یکی از دغدغه های مهم بانوان چگونگی جلوگیری از بارداری است. برای جلوگیری از بارداری راه های مختلفی وجود دارد که دو نمونه از روش های پیشگیری بیشترین کاربرد را دارند. یک روش به کمک هورمون است که در این روش پیشگیری از بارداری با استفاه از قرص صورت می گیرد و دیگری روش فیزیکی است که در آن از کاندوم استفاده می شود. در این مقاله سعی داریم در مورد قرص های بارداری و عوارض قطع مصرف قرص ضد بارداری با شما صحبت کنیم.
فهرست مطالب
- معرفی انواع قرص های ضد بارداری
- قرص های ضد بارداری چگونه عمل می کنند؟
- آیا استفاده از قرص های ضد بارداری برای همه ممکن است؟
- مصرف قرص های ضد بارداری چه فوایدی دارد؟
- قرص های ضد بارداری در چه مواردی استفاده می شوند؟
- عوارض قرص ضد بارداری چگونه خود را نشان میدهند؟
- عوارض مصرف قرص ضد حاملگی چیست؟
- عوارض بلندمدت قرص ضدبارداری چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
معرفی انواع قرص های ضد بارداری
- قرص های ترکیبی
- قرص های تک فازی
- قرص های چند فازی
- قرص های شیر دهی
- قرص های اورژانسی
قرص های ضد بارداری چگونه عمل می کنند؟
قرص های ضد بارداری یکی از روش های معمول برای جلوگیری از بارداری است و انواع مختلفی دارد. برای استفاده از قرص های ضد بارداری باید حتما توجه شود که به صورت دقیق و سر ساعت مصرف شود.
آیا استفاده از قرص های ضد بارداری برای همه ممکن است؟
استفاده از قرص ضد بارداری برای افرادی که به بیماری های سرطان سینه، سرطان رحم، دیابت شدید، بیماری های کبدی، سردرد شدید و…دارند به هیچ عنوان توصیه نمی شود و حتما باید تحت نظر پزشک از روش های پیشگری از بارداری استفاده کنند.
مصرف قرص های ضد بارداری چه فوایدی دارد؟
- باعث کمتر شدن خونریزی پریودی می شود.
- از بارداری جلوگیری می کند.
- خطر ابتلا به کم خونی را کاهش می دهد.
- خطر حاملگی خارج از رحم را کاهش می دهد.
- در دوران شیردهی قابل استفاده است.
- باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان رحم و تخمدان می شود.
قرص های ضد بارداری در چه مواردی استفاده می شوند؟
- برای تنظیم دوره قائدگی
- جلوگیری از پریود سنگین
- جلوگیری از پریود دردناک
- درمان کیست سینه و تخمدان
- جلوگیری از سرطان تخمدان
عوارض قرص ضد بارداری چگونه خود را نشان میدهند؟
بیشتر اوقات یکی از نگرانیهای بانوان در زمان مراجعه به دکتر زنان، عوارضی است که امکان دارد بابت مصرف قرص های ضد بارداری (OCP) برای جلوگیری از بارداری به آنها عارض شود. کاهش میل جنسی، تهوع، لکه بینی، تراکم بالای موهای زائد بدن و بسیاری از نشانههای دیگر از جمله عوارض مصرف قرصهای پیشگیری از بارداری هستند. البته این دارو انواع مختلفی دارد و بین هر کدام برخی از عوارض مشترک و بعضی دیگر، تفاوت دارند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله پره اکلامپسی چیست را بخوانید.
قرص های ترکیبی (استروژن و پروژسترون)، قرصهای مونوفازیک، قرصهای چند فازی، قرصهایی با دوره طولانی، قرصهای فقط حاوی پروژسترون، قرصهای ضد بارداری ال دی (LD) با دُز کم و قرصهای ضد بارداری اورژانسی، داروهایی هستند که برای جلوگیری از حاملگی مصرف میشود.
این قرصها میتوانند روی سطح هورمون موجود در بدن اثر بگذارند اما معمولا بعد از ۲ تا ۳ ماه که از استفاده قرصها میگذرد، معمولاً عوارض هم از بین میروند اما امکان تداوم آنها هم وجود دارد.
عوارض مصرف قرص ضد حاملگی چیست؟
اگر عوارض قرص ضد بارداری ادامهدار یا آزاردهنده باشند، نیاز به مراجعه به پزشک زنان و پیگیری وجود دارد. از عوارض رایج این داروها میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- لکهبینی در فاصله دو پریود
- تهوع
- حساسشدن پستان
- سردرد و میگرن
- افزایش وزن
- تغییرات خلقی
- وقفه در پریودشدن
- کاهش میل جنسی
- ترشحات واژنی
- بروز تغییراتی در چشم
باید به عوارض قرص ضد بارداری اورژانسی در شیردهی هم توجه کنید. مصرف قرصها روی حجم شیر اثر میگذارند. اگر قصد مصرف دارید، حتما باید با پزشک مشورت کنید.
۱. لکهبینی در فاصله دو پریود
گاهی مصرف قرص ضد بارداری میتواند باعث لکهبینی شود، یعنی در فاصله دو عادت ماهانه یا همان پریودشدن، خونریزی رخ بدهد. ترشحات خونی در این فواصل زمانی معمولاً قهوهای هستند. لکهبینی یکی از رایجترین عوارض قرص ال دی و انواع مختلف قرصهای ضدبارداری است.
دلیل لکهبینی، تلاش بدن برای تنظیم هورمونها است. رحم هم با خونریزی میخواهد دیوارهاش را نازک کند. نحوه مصرف قرص ال دی برای اولین بار هم به این صورت است که بنا به نوع قرص، روزانه در ساعتی مشخص، یک عدد از آن مصرف میشود.
باید دقت کنید که شاید، شیوه استفاده از هر قرص با دیگری متفاوت باشد. برای شروع حتماً به بروشور دارو توجه کنید یا از پزشک داروخانه و متخصص زنان درباره مصرف مشورت بگیرید. اگر قرصها را مطابق دستور مصرف کنید، احتمال لکهبینی کم میشود.
۲. تهوع
بعضی از افراد پس از مصرف قرص جلوگیری دچار تهوعی خفیف میشوند اما این مشکل کمکم از بین میرود. مصرف قرص با غذا یا در زمان خواب میتواند به کاهش تهوع کمک کند.
قرصهای ضدبارداری نباید بهطور مداوم یا شدید باعث تهوع شوند. این مشکل یکی از عوارض قرص ضد بارداری سیبل هم هست. اگر چنین چیزی برایتان رخ داده است، باید به پزشک مراجعه کنید.
۳. حساسشدن پستان
حساسشدن پستان هم از عوارض قرص ضد بارداری است؛ به ویژه در روزهای اول مصرف. بهتر است که در دوران مصرف از سینهبندی مناسب استفاده کنید. هورمون موجود در قرصها میتوانند باعث بزرگترشدن پستانها هم شوند.
اگر عوارض مصرف قرص روی پستانها شدید باشد یا درد و برآمدگی در آنها دیده شود، نیاز به مراجعه به پزشک به وجود میآید. آزردگی و حساسشدن سینه از عوارض قرص ضد بارداری روکین است. این قرص از موارد معروف موجود در بازار است.
۴. سردرد و میگرن
سردرد و میگرن هم از عوارض مصرف قرصهای پیشگیری از بارداری هورمونی هستند. تشدید و افزایش بسامد سردرد و میگرن هم به واسطه مصرف این قرصها بعید نیست. باید بدانید که امکان ابتلا به میگرن با تغییر هورمونهای استروژن و پروژسترون وجود دارد.
نشانهها و علائم سردرد وابسته به نوع و دوز قرصی است که مصرف میکنید. برای مثال، قرص الدی معمولاً موجب بروز چنین عارضهای نمیشود اما سردرد از عوارض قرص ضد بارداری اورژانسی لوونورژسترل است.
این را هم بدانید که اگر فردی دچار سردردهای میگرنی ناشی از سندروم پیش از قاعدگی (PMS) باشد، مصرف قرصهای ضدبارداری میتواند به تسکین دردهایش کمک کند.
۵. افزایش وزن
پژوهشها و تحقیقات هنوز این عارضه مصرف قرص ضدبارداری را ثابت نکردهاند اما به نظر میرسد که افزایش وزن هم میتواند از نتایج مصرف قرصهای پیشگیری باشد. قرصهای پیشگیری میتوانند باعث تجمع مایعات در بدن شوند.
ضمن اینکه باعث افزایش چربی یا توده عضلانی هم میشوند. با این حال، بعضی از افراد هم بعد از مصرف قرصهای مذکور دچار کاهش وزن میشوند. تغییر وزن از عوارض قرص ضد حاملگی اووسپت ال دی هم بهشمار میرود.
۶. تغییرات خُلقی
هورمونها نقش بسیار مهمی در تغییر احساسات و اخلاق دارند. مصرف قرص ضد حاملگی با تغییرات هورمونها و البته خلق و احساسات همراه است. امکان دارد که با مشورت با متخصص زنان و تعویض نوع قرصها، این عارضه بعد از مصرف قرصهای پیشگیری از حاملگی از بین برود. تغییرات خلقی از عوارض قرص ضد بارداری مارولین هم به شمار میرود.
۷. وقفه در پریودشدن
گاهیاوقات، استفاده از قرصهای ضدبارداری با قطعشدن پریود و بروز وقفه در آن همراه است. این قرصها حاوی هورمون جنسی هستند و برای همین روی روند عادت ماهانه اثر میگذارند. بنا به نوع قرصی که مصرف میشود، امکان ایجاد وقفه در پریود وجود دارد.
دقت کنید که وقفه در پریود میتواند نتیجه عوامل مختلفی باشد:
- استرس
- بیماریهای مختلف
- سفر
- مشکلات هورمونی
- اختلالات تیروئید
در واقع، قطع یا وجود وقفه در پریودشدن را باید با دقت پیگیری و علت را پیدا کنید. شاید ریشه این مشکل ربطی به قرص ضد حاملگی نداشته باشد.
۸. کاهش میل جنسی
گاهی تغییرات هورمونی ناشی از مصرف قرص پیشگیری از بارداری باعث کاهش میل جنسی میشود. در بعضی از افراد هم به واسطه اطمینان خاطری که بابت باردارنشدن پس از مصرف قرص به وجود میآید، میل جنسی افزایش پیدا میکند.
۹. ترشحات واژنی
ایجاد تغییراتی در بافت و مقدار ترشحات واژنی از عوارض قرص ضد بارداری است. اگر دچار خشکی واژن و کمشدن ترشحات شدهاید، برای برقراری رابطه جنسی باید از محصولات روانکننده استفاده کنید. تغییر در بافت ترشحات طبیعی است اما اگر متوجه بدبوشدن یا تغییر رنگ آنها شدید، احتمال وجود عفونت هم بعید نیست.
۱۰. بروز تغییراتی در چشم
بعضی از پژوهشها نشان دادهاند که مصرف قرص ضدحاملگی میتواند باعث ضخیمشدن قرنیه شود. این مشکل آنچنان جدی نیست اما عوارضی در پِی دارد و برای مثال، بعد از بروز چنین تغییری در چشم نمیتوانید از لنز استفاده کنید و باید حتما موضوع را با پزشک مطرح کنید.
عوارض بلندمدت قرص ضدبارداری چیست؟
قرصهای ال دی ترکیبی میتوانند خطر مشکلات قلبیعروقی مانند سکته، حمله قلبی یا لختهشدن خون را افزایش بدهند. اگر دچار فشار خون هستید و تحت درمان قرار ندارید یا سابقه بیماریهای قلبیعروقی در خانوادهتان وجود دارد، باید برای پیشگیری از بارداری حتماً نظر پزشک متخصص را جویا شوید.
او گزینههای مناسب را به شما پیشنهاد خواهد کرد. نوسانات هورمونی مختلف میتوانند باعث بروز برخی سرطانها مانند سینه، تخمدان، مخاط دهانه رحم، دهانه رحم و روده بزرگ شوند.
شاید برایتان این پرسش پیش بیاید که عوارض قرص ضد بارداری برای مردان چطور نمود پیدا میکند. واقعیت این است که مردان نیازی به مصرف این قرص ندارند و با استفادهکردن از آن هم نمیتوانند مانع از بارداری زنان شوند.
در صورتی که به هر دلیل، مردان چنین قرصهایی مصرف کنند، تغییراتی اندک در بدنشان به وجود میآید. برای مثال، بافت لگن و پستانهایشان پهنتر و حجیمتر میشود یا پوستشان حالت نازکتر و شفافتری پیدا میکند.
عوارض قطع مصرف قرص ضد بارداری چیست؟
همزمان با مصرف قرص های ضد حاملگی در بدن خانم ها تغییراتی مثل پریودی سبک تر، گرفتگی عضلات سبک تر و جلوگیری از بارداری صورت می گیرد. به همین صورت قطع قرص های ضد بارداری هم در بدن تغییرات ایجاد می کند و عوارضی دارد که البته بسته به نوع بدن بانوان متفاوت است.
قطع قرص های ضد بارداری باعث گرفتگی شدید عضلات می شود
چون مصرف قرص های ضد بارداری باعث می شود فرد گرفتگی عضلات نداشته باشد با قطع مصرف این قرص ها گرفتگی شدید عضلاتی برای فرد به وجود می آید.
دوره قائدگی سنگین تر خواهد شد
مصرف قرص های ضد بارداری باعث می شود دوران قائدگی سبک شود و قطع این قرص ها باعث می شود قائدگی سنگین تری داشته باشید. به دلیل اینکه سطح هورمون و استروژن و پروژسترون را بالا می برد موجب می شود که تخمک گذاری صورت نگیرد.
با قطع قرص های ضد بارداری وزن کاهش پیدا می کند
استفاده از قرص های ضد حاملگی هورمون های بدن را تغییر می دهند که ممکن است موجب تغییر در رژیم غذایی و احتباس آب در بدن بشود که در مدت زمانی باعث افزایش وزن می شود و به طبع آن قطع قرص های ضد بارداری باعث می شود بدن به حالت اول برگردد و وزن فرد کاهش پیدا کند.
ممکن است سینه های فرد کوچک تر شود
هنگام استفاده از قرص های ضدحاملگی به دلیل وجود پروژسترون و استروژن سینه های فرد بزرگ می شود. با قطع این قرص ها سینه ها به حالت عادی بر می گردند که تصور می شود سینه ها کوچکتر شده اند.
به دلیل قطع قرص بدن ترشحات بیشتری تولید می کند
چون مصرف قرص های ضد بارداری تخمک گذاری را سرکوب می کند، در نتیجه بدن ترشحات کمتری دارد. وقتی مصرف قرص های ضد بارداری قطع شود بدن به حالت عادی باز می گردد و ترشحات خروجی بدن بیشتر می شود.
به خاطر قطع قرص تمایلات جنسی بانوان بیشتر می شود
استفاده از قرص های ضد بارداری باعث کم شدن تستوسترون بدن می شود که به طبع آن تمایلات جنسی بانوان کاهش پیدا می کند که با قطع این قرص ها دوباره تمایلات جنسی بیشتر می شود.
علائم قبل از قائدگی را افزایش می دهد
استفاده از قرص های پیشگیری از بارداری باعث می شود علائم قبل از پریودی سبک باشد و فرد را اذیت نکند. حالا با قطع این قرص ها باید انتظار علائم سخت قبل از قائدگی مثل حساس شدن پستان ها، سردرد، دل درد و… را داشت.
احتمال بارداری را بالا می برد
با قطع قرص های ضد بارداری باید یا روش دیگری برای جلوگیری از بارداری پیدا کنید یا منتظر بارداری باشید. البته کمی طول می کشد که دارو ها کامل از بدنتان خارج شوند.
احتمال دارد زمان تخمک گذاری را حس کنید
تخمک گذاری در وسط چرخه قائدگی صورت می گیرد و علائم آن درد شدید تخمدان ها برای چند ساعت زیاد شدن ترشحات واژن و تحریک پذیری است. حین استفاده از قرص های ضد بارداری تخمک گذاری در بدن فرد صورت نمی گیرد؛ اما بعد از قطع این قرص ها ممکن است زمانی که تخمک آزاد می کنید را به راحتی حس کنید.
قطع این قرص ها باعث بازگشت جوش ها می شود
حین استفاده از قرص های ضد بارداری چون سطح تستوسترون کاهش می یابد باعث از بین رفتن جوش می شود که با قطع این قرص ها جوش ها دوباره پیدایشان می شود.
قطع قرص های ضد بارداری ممکن است موجب ریزش موی اندک شود
قطع قرص های ضد بارداری می تواند تلوژن افلوویوم را تحریک کند که در آن معمولا مو کم کم شروع به ریزش می کند.
با قطع قرص های ضد بارداری ممکن است سطح ویتامین دی بدن افت کند
مطالعات نشان داده است زنانی که این قرص ها را ترک می کنند سطح ویتامین دی، که یک ویتامین لازم برای حفاظت از اسکلت جنین است در بدن آنها کم می شود.
سخن پایانی
شما در این مقاله با قرص ضدبارداری آشنا شدید. همچنین از عوارض های آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
با استفاده تیپیک و معمول این قرصها، 8% و درصورت استفاده تمام و کمال آنها، 1% زنان درسال اول باردار میشوند. برای مؤثربودن این قرصها درجلوگیری از بارداری، باید آنها را هر روز سرساعت مشخصی مصرف نمود.
بله – فایده بهداشتی این قرصها در جلوگیری از بارداری است اما این قرصها خونریزی ماهیانه را منظم و سبکتر کرده و کرامپهای قاعدگی را کوتاهتر و خفیفتر مینمایند.
این قرصها برای درمان بعضی اختلالاتی که موجب خونریزی و درد شدید قاعدگی میشوند (مثل فیبرویید و آندومتریوز) و در مواردی که تعادل هورمونهابههم خورده باشد ،نیز بهکار میروند. قرصهای ترکیبی ممکناست ریسک سرطانرحم و تخمدان را کم کرده، دانسیته استخوانی در دوران نزدیک به یائسگی را بهبود بخشند.