پره اکلامپسی چیست؟ + بررسی از علائم تا روش های تشخیص و درمان پره اکلامپسی پس از زایمان

مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی از عارضه‌های ناشی از بارداری است که با فشار خون بالا و و علائم دیگری مانند وارد شدن آسیب به اندام‌های داخلی مانند کبد و کلیه مشخص می‌شود.این عارضه معمولا پس از ۲۰ هفتگی بارداری در خانم‌هایی که فشار خون طبیعی و معمولی دارند، شروع می‌شود.در صورتی که خانم‌های باردار اقدامی جهت درمان شرایط خود نکنند، مسمومیت بارداری عوارض جدی برای مادر و کودک ایجاد خواهد کرد.موثرترین روش درمانی که برای این بیماری در بارداری در نظر گرفته می‌شود، زایمان است.

---

فهرست مطالب

• علائم پره اکلامپسی چیست؟
• پره اکلامپسی پس زایمان به چه علت به وجود می آید؟
• عوامل موثر در افزایش فشار خون در بارداری چیست؟
• پره اکلامپسی پس از زایمان چه عوارضی به همراه دارد؟
• پره اکلامپسی یا مسمومیت در بارداری چگونه تشخیص داده می‌شود؟
• تست‌هایی که باید برای تشخیص پره اكلامپسي انجام گیرد کدامند؟
• درمان پره اكلامپسي چگونه است؟
• سخن پایانی و سوالات متداول

---

علائم پره اکلامپسی چیست؟

همانند سایر عارضه هایی که پس از بروز، علائمی به همراه دارند؛ این عارضه نیز همراه با یکسری علائم است. از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

توجه داشته باشید که گاهی با توجه به شرایط شخص این عارضه هیچ علائمی ندارد که البته بسیار نادر است.

• فشار خون بیمار به یکباره یا به تدریج بالا می رود.
• در ادرار بیش از حد مجاز و استاندارد پروتئین وجود دارد که می تواند نشان دهنده ی وجود مشکلات کلیوی باشد.
• شخص به طور مکرر یا مقطعی بدون هیچ دلیل خاصی دچار سردرد خواهد شد.
• مادر ممکن است در بینایی مشکلاتی را تجربه کند که از دست دادن موقت بینایی، تاری دید و حساسیت به نور از جمله این مشکلات است.
• حالت تهوع یا استفراغ نیز از دیگر علائم این بیماری است. شاید با خود بگویید که این یک مورد کاملا طبیعی در بارداری است. حالت تهوع و استفراغ در ماه های اول تا زمانی که بدن به این تغییرات هورمونی عادت کند طبیعی است. اما این عارضه بعد از هفته 20 به بعد است. پس علائم مذکور در این زمان نمی تواند طبیعی باشد.
• تولید ادرار به شدت کاهش می یابد.
• پلاکت های خون که به ترومبوسیتوپنی یا thrombocytopenia شناخته می شود کاهش می یابند.
• عملکرد کبد با اختلالاتی روبه رو خواهد شد.
• حتی ممکن است مادر دچار تنگی نفس نیز شود که این موضوع بر اثر مایع درون ریه ها به وجود می آید.
• گاهی وزن مادر به طور ناگهانی بالا می رود یا این که دست ها و صورت متورم می شوند که همه ی این ها نشان از پره اکلامپسی است.

پره اکلامپسی پس زایمان به چه علت به وجود می آید؟

بر اساس تحقیقات انجام شده روی این بیماری مشخص شد که بسیاری از عوامل در به وجود آمدن آن دخالت دارند. اما در این میان بیشترین چیزی که می تواند تاثیر داشته باشد جفت است. یعنی همان ارگانی که به عنوان منبع تغذیه جنین تا پایان بارداری شناخته می شود. در اوایل بارداری رگ های خونی به وجود می آیند که پس از مدتی رشد کرده و تکامل می یابند تا بتوانند خون را به درستی به جفت برسانند و نوزاد مشکلی برای رشد نداشته باشد. اما زنانی که دچار این عارضه می شوند، رگ های خونی به درستی رشد نداشته یا این که عملکرد صحیحی ندارند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله عوارض قرص ضد بارداری را بخوانید.

با بررسی های دقیق تر مشخص شد که رگ های خونی در این دسته از زنان، باریک تر از رگ های خونی است. علاوه بر آن این رگ ها در برابر سیگنال های هورمونی واکنش نشان می دهند که نتیجه ی آن کاهش میزان خون موجود در رگ ها خواهد شد. اما به چه علت این رگ ها رشد یا کارایی غیر طبیعی دارند، علل آن عبارتند از:

• جریان خون کافی در رحم وجود نخواهد داشت.
• به رگ های خونی آسیب وارد شده است.
• در سیستم ایمنی مادر نقص یا مشکلی وجود دارد.
• برخی ژن های خاص در بدن مادر یافت می شود.

عوامل موثر در افزایش فشار خون در بارداری چیست؟

گاهی برخی از عوامل می‌تواند احتمال ایجاد این عارضه را در بارداری افزایش دهد که این موارد به شرح زیر است:

سابقه مسمومیت بارداری

سابقه شخصی یا خانوادگی این عارضه می‌تواند منجر افزایش احتمال ایجاد مجدد این عارضه در بارداری شود.

فشار خون مزمن

اگر سابقه فشار خون داشته باشید، احتمال ابتلا به پره اکلامپسی نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

اولین بارداری

خطر ابتلا معمولا در اولین بارداری بیشتر است.

سن

خطر ابتلا در خانم‌های باردار بسیار جوان و همچنین خانم‌های بالای ۳۵ سال بیشتر است.

افزایش وزن

خانم‌هایی که دچار اضافه وزن هستند، بیش از سایرین در معرض این عارضه قرار دارند.

بارداری چند قلو

مسمومیت بارداری بیشتر در خانم‌هایی ایجاد می‌شود که بارداری دو قلو، سه قلو یا چند قلو را تجربه می‌کنند.

فاصله بین بارداری

داشتن نوزادانی با فاصله کمتر از دو سال یا بیش از ۱۰ سال منجر به افزایش خطر پره اکلامپسی می‌شود.

پره اکلامپسی – سابقه داشتن شرایط خاص

وجود برخی از مشکلات قبل از بارداری مانند فشار خون بالا در بارداری، میگرن، دیابت نوع ۱ یا نوع ۲، بیماری کلیوی و لوپوس می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.

پره اکلامپسی – باروری آزمایشگاهی

اگر کودک شما با لقاح آزمایشگاهی باردار شده باشد، خطر ابتلا به مسمومیت بارداری افزایش پیدا خواهد کرد.

پره اکلامپسی پس از زایمان چه عوارضی به همراه دارد؟

این عارضه به گونه ای است که حتی مادر پس از فارغ شدن نیز با یکسری مشکلات رو به رو خواهد شد. از جمله عوارض پره اکلامپسی پس از زایمان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

پره اكلامپسي – تورم در ریه

اولین عوارض پره اکلامپسی پس از زایمان تورم ریه ها است. با تورم ریه ها شخص نمی تواند به درستی تنفس داشته باشد. در واقع این موضوع به سبب تشکیل مایعات اضافی در ریه ها به وجود می آید.

پره اكلامپسي – بروز سکته مغزی

سکته مغزی که جزو عوارض پره اکلامپسی پس از زایمان است زمانی رخ می دهد که در بخشی از مغز، خون رسانی وجود نداشته باشد یا این که میزان آن به شدت کاهش یابد. همانطور که می دانید در خون اکسیژن و مواد ضروری بدن وجود دارد. در صورتی که قسمتی از بدن یا مغز برای مدتی هر چند کوتاه با نبود این مواد ضروری روبه رو شوند، سکته مغزی بروز می کند.

پره اكلامپسي – بروز ترومبوآمبولی

ترومبوآمبولی یا انسداد رگ های خونی هم می تواند از دیگر عوارضی باشد که همراه با پره اکلامپسی پس از زایمان گریبان گیر شخص خواهد شد. این عارضه به سبب وجود لخته ای خون در رگ های خونی به وجود می آید.

پره اكلامپسي – به وجود آمدن سندرم HELLP

این عارضه که نوعی سندرم به شمار می آید و HELLP یا همولیز نام  دارد به تخریب گلبول های قرمز، آنزیم های کبدی بالا و تعداد پلاکت های پائین اشاره دارد. هر یک از این موارد می تواند جان مادر را به خطر اندازد.

پره اکلامپسی یا مسمومیت در بارداری چگونه تشخیص داده می‌شود؟

در صورتی که پس از ۲۰ هفتگی مادر هر یک از علائم زیر را شاهد باشد، این عارضه را در بارداری تشخیص خواهند داد:

• پروتئین در ادرار
• تعداد پلاکت پایین
• اختلال در عملکرد کبد
• علائم مشکلات کلیوی به جز پروتئین در ادرار
• مایع در ریه
• سردردهای جدید در بارداری یا اختلالات بینایی

به‌طور کلی پره اکلامپسی در صورت فشار خون بالا و پروتئین در ادرار تشخیص داده می‌شود و جهت تایید، آزمایشات لازم انجام می‌گیرد. فشار خون بیش از ۹/۱۴ در بارداری غیر طبیعی است، با این حال هر افزایش فشار خونی به این معنی نیست که مادر دچار مسمومیت بارداری است.

اما، در صورتی که مادر پس از چهار ساعت مجددا فشار خون بالایی داشته باشد، ممکن است پزشک مسمومیت بارداری را تشخیص دهد. به همین جهت انجام آزمایشات خون و ادرار را به مادر توصیه می‌کند.

تست‌هایی که باید برای تشخیص پره اكلامپسي انجام گیرد کدامند؟

در صورتی که پزشک به این عارضه در بارداری مشکوک شود، ممکن است انجام هر یک از این موارد را به بیمار توصیه کند:

تشخیص پره اكلامپسي – آزمایش خون

آزمایشاتی جهت بررسی عملکرد کبد، عملکرد کلیه و همچنین پلاکت‌های خون در نظر گرفته می‌شود، در واقع سلول‌هایی که منجر به لخته شدن خون می‌شود.

تشخیص پره اكلامپسي – آزمایش ادرار

پزشک از شما می‌خواهد که برای اندازه‌گیری میزان پروتئین حدود ۲۴ ساعت ادرار خود را نگه دارید. در این آزمایش نسبت پروتئین به کراتینین در ادرار اندازه‌گیری می‌شود.

تشخیص پره اكلامپسي – سونوگرافی جنین

پزشک گاهی صلاح می‌داند که روند رشد جنین را با استفاده از سونوگرافی مورد بررسی قرار دهد. با استفاده از سونوگرافی این امکان به پزشک داده می‌شود تا وزن جنین و میزان مایع در رحم اندازه‌گیری شود.

تشخیص پره اکلامپسی – تست مشخصات بیوفیزیکی

این تست روشی است که ضربان قلب کودک هنگام حرکت کودک مورد بررسی قرار می‌گیرد. در یک پروفایل بیوفیزیکی از سونوگرافی برای اندازه‌گیری تنفس، تون عضلانی، حرکت و تجمع مایع آمنیوتیک در رحم کودک استفاده می‌شود.

درمان پره اکلامپسی چگونه است؟

موثرترین و بهترین درمانی که در این مواقع برای بیماران در نظر گرفته می‌شود، زایمان است. در صورتی که زایمان برای مادر زود باشد، پزشک آزمایشات خون، سونوگرافی و آزمایشات استرس به‌صورت مکرر به مادر توصیه می‌کند تا مادر تحت کنترل باشد.

به‌طور کلی راهکارهای درمانی احتمالی که برای بیماران در نظر گرفته می‌شود به شرح زیر است:

• داروهایی برای کاهش فشار خون
• کورتیکو استروئیدها
• داروهای ضد تشنج
• استراحت کردن (استراحت کردن به این معنی نیست که هیچ فعالیتی نداشته باشید، عدم فعالیت کامل خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهد)
• بستری شدن در بیمارستان برای تحت کنترل بودن مادر و جنین
• زایمان مادر (اگر در هفته‌های آخر بارداری باشد)

سخن پایانی

شما در این مقاله با پره اکلامپسی یا مسمویت بارداری آشنا شدید. همچنین از علائم و روشهای تشخیص و درمان آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول