ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یک عفونت شایع مقاربتی است که می‌تواند منجر به انواع مختلف سرطان شود. اگرچه واکسن‌هایی برای جلوگیری از گونه‌های خاصی از ویروس وجود دارد، اما بسیاری از افراد هنوز به HPV مبتلا می‌شوند. یک سؤال که اغلب مطرح میشود این است که «آیا سیستم ایمنی بدن قادر به از بین بردن ویروس است؟»
در این مقاله، ما درباره این ویروس، علائم و درمان‌های آن صحبت کرده و در نهایت به این سوال پاسخ می‌دهیم که آیا سیستم دفاعی بدن ویروس HPV را از بین می‌برد؟
ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV چیست؟
ویروس پاپیلومای انسانی HPV یا The human papillomavirus یک ویروس ساخته‌شده از DNA بدون پوشش، دو رشته‌ای و دایره‌ای شکل است که مسئول ایجاد ضایعات و سرطان‌های اپیتلیال متعدد است. این ویروس می‌تواند به صورت زگیل پوستی و تناسلی ظاهر شود که بسته به نوع آن، ممکن است به سرطان تبدیل شود.
بیش از 100 نوع فرعی ویروس HPV وجود دارد. افراد مبتلا به عفونت دائمی HPV و کسانی که چندین شریک جنسی دارند در معرض خطر بسیار بالایی برای ابتلا به زیرگروه‌های HPV هستند. HPV به سه دسته تقسیم میشود:
- غیر تناسلی (پوستی)
- مخاطی یا تناسلی
- Epidermodysplasia verruciformis (EV)
علائم ایجاد‌شده روی پوست ممکن است به‌وضوح آشکار باشند، اما در برخی موارد (ضایعات نهفته) ممکن است نیاز به آزمایش DNA ویروسی باشد. اکثر عفونت‌های HPV پنهان هستند و بیشتر ضایعات بالینی به‌جای سرطان به‌صورت زگیل ظاهر می‌شوند.
نقش سیستم ایمنی بدن در از بین بردن HPV
آیا سیستم دفاعی بدن ویروس HPV را از بین می‌برد؟ بله، در بسیاری از موارد سیستم ایمنی بدن به تنهایی می‌تواند ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) را به‌طور موثری پاک یا سرکوب کند. پاسخ ایمنی نقش مهمی در کنترل و از بین‌بردن عفونت‌های HPV ایفا می‌کند. اکثر افرادی که به HPV مبتلا می‌شوند هیچ علامتی ندارند و سیستم ایمنی آنها بدون نیاز به مداخله پزشکی با موفقیت ویروس را در عرض 2 سال پاک می‌کند.
تا سن 50 سالگی، از هر 5 زن حداقل 4 نفر در یک مقطع از زندگی خود به این ویروس آلوده شده‌اند. اما میزان ابتلا به این ویروس تا این حد بالا نیست، زیرا سیستم ایمنی آن را از بین می‌برد.
با این حال، همه عفونت‌های HPV توسط سیستم ایمنی پاک نمی‌شوند. برخی از عفونت‌ها، به‌ویژه آن‌هایی که ناشی از انواع پرخطر ویروس HPV هستند، می‌توانند باقی بمانند و مزمن شوند.
علائم ابتلا به عفونت اچ پی وی چیست؟
اکثر افراد آلوده به ویروس HPV هیچ علامتی ندارند. اما برخی از انواع HPV می‌توانند باعث ایجاد زگیل تناسلی شوند. زگیل‌ها، توده‌های کوچکی هستند که رو یا اطراف اندام تناسلی و مقعد مشاهده می‌شوند. این زگیل‌ها ممکن است صاف یا برجسته، تکی یا چندتایی و حتی خوشه‌ای باشند.
اگر به نوعی از ویروس HPV که باعث سرطان میشود آلوده شده باشید، این ویروس می‌تواند تغییراتی در سلول‌های دهانه رحم ایجاد کند که در نهایت منجر به سرطان میشود.
برخی از علائم دیگر عفونت به این ویروس، شامل موارد زیر هستند:
- خون‌ریزی بعد از رابطه جنسی
- درد هنگام رابطه جنسی
- قاعدگی‌های غیر طبیعی، خون‌ریزی غیرمعمول واژینال یا ترشحات غیرمعمول
- درد در لگن
آیا زگیل تناسلی قابل درمان است؟
زگیل تناسلی را می‌توان با روش‌های مختلفی از روی پوست حذف کرد. اما برداشتن این ضایعات به این معنا نیست که ویروس داخل بدن از بین رفته است. حتی با درمان، این امکان وجود دارد که زگیل‌ها در عرض چند هفته یا چند ماه عود کنند.
در حال حاضر هیچ درمانی وجود ندارد که بتواند برای همیشه افراد را از شر ویروس HPV در تمام سلول‌های آلوده خلاص کند، اما این احتمال وجود دارد که در عرض دو سال ویروس و زگیل‌ها توسط سیستم ایمنی فرد از بین برود.
به‌طور کلی، لزومی به برداشتن این زگیل‌ها نیست مگر‌اینکه آزاردهنده باشند. معمولا برای برداشتن زگیل از ناحیه تناسلی روش‌های زیر استفاده میشود:
- پودوفیلین: پودوفیلین درمانی است که بافت زگیل را از بین می‌برد. پزشک محلول را مستقیماً با یک سواب پنبه‌ای روی زگیل می‌مالد. پس از آن شما باید یک تا چهار ساعت صبر کنید و سپس آن ناحیه را بشویید. درمان باید به‌شکل هفتگی، به مدت چهار تا شش هفته یا تا زمانی که ضایعات از بین بروند، تکرار شود.
- پودوفیلوکس: پودوفیلوکس شبیه پودوفیلین است، اما می‌توانید آن را در خانه استفاده کنید. پودوفیلوکس در بیماران باردار استفاده نمی‌شود.
- اسید بی کلرواستیک و اسید تری کلرواستیک: هر دو این اسیدها بافت زگیل را از بین می برند.
- ایمی‌کیمود: ایمی‌کیمود Aldara) یا Zyclara) کرمی است که سیستم ایمنی را برای از بین بردن زگیل تحریک می کند.
- اینترفرون: اینترفرون دارویی است که باعث پاسخ ایمنی میشود و معمولا به داخل زگیل تزریق می‌گردد. اینترفرون معمولاً به‌عنوان درمان خط اول توصیه نمی‌شود.
- درمان جراحی: درمان‌های جراحی شامل درمان‌هایی است که زگیل را از بدن جدا می‌کند (که اکسیزیون نامیده میشود) و درمان‌هایی که زگیل را از بین می‌برند (یخ‌زدن، سوزاندن). این درمان‌ها اغلب به‌صورت ترکیبی استفاده می‌شوند. برخی از درمان‌های جراحی را می‌توان در مطب انجام داد و برخی دیگر در اتاق عمل انجام می شود.
اگر زگیل‌های متعددی در ناحیه وسیعی پخش شده باشند، ممکن است لیزر درمانی توصیه شود.
آیا ویروس HPV باعث سرطان میشود؟
بله؛ برخی از انواع ویروس HPV می‌تواند سبب ایجاد سرطان شوند. بسته به‌نوع ویروس، سرطان‌های زیر محتمل است:
- سرطان مقعد
- سرطان دهانه رحم
- سرطان اوروفارنکس
- سرطان آلت تناسلی
- سرطان واژن
- سرطان فرج
معمولاً سال‌ها و حتی دهه ها طول می‌کشد تا پس از ابتلای فرد به ویروس HPV سرطان ایجاد شود. هیچ راهی برای دانستن این‌که چه کسی به سرطان یا سایر مشکلات ناشی از HPV مبتلا میشود، وجود ندارد.
با این حال، واکسن‌های HPV می‌توانند از عفونت با انواع HPV جلوگیری کنند و درنتیجه مانع سرطان شوند.
سخن آخر
به‌طور خلاصه، HPV یک ویروس مقاربتی است که می‌تواند بسیاری از افراد را مبتلا کند. اگرچه هیچ درمانی برای این ویروس وجود ندارد، درمان‌های مختلفی برای مدیریت علائم و جلوگیری از پیشرفت سرطان ارائه شده است. انجام معاینات منظم، انجام رابطه جنسی ایمن و واکسینه‌شدن برای کاهش خطر ابتلا و انتشار HPV بسیار مهم است.
