کاندیدیازیس عفونت قارچی ای میباشد که به وسیله مخمر (نوعی قارچ) به نام کاندیدا ایجاد می‌شود. انواع مختلفی از قارچ‌ها در بدن انسان زندگی می‌کنند. یک نوع کاندیدیازیس وجود دارد که نوعی عفونت میباشد که معمولا در دهان و شکم، واژن یا روی پوست شما زندگی می‌کند، البته بدون اینکه منجر به ایجاد مشکل خاصی شود. اما در صورت عدم درمان و همچنین هنگامی که محیط مناسب است، مخمر می‌تواند تکثیر کند و از کنترل خارج شود. عفونت ناشی از این قارچ کاندیدیازیس نامیده می‌شود. بیشتر آنها را می‌توان به راحتی با استفاده از داروهای بدون نسخه یا به صورت تجویزی درمان کرد.
فهرست مطالب
- معرفی انواع مختلف کاندیدیازیس و علائم آنها
- چه عواملی باعث کاندیدیازیس پوست می‌شود؟
- چگونه کاندیدیازیس تشخیص داده می‌شود؟
- برای درمان کاندیدیازیس چه باید کرد؟
- کاندیدیازیس پوستی در نوزادان
- کاندیدیازیس پوستی در کودکان
- سخن پایانی و سوالات متداول
معرفی انواع مختلف کاندیدیازیس و علائم آنها
کاندیدیازیس حفره حلقی (برفک)
وقتی مخمر کاندیدا در دهان و گلو پخش شود، می‌تواند باعث ایجاد عفونتی به نام برفک شود. این بیماری بیشتر در نوزادان، افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، دیده می‌شود. همچنین ابتلا به این عارضه در بزرگسالانی که موارد زیر را در بر می‌گیرند، رایج‌تر است:
- تحت درمان سرطان هستند
- داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها و آنتی بیوتیک‌های مختلف با میزان گسترده مصرف کنید
- از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند
- دیابت داشته باشند
علائم کاندیدیازیس حفره حلقی (برفک) عبارت‌اند از:
- وجود لکه‌های سفید یا زرد روی زبان، لب‌ها، لثه‌ها، سقف دهان و گونه‌های داخلی
- قرمزی یا درد در دهان و گلو
- ترک خوردن گوشه‌های دهان
- اگر به گلو نیز گسترش یابد، درد در هنگام بلع احساس می‌شود
برفک با داروهای ضد قارچ مانند نیستاتین، کلوتریمازول و فلوکونازول درمان می‌شود. شستشوی دهان با دهانشویه کلرهگزیدین (CHX) ممکن است به جلوگیری از عفونت در افراد با ضعف سیستم ایمنی کمک کند.
کاندیدیازیس دستگاه تناسلی (عفونت مخمری دستگاه تناسلی)
از هر چهار زن بزرگسال، سه نفر در طول زندگی خود حداقل به یک عفونت مخمری دستگاه تناسلی مبتلا می‌شوند. این اتفاق زمانی می‌افتد که مخمر بیش از حد در واژن ایجاد می‌شود. مردان همچنین ممکن است به عفونت مخمری دستگاه تناسلی مبتلا شوند، اما بسیار کمتر از زنان مشاهده می‌شود.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله عمل بستن لوله های رحم را بخوانید.
عفونت مخمر معمولاً هنگامی اتفاق می‌افتد که تعادل در واژن تغییر کند. این عدم تعادل می‌تواند ناشی از بارداری، دیابت، استفاده از برخی داروها، روان کننده‌ها، اسپرم کش‌ها یا سیستم ایمنی ضعیف باشد. گاهی اوقات، ممکن است عفونت از فردی به فرد دیگر در حین رابطه جنسی نیز منتقل شود. علائم این عفونت قارچی شامل موارد زیر هستند:
- خارش شدید در واژن
- قرمزی و تورم واژن و مجرا (قسمت خارجی اندام تناسلی زنان)
- درد و سوزش هنگام اجابت مزاج
- ناراحتی در هنگام رابطه جنسی
- ترشحات سفید و پنیر مانند در واژن
یک مرد مبتلا به عفونت مخمر ممکن است در آلت تناسلی خود بثورات یا خارش داشته باشد. از آنجا که علائم این عفونت در خانم‌ها شبیه به سایر عفونت‌ها مانند واژینوز باکتریایی (رشد بیش از حد باکتری در واژن) و بیماری‌های مقاربتی است، مراجعه به پزشک امری بسیار مهم تلقی می‌شود.
اغلب اوقات، شیاف ضد قارچ بدون نسخه، عفونت را از بین می‌برد. پزشک شما همچنین ممکن است یک دوز داروی ضد قارچ مانند فلوکونازول تجویز کند. اگر بیش از چهار بار در سال به عفونت‌های مخمری مبتلا می‌شوید، به پزشک خود اطلاع دهید. آنها ممکن است برای مقابله با عفونت‌های مکرر، دوزهای منظم داروی ضد قارچ را طی چندین ماه توصیه کنند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله علت پارگی کیسه آب جنین را بخوانید.
بثورات پوشک مخمری
اگرچه بثورات پوشک مخمری معمولاً به دلیل طولانی ماندن پوشک مرطوب یا کثیف ایجاد می‌شود، اما هنگامی که پوست کودک شما تحریک شد، احتمال عفونت وجود دارد. اگر بثورات پوشک بعد از گذشت مدتی از بین نرفتند، بررسی کنید که آیا بدن آنها قرمز و حساس است و آیا مرز قرمز برجسته‌ای در اطراف زخم‌ها وجود دارد. اگر چنین است، از متخصص اطفال بخواهید کاندیدیاز را بررسی کند. در صورت تائید این بیماری، با کرم ضد قارچ قابل درمان است. تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی کودک شروع خوبی برای کمک به جلوگیری از بثورات پوشک و کاندیدیازیس است.
کاندیدیازیس مهاجم
اگر مخمر کاندیدا وارد جریان خون شود (معمولاً از طریق تجهیزات پزشکی یا دستگاه‌ها)، این امکان وجود دارد که به قلب، مغز، خون، چشم‌ها و استخوان‌ها منتقل شود. این می‌تواند باعث ایجاد یک عفونت جدی و تهدید کننده که زندگی فرد را در معرض مرگ قرار می‌دهد، شود.
این اتفاق بیشتر برای افرادی رخ می‌دهد که اخیراً در بیمارستان بستری شده‌اند یا در یک مرکز بهداشتی مانند خانه سالمندان کار یا زندگی می‌کنند. مانند سایر عفونت‌های مخمری، اگر مبتلا به دیابت، دارای سیستم ایمنی ضعیف، نارسایی کلیه یا آنتی بیوتیک هستید، احتمال ابتلا به این عفونت در شما بیشتر است.
علائم کاندیدیازیس مهاجم شامل تب و لرز است. از آنجا که به احتمال زیاد فرد مبتلا به این عفونت از قبل به بیماری دیگری مبتلا شده است، تشخیص آن دشوار است.
کاندیدیازیس تهاجمی با دوز داروی خوراکی یا تزریق وریدی داروی ضد قارچ درمان می‌شود. اگر شما تحت عمل جراحی هستید و احتمال عفونت مخمری در شما بالاتر است، پزشک ممکن است قبل از عمل یک سری داروهای ضد قارچ برای شما تجویز کند.
چه عواملی باعث کاندیدیازیس پوست می‌شود؟
کاندیدیازیس پوست هنگامی ایجاد می‌شود که پوست به کاندیدا آلوده شود. مقدار کمی قارچ کاندیدا به طور طبیعی روی پوست زندگی می‌کند. وقتی این نوع قارچ شروع به تولید غیرقابل کنترل می‌کند، ممکن است باعث ایجاد عفونت شود. این مورد ممکن است به دلیل موارد زیر رخ دهد:
- هوای گرم
- لباس تنگ
- بهداشت ضعیف
- تعویض لباس زیر با تاخیر
- چاقی
- استفاده از آنتی بیوتیک‌هایی که باکتری‌های بی ضرری را که کاندیدا را کنترل می‌کنند، از بین می‌برند
- استفاده از کورتون یا سایر داروهایی که بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارند
- سیستم ایمنی ضعیف ناشی از دیابت، بارداری یا بیماری پزشکی دیگر
- خشک شدن پوست
قارچ‌های کاندیدا در مناطق گرم و مرطوب رشد و نمو می‌کنند. به همین دلیل است که این بیماری اغلب در مناطقی که چین‌های پوستی وجود دارد تأثیر می‌گذارد. نوزادان همچنین می‌توانند دچار کاندیدیازیس پوست به خصوص در باسن شوند. پوشکی که برای کودکان استفاده می‌شود، یک محیط ایده آل برای رشد کاندیدا فراهم کند. بدین صورت کودک نیز به این عارضه مبتلا می‌شود.
کاندیدیازیس پوست معمولاً مسری نیست. با این حال، افراد با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است پس از لمس پوست فرد آلوده به این بیماری مبتلا شوند. کسانی که دارای سیستم ایمنی به خطر افتاده هستند نیز بیشتر در اثر کاندیدیازیس دچار عفونت شدید می‌شوند.
چگونه کاندیدیازیس تشخیص داده می‌شود؟
پزشک به سادگی با انجام معاینه فیزیکی قادر به تشخیص خواهد بود. ر طول معاینه فیزیکی، وی محل بثورات و ظاهر پوست شما را بررسی می‌کند. همچنین ممکن است دکتر شما بخواهد قبل از تشخیص کاندیدیازیس پوست، کشت پوست (نمونه گیری از پوست) انجام دهد. در طی کشت پوست، پزشک یک پنبه را روی ناحیه آسیب دیده می‌مالد و یک نمونه پوست را جمع می‌کند. سپس نمونه به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا از نظر وجود این بیماری آزمایش شود.
برای درمان کاندیدیازیس چه باید کرد؟
با درمان‌های خانگی که مهمترین آنها بهداشت مناسب است، می‌توان از ابتلا به کاندیدیازیس پوست پیشگیری کرد. شستن منظم پوست و خشک شدن کامل پوست می‌تواند از مرطوب شدن بیش از حد پوست جلوگیری کند. این مسئله برای دور نگه داشتن عفونت‌های کاندیدا بسیار حیاتی است. تغییرات زیادی در سبک زندگی وجود دارد که میتوانید برای جلوگیری و درمان عفونت کاندیدیازیس انجام دهید. نکات مفید برای درمان و پیشگیری از عفونت عبارت‌اند از:
- لباسهای مرطوب مانند لباس شنا یا لباسهای عرق کرده را به سرعت عوض کنید.
- جوراب و زیرپوش خود را مرتبا عوض کنید.
- لباسهای گشاد بپوشید.
- در مناطق آسیب دیده از صابون ملایم و بدون بو استفاده کنید.
- پروبیوتیک‌ها را به رژیم خود اضافه کنید.
- مقدار قند موجود در رژیم غذایی خود را کاهش دهید.
از آنجا که سطح غیر طبیعی قند خون می‌تواند به توسعه عفونت‌های کاندیدا کمک کند، تحت کنترل نگه داشتن قند خون نیز می‌تواند به تسکین علائم کمک کند. شاید بتوانید با کاهش مقدار قند در رژیم غذایی و حداقل 30 دقیقه ورزش در طول هفته، قند خون خود را کاهش دهید. اگر به دیابت مبتلا هستید، ادامه دادن دستورالعمل‌های پزشک مهم است زیرا ممکن است لازم باشد داروهای خوراکی یا مقدار بیشتری انسولین دریافت کنید.
در موارد شدید یا مداوم کاندیدیازیس، پزشک ممکن است استفاده از کرم یا پودر ضد قارچ را که می‌تواند روی پوست شما قرار گیرد، توصیه کند. کرم‌های ضد قارچ بدون نسخه که اغلب توصیه می‌شوند شامل کلوتریمازول (Mycelex)، میکونازول (Monistat) و تیوکونازول (Vagistat) هستند. این نوع درمان می‌تواند کاندیدا را از بین ببرد و شیوع عفونت را کاهش دهد.
اگر درمان‌های بدون نسخه موثر نباشد، پزشک ممکن است کرم ضد قارچی مانند نیستاتین یا کتوکونازول تجویز کند. اگر عفونت قبلاً به مناطقی از بدن مانند گلو یا دهان شما گسترش یافته باشد، برای خلاص شدن از آن لازم است که از یک داروی خوراکی ضد قارچ استفاده کنید.
کاندیدیازیس پوستی در نوزادان
کاندیدیازیس(Candidiasis) پوستی (یا کاندیدیازیس موجود در پوست، ناخن‌ها یا موها) یک اتفاق شایع در نوزادان و کودکان است.
همانطور که در ابتدا اشاره شد، بثورات پوشک ناشی از کاندیدیازیس یکی از مواردی است که بیشتر در نوزادان اتفاق می‌افتد. این بثورات به طور معمول قرمز و دارای مرز مشخص است و به طور معمول بیش از سه روز طول می‌کشد. درمان شامل تغییر مداوم پوشک نوزاد و اجازه دادن به آنها برای پوشیدن لباسهای گشاد بر روی پوشک است. ممکن است نیستاتین ضد قارچ برای این کودکان تجویز شود.
برفک دهان یکی دیگر از موارد شایع در نوزادان زیر 6 ماه است. علائم می‌تواند شامل ترک خوردن پوست در گوشه‌های دهان و وجود لکه‌های مایل به سفید بر روی لب‌ها، زبان یا داخل گونه‌ها باشد. پزشک می‌تواند داروی ضد قارچی را برای شما تجویز کند که چند بار در روز بر دهان کودک استفاده شود.
اگر عفونت کاندیدیاز درمان نشود، می‌تواند وارد جریان خون شود و گسترش یابد. اگر فکر می‌کنید کودک شما کاندیدیازیس دارد، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
کاندیدیازیس پوستی در کودکان
اگرچه کودکان سالم دارای سیستم ایمنی قوی هستند، اما یک مطالعه معتبر در سال 2010 نشان داد که میزان عفونت‌های قارچی موضعی در بین کودکان به سرعت در حال افزایش است. کودکان گاهی اوقات پس از دریافت آنتی بیوتیک‌هایی که بیماری دیگری را درمان می‌کنند، دچار عفونت کاندیدیازیس می‌شوند. کودکانی که شست خود را می‌مکند ممکن است مستعد ابتلا به عفونت‌های کاندیدیازیس در بستر ناخن یا اطراف آن باشند.
اگر کودک شما 9 ماهه یا بیشتر است و دوباره دچار برفک یا عفونت پوستی شده است، این می‌تواند به یک نگرانی اساسی مربوط به سلامتی مانند HIV یا یک مشکل دیگر در سیستم ایمنی بدن اشاره کند. کودکان بزرگتر مبتلا به عفونت‌های پوستی مکرر یا شدید نیز باید از نظر دیابت آزمایش شوند.
سخن پایانی
شما در این مقاله با بیماری کاندیدیازیس آشنا شدید. همچنین از علائم و درمان آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
زنان و دختران در هر سنی می توانند به عفونت قارچی واژن مبتلا شوند. از هر چهار زن سه نفر در برهه ای از زندگی به این بیماری مبتلا می شوند. تقریبا نیمی از زنان دو یا چند عفونت دارندعفونت های قارچی واژن قبل از بلوغ و بعد از یائسگی نادر است.
عفونت های قارچی ناشی از رشد بیش از حد قارچ میکروسکوپی کاندیدا است. واژن ممکن است در هر زمان مقدار کمی قارچ داشته باشد بدون اینکه علائمی ایجاد کند. اما وقتی مقدار زیادی قارچ رشد می کند، ممکن است دچار عفونت شدید شود.
