گردن است که متابولیسم، انرژی و رشد و تکامل مغز را کنترل میکند.
چه زمانی باید به متخصص غدد مراجعه کرد؟
معمولاً افراد با بروز علائم مختلف به پزشک عمومی مراجعه میکنند. پزشک با بررسی علائم و نشانهها ارتباط آنها را با اختلالات هورمونی و مشکلات غدد پیدا کرده و در صورت نیاز بیمار را به متخصص غدد ارجاع میدهد. در ادامه شایعترین بیماریهایی که نیاز به مدیریت و درمان توسط متخصص غدد و متابولیسم دارند، توضیح میدهیم.
دکتر مهناز لنکرانی | دکتر لادن عطایی | دکتر علی ربانی |
دکتر محمدابراهیم خمسه | دکتر فرید فتاحی | دکتر مریم واشقانی |
دکتر زری ثابت | دکتر فرزانه سروقدی | دکتر کاظم قدوسی |
دکتر سید وحید یوسفی | دکتر محمد پژوهی | دکتر صدیقه سهیلی خواه |
۱-درمان و مدیریت دیابت
یکی از شایعترین بیماریهایی که توسط متخصص غدد بررسی میشود، دیابت است. دلیل این بیماری ناکافی بودن ترشح انسولین از پانکراس است. این عارضه باعث ایجاد قند خون اضافی شده و به اندامهای مختلف آسیب وارد میکند. متخصص غدد با رژیم غذایی و داروهای کاهنده قند خون از جمله انسولین دیابت را درمان و مدیریت میکند.افراد مبتلا به دیابت باید به طور منظم به پزشک غدد و متابولیسم مراجعه کنند. این افراد ممکن است برای ثابت نگه داشتن سطح قند خون دارو مصرف کنند. برای مدیریت دیابت با درمانهای استاندارد میتوان به پزشک عمومی مراجعه کرد. اما زمانی که این درمانها جوابگو نباشد و سطح قند خون کنترل نشود، پزشک عمومی بیمار را به متخصص غدد ارجاع میدهد.
۲-درمان و مدیریت اختلالات تیروئید
بیماریهای تیروئید میتواند شامل مقدار زیاد یا خیلی کم انواع مختلف هورمونهای تولیدشده در تیروئید باشد. پرکاری و کمکاری تیروئید ازایندست بیماریها بوده که با جایگزینی یا مسدودکردن هورمون تیروئید درمان میشوند.
- پرکاری تیروئید: غدد تیروئید بیش از حد هورمون تولید کرده که منجر به کاهش وزن، ضربان قلب سریع، تعریق و عصبانیت میشود.
- کمکاری تیروئید: در این حالت غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمیکند. منجر به خستگی، یبوست، خشکی پوست و افسردگی میشود.
برای بار اول و تشخیص اختلال تیروئید باید از متخصص غدد و متابولیسم وقت گرفت تا وضعیت بررسی شود. اگر عامل پیچیده دیگری وجود نداشته باشد، میتوان برای مراقبتهای بعدی به پزشک عمومی مراجعه کرد. اما گاهی برای مراقبتهای بعدی باید بازهم به متخصص غدد مراجعه کرده و تحت کنترل بود. بهعنوانمثال اگر بیمار باردار باشد و دچار اختلالات تیروئید شود، نیاز به مراجعه به متخصص غدد دارد.دلایل دیگر برای مراجعه منظم به متخصص غدد، ایجاد گواتر یا بزرگشدن غده تیروئید، ندول تیروئید یا علائم اختلال غده هیپوفیز است. اگر علائم اولیه بیماری با درمان بهبود پیدا نکند، لازم است دوباره به متخصص غدد مراجعه شود.
۳-درمان پوکیاستخوان
پوکیاستخوان باعث تحلیل رفتن بافت استخوانی و کاهش استحکام استخوانها میشود. پوکیاستخوان مچ دست، لگن، ستون فقرات و سایر قسمتهای اسکلت بدن را در برابر شکستگی آسیبپذیر میکند. عوامل زیادی در پوکیاستخوان نقش دارند، از جمله تغییرات سطح هورمونها با افزایش سن. زمانی که پزشک عمومی مشکوک است که تغییرات در سطح هورمونها باعث پوکیاستخوان میشود، شما را به متخصص غدد و متابولیسم ارجاع میدهد.
۴- درمان سندرم تخمدان پلیکیستیک
سندروم تخمدان پلیکیستیک حدود ۷ تا ۱۰% از زنان را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری میتواند منجر به ناباروری، آکنه، پریودهای غیرقابلپیشبینی، افزایش موهای زائد صورت و سایر بیماریهای مزمن شود. سندرم تخمدان پلیکیستیک مجموعهای از علائم مربوط به عدم تعادل هورمونی است. شایعترین علت ناباروری این بیماری بوده که میتواند باعث چاقی، دیابت، بیماری قلبی و اختلالات خلقی شود.
۵-درمان تستوسترون پایین
سطوح پایین تستوسترون میتواند به دلایل مختلفی از جمله اختلالات هورمونی، عوارض جانبی داروها و بیماریهای مزمن ایجاد شود. متخصص غدد با روشهای مختلف برای تشخیص، درمان و مدیریت این عارضه اقدام میکند. گاهی ممکن است به تستوسترون درمانی نیاز باشد که معمولاً تحت نظارت متخصص غدد انجام میشود.
۶- سرطان غدد درونریز
سرطان ممکن است، در هر یک از غدد درونریز از جمله پانکراس و تیروئید، هیپوفیز و غدد فوق کلیوی رخ دهد. وظیفه متخصص غدد مدیریت و حفظ تعادل سطح هورمونها است.
۷- نارسایی آدرنال و بیماری آدیسون
نارسایی آدرنال از جمله بیماری آدیسون، اختلالی است که در غدد آدرنال اتفاق میافتد. کورتیزول یا هورمون استرس برای بدن ضروری است. در این بیماری هورمون کورتیزول به اندازه کافی تولید نمیشود. از شایعترین علائم آن میتوان به خستگی، ضعف عضلانی، کاهش اشتها و کاهش وزن اشاره کرد.متخصص غدد با آزمایش خون نارسایی آدرنال را تشخیص میدهد. سایر آزمایشها مثل سیتیاسکن و امآرآی به تشخیص بهتر این بیماری کمک میکنند.
۸-بیماری هاشیموتو
این بیماری یک اختلال خودایمنی است که باعث کمکاری تیروئید میشود. بهندرت این بیماری میتواند پرکاری تیروئید را ایجاد کند. تیروئید غده کوچک و پروانهای شکل است که در جلوی گردن قرار دارد. در بیماری هاشیموتو سیستم ایمنی بدن برای حمله به غده تیروئید آنتیبادی میسازد. در نتیجه تعداد زیادی گلبول سفید در تیروئید انباشته شده و به این غده آسیب وارد میکنند.از علائم این بیماری میتوان به خستگی، اضافهوزن، مشکل در تحمل سرما، درد عضلات، یبوست و قاعدگیهای سنگین یا نامنظم اشاره کرد.
۹- سندروم کوشینگ
سندروم کوشینگ زمانی رخ میدهد که هورمون کورتیزول در مدتزمان طولانی بیش از حد ترشح شود. کورتیزول به بدن کمک میکند تا به استرس پاسخ دهد. این هورمون همچنین به حفظ فشارخون، تنظیم قند خون، کاهش التهاب و تبدیل غذا به انرژی کمک میکند.از علائم سندرم کوشینگ میتوان به افزایش وزن، لاغر شدن پاها و بازوها، گرد شدن صورت، افزایش چربی اطراف قاعده گردن و کبودی آسان اشاره کرد. احتمالاً متخصص غدد از آزمایشهای ادرار، بزاق یا آزمایش خون برای تشخیص این بیماری استفاده کند.
۱۰-بیماری آکرومگالی و غولپیکری
آکرومگالی زمانی رخ میدهد که هورمون رشد بیش از حد تولید شود. هورمون رشد (GH) عمدتا در غده هیپوفیز تولید میشود و رشد فیزیکی بدن را کنترل میکند. در بزرگسالان مقدار بیش از حد این هورمون باعث افزایش اندازه استخوانها، غضروفها، اندامهای بدن و سایر بافتها میشود. تغییرات رایجی که در ظاهر بدن به وجود میآید، شامل بزرگشدن یا تورم بینی، گوشها، دستها و پاها است. لبها، بینی و زبان بزرگتر شده و تعریق افزایش پیدا میکند.بیماری ژیگانتیسم یا غول پیکری هم علتی مشابه با بیماری آکرومگالی دارد، با این تفاوت که این ترشح بیشازحد هورمون رشد در زمان کودکی اتفاق میافتد. در نتیجه قد بسیار بلند از علائم این بیماری است.
۱۱- بیماری نئوپلازی غدد درونریز متعدد نوع ۱
این اختلال ژنتیکی نادر بوده و غدد درونریز را تحت تأثیر قرار میدهد. این غدد در قسمتهای مختلف بدن قرار داشته و تولید بسیاری از هورمونها را کنترل میکنند. هورمونها بسیاری از فرایندهای بدن از جمله رشد، هضم و عملکرد جنسی را هدایت میکنند.
۱۲-بیماری هیپرپاراتیروئیدیسم اولیه
این بیماری در اثر اختلال غدد پاراتیروئید ایجاد میشود. این غدد اندازه نخود بوده و اطراف تیروئید قرار دارند. در هیپر پاراتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید اولیه یک یا چند غدد پاراتیروئید بیش فعال هستند. در نتیجه غده، بیش از حد هورمون ترشح میکند. افزایش هورمون پاراتیروئید باعث افزایش کلسیم در خون میشود که میتواند مشکلات سلامتی مانند نازک شدن استخوان و سنگ کلیه را ایجاد کند. معمولاً متخصص با آزمایشهای معمول خون در مراحل اولیه این بیماری را تشخیص میدهد.
۱۳-چاقی
چاقی عامل نگرانکننده برای سلامت عمومی است و با بیماریهای قلبی همراه است. این بیماری باعث افزایش خطر ابتلا به سرطانها، سکته مغزی، بیماریهای متابولیک، نارسایی قلبی و سایر بیماریهای قلبی عروقی میشود. عوامل مختلفی مانند ژنتیک، فرهنگ، رژیم غذایی، کاهش فعالیت بدنی، اختلالات غدد درونریز، متابولیسم انرژی و داروها میتوانند باعث چاقی شوند.با مراجعه به متخصص غدد و بررسی دلیل چاقی میتوان برنامهای برای لاغری دریافت کرد. گاهی چاقی به دلیل اختلال در غدد درونریز ایجاد شده و با درمان مشکلات غدد میتوان آن را کنترل کرد.
۱۴-اختلالات هیپوفیز
تومورهای هیپوفیز باعث رشد غیرطبیعی سلولها در غده هیپوفیز میشود. هیپوفیز غدهای به اندازه نخود در پایه مغز است که هورمونها را متعادل نگه میدارد. هیپوفیز غده بسیار مهمی در بدن است که عملکردهای بسیاری دارد و عملکرد بسیاری از غدد دیگر را هم تنظیم میکند. برخی از تومورهای هیپوفیز تولید هورمونهای مؤثر در عملکرد بدن را زیاد میکنند. برخی دیگر هم تولید این هورمونها را کاهش میدهند. تومورهای هیپوفیز تءثیرات مهمی در سیستم رشد و متابولیسم بدن دارند. بیشتر تومورهای هیپوفیز دارای رشد غیرسرطانی هستند.
فوق تخصص غدد ژنیکوماستی
ژنیکوماستی عارضه ای در مردان که با بزرگ شدن بافت سینه همراه است، گاهی فقط یکی از سینه ها و گاهی هر دو سینه به طور یکسان و یا متفاوت بزرگ می شود. علت اصلی این پدیده اختلال در سیستم غدد درون ریز میباشد؛ به این صورت که نسبت استروژن به تستسترون زیاد میشود که دلیل آن میتواند کاهش تستسترون و یا افزایش استروژن در فرد باشد. این پدیده معمولا در سه گروه سنی شامل نوزادان، جوانان در سنین بلوغ و افراد مسن بروز می کند که شرایط درمان هر کدام متفاوت است، گاهی اوقات این عارضه به خودی خود از بین میرود و نیاز به درمان خاصی ندارد و گاهی نیز باید به فکر درمان بود.
تشخیص ژنیکوماستی
جهت تشخیص بزرگ شدن سینه در آقایان، ابتدا پزشک به بررسی سوابق پزشکی بیمار و داروهای مصرفی می پردازد. سپس معاینه فیزیکی سینه و بررسی بافت سینه نیز می تواند به تشخیص قطعی کمک می کند. آزمایش خون و ماموگرافی نیز معمولاً از سوی پزشک تجویز می شود. سی تی اسکن، MRI، اولتراسوند بیضه ای و بیوپسی از بافت، از دیگر تست های تشخیصی ژنیکوماستی (Gynecomastia) هستند. برخی شرایط می توانند منجر به بروز علائم مشابه شوند. هدف از معاینه این است که پزشک اطمینان یابد که التهاب سینه به دلیل ژنیکوماستی است، و یا دلایل دیگری دارد. برخی شرایط یکسان که منجر به بروز علائم مشابه ژنیکوماستی می شوند، وجود چربی در بافت سینه، سرطان سینه و آبسه سینه،که همان عفونت در بافت سینه می باشد.
درمان ژنیکوماستی توسط فوق تخصص غدد
فوق تخصص غدد به تشخیص و درمان بیماریهای غدد، تیروئید، دیابت، چاقی، اختلالات چربی خون، اختلالات قائدگی و پرمویی، بیماریهای متابولیک و ارثی، کوتاهی قد و اختلال رشد، کمبود وزن در کودکان، بلوغ زودرس و دیررس، بیماری های غدد جنسی و دستگاه تناسلی، اختلالات غده هیپوفیز، اختلالات هورمونی، تعیین جنسیت و ایهام تناسلی و بیماری های غدد فوق کلیوی می پردازد.
متخصص غدد تیروئید
دکتر بهزاد نخعی | دکتر مهری حسن پور انزابی | دکتر حمید ابراهیمی | دکتر میثم شصتی | دکتر ایمان صنعتی |
دکتر بهزاد نخعی | دکتر زینب قلعه تکی زاده | دکتر کاوه همدانی | دکتر محمد مسعودنیارق | دکتر صابر سادات امینی |
دکتر احسان علیخانی | دکتر هاله چهره گشا | دکتر فرزانه قائمی | دکتر فاطمه عباسی | دکتر شیما مولائی |
دکتر عطیه اموزگار | امیرحسین قانونی | دکتر شادی حقی تبریزی | دکتر شبنم مرکزی | دکتر حمیدرضا بذرافشان |
دکتر فریدون عزیزی | دکتر پیام صبح بیداری | دکتر فاطمه عباسی بنازاده | دکتر حمیدرضا بذرافشان | دکتر علی میرزاپور |
بیماری تیروئید
بیماران مبتلا به تیروئید اغلب در زمینه ی میزان انرژی به مشکل برمی خورند. همچنین ممکن است دچار مشکلاتی در قدرت عضلات، احساسات، کنترل وزن و تحمل سرما یا گرما شوند.متخصص غدد و متابولیسم کار درمان بیمارانی را برعهده دارد که در اثر پرکاری یا کم کاری غده ی تیروئید، هورمون تیروئید در بدن آن ها بیش از اندازه یا کم تر از میزان طبیعی تولید می شود. دکتر متخصص غدد و متابولیسم با جبران یا مسدود کردن هورمون تیروئید به بیمار کمک می کند به تعادل هورمونی برسد.غده ی تیروئید جلوی گردن، درست زیر حنجره، واقع شده است و کار تولید هورمونی را برعهده دارد که به سوخت و ساز بدن کمک می کند. هورمون تیروئید در واکنش به هورمون دیگری که توسط غده ی هیپوفیز تولید می شود، ترشح می شود.
بیماری تیروئید چهار نوع اصلی دارد:
- پرکاری تیروئید هورمون تیروئید بیشتر از حد طبیعی تولید می شود.
- کم کاری تیروئید هورمون تیروئید کمتر از حد طبیعی تولید می شود.
- بیماری تیروئید خوش خیم (غیرسرطانی)
- سرطان تیروئید
متخصص غدد چربی
دکتر محمدرضا طاهری | دکتر رحیم وکیلی | دکتر فریبا بهمنی | دکتر محمد اهنگر داودی | دکتر محمود قاسمی |
دکتر فروغ صاکی | دکتر مهین هاشمی پور زواره | دکتر بتول فرجی | دکتر محمدرضا علایی | دکتر سیامک شیوا |
دکتر احمد احمدی لاشکی | دکتر پیمان اشراقی | دکتر بهنام هدایت | دکتر حمد اله کرمی فر | دکتر سولماز حیدری |
تشخیص تیروئید چشمی
بیماری چشمی تیروئید معمولاً با سطح بیش از حد هورمون تیروئید (پرکاری تیروئید) مرتبط است، اما میتواند در افرادی که سطح هورمون آنها خیلی پایین است (کمکاری تیروئید) و حتی در افرادی که سطح هورمون تیروئید پایینی دارند نیز رخ دهد. بیماری تیروئید چشمی ممکن است بهعنوان افتالموپاتی گریوز، اوربیتوپاتی مرتبط با تیروئید، افتالموپاتی تیروئید یا بیماری چشم گریوز نیز شناخته شود.در مورد افتالموپاتی تیروئید، کار تیمی متخصص غدد و چشم ضروری است. این به درمان تغییر تیروئید در بالادست و نظارت بر اگزوفتالموس و علائم ناشی از آن کمک میکند؛ بنابراین، ازیکطرف، متخصص غدد، درمان و نظارت کافی بر بیماری گریوز را انجام میدهد، از طرف دیگر، چشمپزشک آزمایشهای تشخیصی مناسب را انجام میدهد:
- حدت بینایی
- ارزیابی تحرک چشم
- اگزوفتالمومتری. اگزوفتالمومتر هرتل برای اندازهگیری برآمدگی کره چشم نسبت به لبه بیرونی مدار استفاده میشود. در زنان و کودکان، مقادیر بین 10 تا 16 میلیمتر طبیعی در نظر گرفته میشود، درحالیکه در مردان بین 14 تا 20 میلیمتر
- معاینه لامپ شکاف
- تونومتری
- افتالموسکوپی با توجه ویژه به ارزیابی عصب بینایی
- کمپیمتری
- سیتیاسکن برای ارزیابی محتوای مداری، با توجه خاص به عضلات بیرونی
بنابراین هرگونه درمان پزشکی و یا جراحی به ارزیابی چشمپزشک پس از ویزیت و آزمایشات انجام شده بستگی دارد.
راههای درمانی که توسط فوقتخصص تیروئید چشمی ارائه میشود:
بیماری تیروئید چشمی بهاحتمال زیاد ابتدا توسط پزشک عمومی شما تشخیص داده میشود و سپس شما را به چشمپزشک که فوقتخصص تیروئید چشمی باشد، ارجاع دهد. احتمالاً باید به یک متخصص غدد، پزشکی که شرایط هورمونی را درمان میکند نیز مراجعه کنید.اگر یک بیماری چشمی جدی دارید و از پرکاری تیروئید رنج میبرید، چندین درمان از جمله دارو وجود دارد که به کاهش و کنترل سطح هورمون تیروئید شما کمک میکند.اگر پرکاری تیروئید شما شدید است، ممکن است نیاز به روشی داشته باشید که از پرتو برای کوچک کردن غده تیروئید یا جراحی برای برداشتن آن استفاده کنید. اگر به این روش نیاز دارید، باید تا پایان عمرتان جایگزین هورمون تیروئید کنید.کمکاری تیروئید معمولاً با جایگزینی هورمون تیروئید درمان میشود، اما این درمان ممکن است تأثیر مستقیمی بر بیماری تیروئید چشمی شما نداشته باشد.
فوقتخصص تیروئید چشمی علائم تیروئید چشمی را شرح میدهد:
علائم بیماری چشمی تیروئید عبارتاند از: خشکی چشم، چشمها با خارش یا بوی پوست، تورم پلکها، آبریزش چشم، برآمدگی چشم، ناهماهنگی چشمها و دوبینی.اگر بیماری چشمی تیروئید شدید و درمان نشود، میتواند به قرنیه شما آسیب برساند یا فشار داخل چشم را افزایش دهد که میتواند به عصب بینایی شما آسیب برساند و میتواند بینایی کلی شما را مختل کند.بیماری چشمی تیروئید اغلب باعث التهاب سطح چشم، از جمله صلبیه (سفیدی چشم) و قرنیه میشود. چشمان شما ممکن است بهاندازه کافی اشک نداشته باشند یا ممکن است آبریزش داشته باشند. ماهیچهها و بافتهای پشت و اطراف چشمهای شما متورم میشوند، کره چشمها را به سمت جلو فشار میدهند و پلکها را بالاتر میبرند، قرنیهها را بیشتر در معرض هوا قرار میدهد و چشمهایتان را بیشتر خشک میکند.اگر علاوه بر PDD یک بیماری چشمی جدی دارید، ممکن است علائمی مانند خستگی، تحریکپذیری، اضطراب، ضربان قلب سریع، تعریق بیش از حد و حساسیت به گرما یا سرما را نیز تجربه کنید.
علت بیماری تیروئید چشمی از دید فوقتخصص تیروئید چشمی
تیروئید غدهای در گردن شما است که هورمونهایی تولید میکند که رشد شما را در دوران کودکی کنترل میکند. به کنترل متابولیسم کمک میکند و به تنظیم عملکردهایی مانند ضربان قلب، الگوهای خواب و بخشهایی از عملکرد جنسی کمک میکند.بیماری چشمی تیروئید میتواند منجر به بیماری چشمی جدی شود که در آن تیروئید بیش از حد هورمون تیروکسین (که پرکاری تیروئید نیز نامیده میشود) تولید میکند. همین پاسخ خودایمنی همچنین به بافتهای اطراف و پشت چشمها، از جمله ماهیچههایی که به حرکت چشمها، صلبیه و قرنیه کمک میکنند، حمله میکند.حدود 10 درصد از افراد مبتلا به بیماری چشمی تیروئید کمکاری تیروئید دارند، به این معنی که تیروئید آنها تیروکسین کافی تولید نمیکند. مانند بسیاری از بیماریهای خودایمنی، زنان بیشتر از مردان از بیماری تیروئید چشمی رنج میبرند.
چگونه متخصص غدد شویم؟
متخصص غدد، یک پزشک متخصص است که عدم تعادل هورمون ها یا سیستم غدد درون ریز بدن را درمان می کند. یک متخصص غدد بعد از گذراندن چهار سال تحصیل در پزشکی و سه سال تحصیلات تکمیلی در رشته داخلی، تقریباً دو تا سه سال در غدد درون ریز آموزش دیده است.اولین قدم برای متخصص غدد درون ریز شدن، اخذ مدرک لیسانس از یک کالج یا دانشگاه معتبر است. در اواخر دوره کارشناسی، دانشجو باید درخواست خود را بدهد و در دانشکده پزشکی پذیرفته شود. پس از پذیرش، وی باید چهار سال دیگر به تدریس خودش ادامه دهد. اکثر متخصصان غدد یک دوره تدریس که سه تا چهار سال طول می کشد را می گذرانند.
سوالات متداول
یک متخصص غدد درون ریز پزشکی است که به درمان بیماریهای مرتبط با هورمونها میپردازد. این پزشکان به صورت ویژه آموزش دیدهاند تا بیماریهای مرتبط با غدد را تشخیص دهند. معمولا زمانی که آزمایشهای شما مشکلاتی در زمینه هورمونها را نمایش دهند، پزشک عمومی شما را به یک متخصص غدد معرفی خواهد کرد. هدف متخصص غدد ترمیم تعادل هورمونی در بدن است.
متخصص غدد درون ریز بیماریهای مرتبط را تشخیص داده و راههای درمان را به شما توصیه میکند. هدف این متخصصین بازگرداندن تعادل هورمونی بدن است. آنها همچنین اختلالات فیزیولوژیکی مانند متابولیسم ضعیف، هضم یا گردش خون را درمان میکنند، زیرا عدم تعادل هورمونی میتواند ناشی از عملکرد ارگانهای خارج از سیستم غدد درون ریز مانند مغز ، قلب و کلیهها باشد.
متخصصین غدد در درمان بیماریهایی که با تعادل هورمونها در بدن مرتبطند به ما کمک میکنند. از جمله این بیماری ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
– بیماریهای متابولیک
– مشکلات یائسگی
– ناباروری
– بلوغ زودرس
– کوتاهی قد
– بیماریهای غدد درون ریز کودکان
– رشد بیش از حد یا آکرومگالی
– سرطان غدد درون ریز
– فشار خون بالا
– کلسترول خون بالا
علائم گواتر ساده ناشی از کمبود تولید هورمون های تیروئیدی یا افزایش تولید این هورمونها نمیباشد. بلکه بزرگ شدن آناتومیکی غدهی تیروئید باعث ایجاد علائم گواتر ساده خواهد شد. از این علائم به صورت عمده و مشترک میتوان به احساس خفگی و تنگی در گلو و مشکل در بلع اشاره کرد.
ممکن است زیاد عبارت “متورم شدن غدد لنفاوی” به گوشتان خورده باشد. این عارضه معمولا بهدلیل وجود عفونت ویروسی یا عفونت باکتریایی رخ میدهد. علت این عارضه بهدلیل جذب عفونتها توسط غدد لنفاوی رخ میدهد. گفتیم که این غدد مانند سدی محافظ در مقابل عفونتهای مختلف هستند.
ورود این عفونتها به داخل غدد لنفاوی، باعث تورم آنها میشود. بزرگ شدن بیشتر از اندازه طبیعی غدد لنفاوی گردن یا کنارههای چانه یا زیر بغل نشاندهنده تورم این غدد است. معمولا تورم غدد لنفاوی نشانه بیماری خطرناکی نیست.
سخن پایانی
تخصص غدد درونریز یا (endocrinology) شاخهای از پزشکی است که به مطالعه غدد بدن، هورمونها و بیماریها و اختلالاتی که بر بدن تاثیر میگذارند میپردازد. این تخصص شامل ارزیابی طیف وسیعی از علائم در ارتباط با عدم تعادل هورمونها است. بسیاری از این اختلالات مزمن هستند (به این معنی که آنها در مدت زمان طولانی در بدن وجود دارند) و نیاز به مدیریت مداوم از سوی متخصص غدد را دارند. متخصص غدد خوب ، پزشکی است که متخصص در درمان غدد و اختلالات هورمونی است.