عکس بارداری خارج از رحم
بارداری به صورت طبیعی به این صورت است که تخمک لقاح یافته به سمت رحم منتقل شده و در دیواره رحم مستقر می شود. سپس فرآیند رشد را در دیواره رحم طی می کند. اما وقتی تخمک بارور در جایی خارج از رحم لانه‌گزینی و رشد کند، حاملگی خارج رحم شکل میگیرد. هیچ راهی هم برای جا به جا کردن و انتقال تخمک بارور به درون رحم وجود ندارد. در باردری خارج رحمی تخمک به دلیل آسیب در اثر التهاب و یا تغییر شکل ، در خارج از رحم استقرار پیدا کرده و شروع به رشد کردن می کند. ما در این مطلب از مقالات پزشک، در رابطه با عکس بارداری خارج از رحم، سقط جنین خارج از رحم و تشخیص بارداری خارج از رحم صحبت خواهیم کرد.
فهرست مطالب
- بخش اول:عکس بارداری خارج از رحم
- بخش دوم: بارداری خارج از رحم از هفته چندم مشخص میشود؟
- بخش سوم:تشخیص بارداری خارج از رحم چگونه است؟
- بخش چهارم:تشخيص بارداری خارج رحمي با آزمايش خون:
- بخش پنجم:حاملگی خارج از رحم چیست؟
- بخش ششم:آیا در حاملگی خارج از رحم قاعدگی وجود دارد؟
همانگونه که عنوان کردیم وقتی تخمک بارور در جایی خارج از رحم لانه‌گزینی و رشد کند، حاملگی خارج رحم شکل میگیرد. عکس بارداری خارج رحم ممکن است در لوله فالوپ، تخمدان، حفره شکمی و یا بخش پایینی شکم رخ دهد. بنابراین پایان دادن به بارداری تنها راه ممکن برای برطرف کردن این مشکل است. این مشکل ممکن است برای هر کسی به وجود بیاید و از آنجا که میتواند برای مادر بسیار خطرناک باشد، لازم است علائم آن سریع تشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد. در صورت وقوع عکس بارداری خارج رحمی ممکن است لوله‌های رحمی پاره شوند. پاره شدن لوله های رحمی باعث خونریزی زیاد میشود و ممکن است جان مادر به خطر بیفتد. به همین دلیل تشخیص بارداری خارج از رحم اهمیت زیادی دارد.
برای تشخیص بارداری خارج از رحم ، پزشک معالج معاینه لگنی، سونوسنوگرافی به همراه آزمایش خون را انجام می‌دهد. با انجام آزمایش خون سطح هورمون بارداری (hCG) اندازه‌گیری میشود. افزایش سطح این پارامتر نشان دهنده بارداری است؛ اما اگر افزایش این هورمون تا حد مورد نظر صورت نگرفته باشد، عکس بارداری خارج رحم اتفاق افتاده است. این تست به مدت ۳ روز تکرار میشود. در صورتی که سطح hCG به اندازه‌ی کافی افزایش پیدا نکند، احتمالاً بارداری خارج رحمی اتفاق افتاده و یا احتمال سقط جنین در یک بارداری طبیعی (در رحم) وجود دارد.
علائم بارداری خارج از رحم
علائم بارداری خارج از رحم در زنان متفاوت است و در برخی موارد می تواند بدون علامت باشد. از آنجایی که پاره شدن لوله رحم بسیار خطرناک است و ممکن است به مرگ مادر منجر شود در صورت مشاهده علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- درد و حساسیت در ناحیه ی لگنو شکم
- لکه بینی و خونریزی در واژن
- درد در شانه ها بخصوص زمانی که دراز می کشید
- نبض ضعیف ، ضعف ، تپش قلب
- سبک شدن سر و غش کردن
بارداری خارج از رحم از هفته چندم مشخص میشود؟
همانطور که می دانید حاملگی خارج رحمی معمولا در هفته های اول بارداری رخ می دهد و حاملگی خارج از رحم معمولاً علائمی مشابه حاملگی طبیعی دارد، مانند عقب افتادن قاعدگی، خستگی، حالت تهوع و درد سینه، خونریزی های واژینال و دردهای لگنی از شایع ترین علائم بارداری خارج رحمی است.
حاملگی خارج از رحم چه زمانی مشخص می گردد؟
بارداری خارج از رحم در همان ابتدا مشخص می شود. با وجود اینکه احتمال بارداری خارج از رحم کمتر از 2 درصد می باشد اما بهتر است در اولین فرصت معاینه شوید تا تشخیص داده شود. در صورت وجود بارداری خارج از رحم پزشک پس از تشخیص آزمایشاتی را برای درمان می دهد. و بهتر است هر چه سریعتر درمان آغاز شود تا خطری جنین و مادر را تهدید نکند.
درمان جراحی
بعد از معاینه پزشک و تشخیص اینکه فرد حاملگی خارج از رحم رو داره، جراح زنان باید درمان رو بر اساس محل و سایز توده شروع کنه. بیمارانی که علائم ناپایدار و خطرناک رو دارن باید سریعا جراحی بشن. درمان جراحی به دو روش لاپاراسکوپی و جراحی شکمی انجام میشه که نحوه انجام جراحی هم به تشخیص پزشک بستگی داره.
درمان دارویی
در هفته‌های اول بارداری، پزشک با تجویز دارو و کنترل دوز آن و زیر نظر داشتن بیمار امکان سقط رو فراهم می‌کنه. داروی تجویزی فقط روی بافت خارج از رحم تاثیر می‌ذاره و اثر سوء روی لوله‌های رحم نداره بنابراین ضرر کمتری داره. اما چون تشخیص بارداری خارج از رحم ممکنه دیرتر اتفاق بیفته. بنابراین پزشکان بیشتر درمان جراحی رو به کار می‌برن.
تشخیص بارداری خارج از رحم چگونه است؟
اکثر زنانی که دچار حاملگی خارج رحم می‌شوند تا زمان ویزیت‌های بارداری نمی‌دانند که حاملگی آنان از نوع خارج رحمی است. پزشک در معاینات بالینی میتواند به وجود این عارضه پی ببرد. حاملگی خارج رحم معمولاً در اوایل بارداری یعنی در سه ماهه اول (تا هفته ۱۲ بارداری) تشخیص داده میشود. برای تشخیص دقیق‌تر و تائید حاملگی خارج رحم، پزشک چندین آزمایش را تجویز میکند که شامل موارد زیر است:
آزمایش ادرار: این آزمایش ممکن است در آزمایشگاه با دریافت یک نمونه ادرار و یا در مطب پزشک با استفاده از یک نوار تست انجام شود. برای انجام آزمایش ادرار، می‌توانید از خدمات هومکا استفاده کنید.
آزمایش خون: این آزمایش به منظور ارزیابی مقدار هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) انجام میشود. بدن فقط در دوره بارداری hCG تولید میکند. مقدار کم این هورمون در زمان بارداری ممکن است نشان‌دهنده حاملگی خارج رحم باشد زیرا سطح hCG زمانی که تخمک بارورشده در رحم لانه گزینی کند به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد. برای انجام آزمایش بارداری در منزل می‌توانید از خدمات هومکا استفاده کنید.
سونوگرافی: در سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر داخلی از اندام‌های لگن استفاده میشود. با روش از سونوگرافی پزشک میتواند محل دقیق قرارگیری تخمک بارورشده را تشخیص دهد.
اگر لوله فالوپ برداشته شود آیا می‌توان باز هم باردار شد؟
در بیشتر موارد، اگر یکی از لوله‌های فالوپ برداشته شود همچنان امکان فرزندآوری وجود دارد زیرا یک لوله باقی مانده امکان حرکت تخمک به سمت رحم را فراهم میکند. علاوه بر این، روشهای کمک باروری جدید مانند IVF مستقل از لوله‌های فالوپ عمل میکنند.
تشخيص بارداری خارج رحمي با آزمايش خون:
ین آزمایش برای تشخیص میزان هورمون HCGانجام مي شود .اگر سطح HCGكمتر از ميزان مورد انتظار در هر مرحله از بارداری باشد پزشك معالج شما يك قدم به تشخيص بارداری خارج از رحمی نزديك می شود. برای اطمینان بیشتر متخصص زنان دستور تکرار آزمایش را می دهد.در هفته هاي اول يك بارداری طبيعي ميزان هورمون بارداری هر دو روز تقريبا دو برابر مي شود.اگر این تغییرات در بدن شما کند تر یا گاهی سریع تر از حالت نرمال باشد و به هر ترتیب با الگوی طبیعی فاصله داشته باشد پزشک می تواند تشخیص بارداری خارج رحمی دهد.
بهترین روش تشخیص حاملگی خارج رحمی:
1- شرح حال و علایم بالینی :
تشخیص در مرحله اول با شرح حال دقیق صورت میگیرد.معمولا خانمها از بارداری خود اطلاعی ندارند و با شکایت بی نظمی پریود و لکه بینی به متخصص زنان و نازایی مراجعه میکنند. در شرح حال علاوه برلکه بینی وتأخیر پریود ، گاهی درد خفیف زیر شکم نیز وجود دارد. درد شدید شکم ، تهوع و استفراغ ، احساس سنگینی زیر شکم و….در موارد شدید تر بروز میکند. زمانی که بیمار دیر به پزشک مراجعه کند و پارگی لوله اتفاق می افتد خونریزی داخل شکم رخ داده و بیمار با درد حاد شکم و افت فشار مراجعه میکند.
2- آزمایش خون:
با انجام آزمایش حاملگی و مثبت شدن آن و علایم مشکوک ، تشخیص احتمالی مطرح میشود.ممکن است تشخیص حاملگی خارج رحم و افتراق ان از بارداری طبیعی در مراحل اولیه دشوار باشد ودر اکثر موارد نیاز به پیگیری دقیق بیمار توسط متخصص زنان و زایمان با تکرارتیتراژ و سونوگرافی هست.غلظت هومرمون حاملگی در خون ارتباطی با سایز توده حاملگی نابجا ندارد. بنابراین تیتراژ بتا بایستی بطور سریال چک شده وهر 48 ساعت تکرارشود . با توجه به میزان افزایش آن ، تشخیص برای متخصص زنان محرزتر میشود.
3- سونوگرافی واژینال :
انجام سونوگرافی واژینال در بررسی ساختارهای لگنی ( رحم و تخمدان ) بدلیل حساسیت و دقت بالاتر بر سونوگرافی از روی شکم ارجحیت دارد.در مراحل اولیه که عدد بتا کم و سن حاملگی پایین است هیچ نشانه واضحی از بارداری در سونوگرافی دیده نمی شود. با پیگیری بیمار در روزهای آتی ، کم کم ساک بارداری در داخل ویا خارج رحم در لوله ها رؤیت میشود.انجام سریال سونوگرافی همراه با آزمایش تیتر بتا به متخصص زنان در تشخیص کمک میکند. سایزو اندازه توده در سونوگرافی و وجود قلب جنین یا عدم تشکیل قلب و….در تعیین برنامه درمانی اهمیت دارد.
4- سونوگرافی داپلر:
داپلر سونوگرافی یا سونورنگی معمولا بطور روتین انجام نمیشود.اما در مواردی که سونوگرافی واژینال معمولی مشکوک باشد میتواند کمک کننده باشد.
5- لاپاراسکوپی :
لاپاراسکوپی یک روش کم تهاجمی و تست استاندارد اصلی برای تشخیص حاملگی خارج رحمی بوده ودر موارد خاص که تشخیص با روشهای دیگر قطعی نباشد استفاده میشود. با لاپاراسکوپی ، لوله های فالوپ و لگن بخوبی قابل مشاهده و ارزیابی است.مزیت این روش ، امکان تشخیص و درمان همزمان می باشد.
6- کورتاژ تشخیصی
با توجه به احتمال عود بارداری خارج از رحم در افرادی که سابقه این مشکل را داشته اند ، بهتر است قبل از اقدام به بارداری تحت نظر بهترین جراح و فوق تخصص نازایی باشید زیرا تشخیص به موقع و درمان مناسب به منظور حفظ لوله ها و باروری ، اهمیت بسیار زیادی دارد. همچنین خانمهایی که علت ناباروری آنها عامل لوله ای است در معرض حاملگی خارج رحم قرار دارند و بایستی به محض باردار شدن در اسرع وقت به پزشک معالج خود جهت سونوگرافی و اقدامات لازم مراجعه فرمایند.
انواع حاملگی خارج از رحم چگونه است؟
املگی خارج از رحمی ممکن است که با انواع مختلفی خود را نشان‌دهد. توجه کنید که انواع حاملگی خارج از رحمی به معنای انواع مختلف بارداری نیست. بلکه در این دسته‌بندی به محل‌هایی از بدن که حاملگی خارج رحمی اتفاق می‌افتد، پرداخته‌ایم. بله! جالب است بدانید که بارداری، اگر در داخل رحم اتفاق‌نیفتد، پس در جاهای مختلفی میتواند اتفاق بیفتد. برخی از انواع محل‌هایی که حاملگی اکتوپیک ایجاد میشود،.
- حاملگی خارج رحمی در لوله‌های فالوپ ممکن است بروز کند.
- بارداری خارج رحمی که در تخمدان‌ها اتفاق می‌افتد.
- یکی دیگر از محل‌هایی که ممکن است حاملگی خارج رحمی اتفاق بیفتد، شکم است.
- بخش پایینی رحم هم میتواند محل لانه‌گزینی جنین باشد. (دهانه‌ی رحم یا همان سرویکس)
حاملگی خارج از رحم چیست؟
در طی تخمک‌گذاری، تخمک از یکی از تخمدان‌ها آزاد میشود. بارداری هنگامی اتفاق‌می‌افتد که تخمک با اسپرم در لوله‌ی رحمی ملاقات کند. از لقاح تا زایمان، بارداری به مراحل مختلفی در بدن زن نیاز دارد. یکی از این مراحل، زمانی است که تخمک بارور شده به سمت رحم حرکت میکند.
لوله‌ی رحمی یا لوله‌ی فالوپ وظیفه‌ی انتقال تخمک به رحم را بر عهده دارد. پوشش داخلی لوله‌های فالوپ با زایده‌های کوچکی شبیه به مو به نام مژک پوشیده شده‌اند. این مژک‌‌ها برای انتقال تخمک از تخمدان به داخل رحم مهم هستند. اگر این مژک‌‌ها آسیب ببینند، حمل تخمک مختل میشود. به‌طور معمول، تخمک بارورشده پس از حرکت به سمت رحم، در دیواره‌ی رحم یا آندومتر کاشته‌می‌شود.
حاملگی خارج رحمی، معمولا در یکی از لوله‌های رحمی اتفاق‌می‌افتد. حدودا از هر ۱۰۰۰ بارداری، ۲۰ مورد به شکل حاملگی خارج رحمی بروز میکند. تقریبا در همه‌ی موارد حاملگی‌های خارج رحمی، جنین می‌میرد. در این نوع حاملگی، جفت در حال رشد در لوله‌ی فالوپ است، اما نمی‌تواند به یک منبع غنی خونی دسترسی پیدا کند. لوله‌ی رحمی آنقدر بزرگ نیست که بتواند جنین در حال رشد را پشتیبانی کند. بارداری خارج رحمی میتواند در دهانه‌ی رحم (ورودی رحم)، حفره‌ی شکم و خود تخمدان نیز ایجاد شود، اما این موارد نادر هستند.
در حدود ۱۵٪ موارد حاملگی‌های خارج رحمی، لوله‌ی فالوپ پاره میشود و باعث ایجاد درد، خونریزی داخلی و شوک میشود. پارگی لوله‌های فالوپ یک اورژانس پزشکی است که نیاز به جراحی فوری و در برخی موارد، انتقال خون دارد. در شرایط اضطراری، سریعا خود را به نزدیک‌ترین مرکز اورژانس برسانید. متخصصان زنان و زایمان به‌طور معمول حاملگی‌های خارج رحمی را درمان میکنند. با‌این‌حال، در شرایط اورژانس پارگی لوله‌های رحمی، جراحان نقش مهمی دارند.
دلیل حاملگی خارج از رحمی
بارداری لوله‌ای که شایع‌ترین نوع بارداری خارج رحمی است، زمانی رخ می‌دهد که تخمک لقاح یافته در میانه مسیر خود به سمت رحم، به دلیل آسیب در اثر التهاب لگن یا تغییر شکل و ساختار لوله فالوپ در آن گرفتار میشود. از طرفی دیگر عدم تعادل هورمونی و رشد غیر طبیعی تخمک لقاح یافته هم در بروز این نوع از بارداری موثر هستند.
آیا در حاملگی خارج از رحم قاعدگی وجود دارد؟
اغلب اولین علامت هشدار دهنده حاملگی خارج از رحم خونریزی و درد واژینال است. درد ممکن است فقط در یک یا همه طرف‌های شکم، شانه، گردن یا لگن احساس شود و ممکن است شدت خفیف یا تیز داشته باشد.در حاملگی خارج از رحم، لکه بینی واژینال که پس از تاخیر قاعدگی مشاهده می شود ممکن است با خونریزی قاعدگی اشتباه گرفته شود، اما سرگیجه، غش و فشار خون پایین به دلیل از دست دادن خون است. کمردرد شدید تجربه می شود.
علائم بارداری خارج از رحم چیست؟
- معده درد
- تاخیر قاعدگی یا عدم وجود قاعدگی
- خونریزی واژینال یا لکه بینی متناوب
زن ممکن است از باردار بودن خود آگاه نباشد. علائم در حاملگی خارج از رحم پاره شده (با خونریزی شدید داخلی) و حاملگی خارج از رحم پاره نشده (هنوز ترکیده نشده است) معمول است. با این حال، این علائم ممکن است در موقعیت های دیگر (سقط جنین) نیز رخ دهد.
علائم و نشانه های حاملگی خارج از رحم 6-8 هفته پس از آخرین قاعدگی ظاهر می شود. اگر حاملگی خارج از رحم در لوله فالوپ نباشد، این علائم ممکن است دیرتر ظاهر شوند. سایر علائم بارداری (به عنوان مثال حالت تهوع، حساس شدن سینه ها و غیره) نیز ممکن است در حاملگی خارج از رحم مشاهده شود. خستگی، سرگیجه و غش ممکن است نشان دهنده خونریزی شدید داخلی و فشار خون پایین در حاملگی خارج از رحم پاره شده باشد و نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. متأسفانه، علائم در حاملگی خارج رحمی خونریزی‌دهنده ممکن است ناشناخته بماند و این ممکن است باعث شود بیمار دچار شوک (فشار خون پایین، ریتم ضعیف و تند نبض، پوست رنگ پریده و بی‌هوشی) شود و نیاز به درمان فوری داشته باشد.
درد در حاملگی خارج رحمی اغلب اولین علامت است. درد اغلب یک طرفه است، در لگن، در حفره شکم احساس می شود و حتی ممکن است درد شانه یا گردن وجود داشته باشد. (نشت خون از یک حاملگی خارج از رحم پاره شده در زیر دیافراگم جمع می شود و درد را می توان به عنوان درد شانه و گردن توصیف کرد) درد معمولاً تیز و کوبنده است. بزرگترین نگرانی در حاملگی خارج از رحم، خونریزی داخلی در حفره شکمی است. در هر مورد مشکوک، یک برنامه درمانی اورژانسی باید آغاز شود. ضعف و سرگیجه ممکن است نشان دهنده خونریزی داخلی جدی باشد که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
سایر شرایطی که ابتلا به حاملگی خارج از رحم را افزایش می دهد:
اندومتریوز
زمانی است که بافت طبیعی داخل رحمی در خارج از رحم یافت می شود که می تواند لوله های فالوپ را مسدود کند.
قرار گرفتن جنین در معرض دی اتیل سیلبسترول (DES)
اگر زن در دوران بارداری خود از DES (نسخه مصنوعی هورمون استروژن) استفاده کند، ممکن است نوزاد دختر در رحم او ناهنجاری در لوله های خود داشته باشد و زمانی که در آینده باردار شد، ممکن است به دلیل ناهنجاری در حاملگی خارج رحمی را تجربه کند.
مصرف هورمون ها
هورمون های استروژن و پروژسترون را می توان برای پیشگیری از بارداری یا دلایل دیگر و همچنین تنظیم چرخه قاعدگی استفاده کرد. این هورمون ها بر لوله فالوپ نیز تأثیر می گذارند و می توانند باعث شوند که تخمک بارور شده به آرامی در لوله فالوپ حرکت کند.حتی زنانی که از داروهای ضد بارداری فقط حاوی پروژسترون استفاده می کنند، بیشتر در معرض خطر حاملگی خارج از رحم هستند. حاملگی خارج رحمی را می توان در مصرف هورمون محرک تخمدان برای IVF نیز مشاهده کرد.
استفاده از دستگاه داخل رحمی (Spiral)
این روش پیشگیری از بارداری برای جلوگیری از لانه گزینی تخمک بارور شده در رحم ایجاد شده است. با این حال، از ایجاد حاملگی خارج رحمی جلوگیری نمی کند. علاوه بر این، اگر زن در حین استفاده از IUD برای پیشگیری از بارداری باردار شود، تخمک بارور شده در جای دیگری از رحم (50%) کاشته می شود. با این حال، رابطه بین IUD و حاملگی خارج از رحم ضعیف است، زیرا احتمال باردار شدن با IUD بسیار کم است.
سابقه سقط مکرر
سیگار خطر حاملگی خارج از رحم را افزایش می دهد. این خطر وابسته به دوز است، تعداد سیگارهای مصرف شده خطر را افزایش می دهد.
سوالات متداول
به دلیل بسته بودن دیواره رحم و عبور نکردن تخمک بارور شده به داخل رحم بارداری خارج از رحم انجام می شود.
به دلیل عفونت ها ، جراحی ها و زخم هایی که داخل رحم وجود دارد دیواره رحم بسته می شود.
بله درمان دارد اما باید در اولین فرصت درمان صورت بگیرد در غیر این صورت بر اثر خونریزی مادر فوت می کند و بسیار خطرناک است. یکی از را های درمان حاملگی خارج از رحم تزریقات دارو می باشد.
پاره شدن لوله و خونریزی شدید در لوله منجر به مرگ مادر می شود به همین علت باید در صورت حاملگی خارج از رحم سریعا توسط متخصصان درمان را آغاز نمایید.
سخن پایانی
بارداری خارج از رحم یعنی تخمک بارور شده به جای جایگزینی داخل رحم، در خارج از رحم مثلا در لوله های رحم، تخمدان و خارج منطقه داخلی رحم جایگزین بشه. علل حاملگی خارج از رحم میتونه عفونت لگنی، جراحی بر روی رحم و لوله های رحمی، سابقه بارداری خارج از رحم و … باشه. همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم علایم بارداری خارج از رحم در ابتدا مثل یه بارداری معمولیه ولی هر چی رشد سلول تخم بیشتر بشه علائم حادتر ظاهر میشه و در نهایت با پارگی لوله‌ها میتونه باعث خونریزی داخلی، شوک و حتی مرگ مادر بشه.تشخیص به موقع بارداری خارج از رحم میتونه جان مادر رو نجات بده. برای این کار به یه پزشک ماهر، انجام آزمایشات لازم و سونوگرافی واژینال نیازه. در بیشتر اوقات درمان بارداری خارج از رحم جراحیه.
