آلزایمر (Alzheimer)، بیماری که به تدریج منجر به تخریب سلول‌های عصبی مغز می‌شود و فرد را دچار فراموشی می‌کند. اختلالی که در گذر زمان پیشرفت می‌کند و به جایی می‌رسد که حتی بیمار دیگر خودش را هم به یاد نمی‌آورد. یکی از رایج‌ترین علائم این بیماری مخرب فراموش کردن اتفاقات و رویدادهای تازه است، یا حتی به یاد آوردن اتفاقی که در گذشته افتاده است. این بیماری به قدری رایج است که حدود یک هشتم افراد بالای 65 سال آن را تجربه می‌کنند. آلزایمر با افزایش سن محتمل‌تر می‌شود. ما در ادامه این مطلب قصد داریم بیشتر در مورد ماهیت این اختلال، علت آن و همچنین علائم آن صحبت کنیم. همراه ما باشید.
بیماری آلزایمر چیست؟
آیا می‌دانید آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر (Alzheimer’s disease) در گذر زمان منجر به کاهش توانایی حافظه، تفکر، یادگیری و مهارت‌های سازماندهی می‌شود. این بیماری شایع‌ترین علت زوال عقل در افراد مسن است و معمولا هم افراد بالای 65 سال را درگیر می‌کند. تا به امروز راه‌کارهای بسیار زیادی به منظور درمان و کاهش علائم آلزایمر آزمون و خطا شده‌اند. حتی محققین بر این باور هستند که توانسته‌اند دارویی به منظور درمان آلزایمر پیدا کنند. اما باید دید که این تحقیقات چقدر در جامعه آماری بزرگ نتیجه مثبت به همراه خواهند داشت.
آلزایمر گاهی اوقات به یکباره و گاهی اوقات بسیار آهسته پیشرفت می‌کند. محققین بر این باور هستند که این بیماری به یک بازه 10 ساله برای پیشرفت کردن نیاز دارد. این بیماری به قدری جلو می‌رود که حتی فرد درگیر این اختلال، نحوه استفاده کردن از وسایل ساده‌ای مانند یخچال، گاز و تلفن را از خاطر می‌برد. به علاوه اینکه رفته رفته اتفاقات، رویدادها، افراد و حتی مشخصات خودش را به طور کلی فراموش می‌کند. بیماری که شاید خیلی از ما از آن واهمه داشته باشیم.
بسیاری از افراد زوال عقل (Dementia) و آلزایمر را شبیه به هم می‌دانند. در حالی که این دو اختلال با یکدیگر متفاوت هستند. زوال عقل به وضعیت عملکردی ذهن فرد اشاره می‌کند. در واقع عملکرد ذهن فرد نسبت به گذشته کاهش پیدا می‌کند و در زندگی روزمره او اختلال ایجاد می‌کند. زوال عقل در مقایسه با آلزایمر شدت کمتری دارد.
علت آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر یک آسیب سلولی مغزی است. بیماری که به دلیل تجمع غیر طبیعی پروتئین در مغز ظاهر می‌شود. در واقع زمانی که پروتئین‌های آمیلوئید و پروتئین تاو به شکلی غیر طبیعی در مغز جمع شوند منجر به مرگ سلول‌های مغزی می‌شوند. تجمع این پروتئین‌ها منجر به ایجاد گره‌هایی در شبکه سلولی مغز می‌شود و ارتباط صحیح سلول‌ها را مسدود می‌کند. مرگ سلول‌های مغزی گاها از یک سمت مغز شروع شده و در گذر زمان پیشرفت کرده و به سمت دیگر می‌رسد.
محققین هنوز هم علت دقیق این تولید پروتئین نامتعارف را نمی‌دانند. با این حال بر این باور هستند که یک جهش ژنتیکی می‌تواند بهانه‌ای برای آلزایمر باشد. به طور کلی ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی، سبک زندگی و… در بروز این بیماری نقش دارند.
علاوه بر این‌ها فاکتورهایی که در ادامه نام می‌بریم احتمال بروز بیماری را چندین برابر می‌کنند:
- افزایش سن
- سابقه آلزایمر در خانواده
- افسردگی
- استعمال دخانیات
- مشکلات قلبی و عروقی
- آسیب و ترومای مغزی در گذشته
علائم و نشانه‌های آلزایمر کدام‌اند؟
علائم این بیماری با توجه به شدت آن می‌تواند متفاوت باشد. به طور کلی آلزایمر دارای سه سطح ابتدایی، متوسط و پیشرفته است. در ادامه علائم هر کدام را بررسی می‌کنیم:
علائم ابتدایی و خفیف
- مشکلات حافظه
- مشکلات تکلم
- اختلالات رفتاری و شخصیتی
- مشکل در یافتن کلمات مناسب برای صحبت کردن
- گم کردن اشیا بیش از حد معمول
- مشکلات متعدد در حل مسئله
- نیازمند زمان بیشتر برای انجام کارهای معمول روزانه
علائم سطح متوسط
- از دست دادن حافظه و فراموش کردن رویدادها و جزئیات زندگی
- فراموش کردن روزهای هفته، فصل و تاریخ
- ضعف در حافظه کوتاه مدت
- مشکل در شناخت دوستان و افراد نزدیک
- تکرار کردن اتفاقات، رویدادها و مسائلی که در ذهن‌شان به آن‌ها فکر می‌کنند
- برای انجام کارهایی مانند نظافت، دوش گرفتن و حمام رفتن به کمک نیاز دارند
- تغییرات شخصیتی که همراه با تغییرات رفتاری است
- افسردگی و اضطراب که نشان دهنده پیشرفت بیماری است
- ایجاد سوءظن بی اساس به افراد نزدیک مانند خانواده و دوستان
- بی اختیاری ادرار و مدفوع
- اختلالات شدید خواب
علائم پیشرفته
- از دست دادن کامل حافظه
- بی خبری و عدم آگاهی از اتفاقات اطراف
- نیازمند کمک دائمی برای انجام کارهای روزمره مانند غذا خوردن، راه رفتن و حتی نشستن
- از دست دادن توانایی کامل برای برقراری ارتباط
- محدود شدن گفتار به چند کلمه یا عبارت
- آسیب پذیری در برابر عفونت‌هایی مانند عفونت پوستی یا ذات الریه
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر اخیرا متوجه اختلالاتی در زمینه حافظه و نحوه تفکر شده‌اید بهتر است که به پزشک مراجعه کنید. در این زمینه می‌توانید از متخصص مغز و اعصاب کمک بگیرید. پزشک با استفاده از راه‌کارهای مختلفی از جمله معاینه بالینی، بررسی علائم بیمار و همچنین بررسی سوابق بیماری‌ها می‌تواند آلزایمر را تشخیص دهد. با اینکه درمان مشخص و قطعی برای آلزایمر وجود ندارد اما به هر حال زودتر تشخیص دادن آن بهتر از هرگز تشخیص ندادن آن است. بنابراین نسبت به تشخیص بیماری بی تفاوت نباشید و حتما در این زمینه با متخصص مشورت کنید. اگر به دنبال بهترین متخصص مغز و اعصاب هستید همین حالا سری به سایت درمانکده بزنید. درمانکده علاوه بر داشتن مجله پزشکی بروز، دارای لیست کاملی از متخصصین معتبر به همراه راه ارتباطی‌شان است. از متخصص ارتوپدی گرفته تا مشاور تغذیه و…
آیا درمانی برای آلزایمر وجود دارد؟
هیچ روش قطعی و مشخصی برای درمان آلزایمر وجود ندارد. در واقع هیچ روشی به منظور جلوگیری از آسیب به سلول‌های مغزی در دسترس نیست. با این حال متدهای زیادی به منظور پیشگیری و آهسته کردن روند پیشرفت بیماری در دسترس هستند. متدهایی که پزشک آن‌ها را با توجه به شرایط بیمار تجویز و توصیه می‌کند. در ادامه برخی از این متدهای را بررسی می‌کنیم:
- دارو درمانی، داروها به منظور کاهش علائمی مانند افسردگی و اضطراب تجویز می‌شوند
- ساده کردن کارهای روزانه
- استفاده از متدهای ریلکسی
- قرار گرفتن در محیطی آرام و به دور از استرس
- استراحت کردن و داشتن خواب کافی
- کمک گرفتن از فعالیت‌های فیزیکی و ورزشی به منظور فعال بودن بدن و مغز
- دنبال کردن رژیم غذایی مناسب و مغذی
- دنبال کردن تمرینات ذهنی به منظور فعال نگه داشتن مغز
- قرار گرفتن در جمع و جامعه به منظور بالا بردن کیفیت روابط
- و…
سخن پایانی
همان‌طور که دیدید آلزایمر یک بیماری مغزی بوده که در اثر آسیب به سلول‌های عصبی مغز ظاهر می‌شود. متاسفانه افراد زیادی در سرتاسر دنیا از این بیماری رنج می‌برند و در گذر زمان بیشتر درگیر اختلالات حافظه و عملکردی می‌شوند. روش‌های متعددی به منظور پیشگیری از آلزایمر وجود دارد که البته این متدها تنها پیشرفت بیماری را آهسته‌تر می‌کنند. به یاد داشته باشید که آلزایمر ارتباط مستقیمی با ژنتیک دارد. در نتیجه در صورتی که یکی از افراد نزدیک در خانواده درگیر این بیماری باشد شما هم شانس ابتلا به آن را دارید. اگر در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید می‌توانید سری به مجله درمانکده بزنید.
