آیا پیوند قلب می‌تواند خاطرات و ویژگی‌های شخصیتی فرد اهداکننده را به گیرنده منتقل کند؟

در دنیای پزشکی، عمل پیوند قلب یکی از پیچیده‌ترین و حساس‌ترین جراحی‌هاست که زندگی بیماران را نجات می‌دهد. اما در این میان، یک سوال جذاب و بحث‌برانگیز مطرح می‌شود: آیا ممکن است پیوند قلب، علاوه بر نجات زندگی، ویژگی‌های شخصیتی، خاطرات و احساسات فرد اهداکننده را به گیرنده منتقل کند؟

بسیاری از بیماران قلبی که عمل پیوند قلب را انجام داده‌اند، به طور غیرمنتظره‌ای از تغییراتی در علایق، احساسات و رفتارهای خود گزارش داده‌اند. این تغییرات، از جمله تمایلات غذایی، علاقه به نوع خاصی از موسیقی و حتی ترس‌ها و واکنش‌های عاطفی جدید، به طرز معجزه‌آسا و شگفت‌انگیزی شبیه به ویژگی‌های فرد اهداکننده است. به‌طور خاص، برخی از این بیماران معتقدند که حتی خاطرات یا تجربیاتی که به نوعی به اهداکننده مربوط است، به آنها منتقل شده است.

آیا خاطرات و ویژگی‌های فرد اهداکننده واقعاً به گیرنده منتقل می‌شود؟

در حالی که بسیاری از افراد این تغییرات را به عنوان یک معجزه یا پدیده‌ای غیرقابل‌توضیح می‌بینند، محققان و دانشمندان در حال بررسی این موضوع از زوایای مختلف هستند. سوال اساسی این است که آیا بدن انسان می‌تواند خاطرات را ذخیره کند و اگر چنین باشد، آیا این خاطرات می‌توانند از طریق پیوند اعضا، به ویژه پیوند قلب، منتقل شوند؟

براساس تحقیقی که اخیراً در عربستان سعودی منتشر شده، برخی از بیماران پس از پیوند قلب گزارش داده‌اند که تغییراتی در سلیقه‌های غذایی، تمایلات موسیقیایی و حتی گرایشات جنسی خود را تجربه کرده‌اند. جالب اینجاست که این تغییرات اغلب با ویژگی‌ها یا حتی شرایط مرگ اهداکننده ارتباط دارند.

برای مثال، یکی از بیماران که قلب فردی که در اثر غرق شدن جان باخته بود را دریافت کرده، به طور ناگهانی دچار ترس از آب شد. یا زنی که قلب فردی علاقه‌مند به ناگت مرغ را دریافت کرده بود، به‌طور غیرمنتظره‌ای علاقه شدیدی به این غذا پیدا کرد، به‌طوری که پیش از عمل، علاقه‌ای به خوردن فست فود نداشت و رژیم غذایی سالمی را دنبال می‌کرد.

علل علمی ممکن برای این پدیده

دانشمندان چندین فرضیه برای توضیح این تغییرات و تجربیات ارائه کرده‌اند که به شرح زیر است:

1. حافظه سلولی: این فرضیه به این باور اشاره دارد که شاید سلول‌های غیرعصبی بدن قادر به ذخیره برخی از اطلاعات و تجربیات باشند. طبق این نظریه، سلول‌های منتقل‌شده از اهداکننده می‌توانند اتصالات عصبی گیرنده را تغییر داده و به نوعی خاطرات و ویژگی‌های فردی را منتقل کنند.
2. تغییرات اپی‌ژنتیکی: اپی‌ژنتیک به تغییراتی در نحوه عملکرد ژن‌ها گفته می‌شود که بدون تغییر در کد اصلی DNA رخ می‌دهد. برخی از این تغییرات می‌توانند در بدن گیرنده بعد از پیوند قلب فعال شوند. این تغییرات ممکن است موقتی باشند و یا حتی در نسل‌های آینده ادامه پیدا کنند.
3. اثر میدان الکترومغناطیسی و شبکه عصبی قلب: برخی محققان بر این باورند که قلب یک شبکه عصبی پیچیده با میلیاردها نورون دارد که می‌تواند بر فرآیندهای بدن و حتی مغز تأثیر بگذارد. از این رو، میدان الکترومغناطیسی قلب ممکن است در ذخیره اطلاعات و ارتباط با مغز نقش داشته باشد.
4. فشار روانی و جسمی ناشی از پیوند: بسیاری از بیماران پس از عمل پیوند قلب، به‌ویژه اگر تجربه‌ای طولانی از بیماری قلبی داشته‌اند، تغییرات قابل‌توجهی در رفتار و علایق خود گزارش می‌دهند. این تغییرات ممکن است ناشی از فشار جسمی و روانی ناشی از عمل جراحی باشد که باعث می‌شود آنها به اشتباه این تغییرات را به خاطرات فرد اهداکننده نسبت دهند.

تحقیقات و یافته‌های جدید

مطالعه‌ای که در سال 2024 توسط محققان سعودی منتشر شد، به بررسی این پدیده پرداخته و نتایج آن نشان‌دهنده این است که ممکن است پیوند قلب بتواند ویژگی‌های شخصیتی و خاطرات فرد اهداکننده را به گیرنده منتقل کند. این یافته‌ها به‌طور گسترده‌ای مورد توجه قرار گرفته‌اند، اما هنوز در جامعه علمی، بحث‌های زیادی درباره صحت و دقت این نتایج وجود دارد.

دانشمندان و محققان اذعان دارند که برای اثبات این موضوع به تحقیقات بیشتری نیاز است و به طور قطع نمی‌توان گفت که خاطرات و ویژگی‌های فرد اهداکننده به‌طور مستقیم و علمی به گیرنده منتقل می‌شود.

نتیجه‌گیری

در حالی که شواهدی از تغییرات رفتاری و عاطفی بیماران پس از پیوند قلب وجود دارد که به نوعی به خاطرات یا ویژگی‌های فرد اهداکننده مرتبط است، هنوز هیچ مدرک قطعی برای اثبات انتقال خاطرات از طریق پیوند اعضا وجود ندارد. این یافته‌ها به‌طور بالقوه می‌توانند درک ما از حافظه، هویت فردی و تعاملات بدن با اعضای پیوندی را دگرگون کنند. برای پاسخ دقیق‌تر به این سوال، نیاز به تحقیقات بیشتر و بررسی‌های علمی جامع‌تری داریم.

این موضوع نه تنها برای دنیای پزشکی جالب است، بلکه درک عمیق‌تری از فرآیندهای بیولوژیکی و روان‌شناختی انسان‌ها را به ما ارائه می‌دهد.