بارداری خارج ازرحم

خطرناک‌ترین نوع بارداری در میان زنان بارداری خارج از رحم می باشد. زمانی این اتفاق می‌افتد که یک جنین (تخمک بارور شده) در مکان نامناسبی خارج از رحم رشد می‌کند، مانند لوله فالوپ یا چسبیده به تخمدان، حاملگی خارج از رحم همیشه با از دست دادن جنین خاتمه می‌یابد. بدون درمان، می‌تواند منجر به خونریزی شدید و حتی مرگ برای زن شود. اگر علائم حاملگی خارج رحمی مانند: خونریزی از واژن یا درد در ناحیه لگن را دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. البته که دیگر جای نگرانی نیست چرا که امروزه با پیشرفت علم پزشکی، بسیاری از زنانی که حاملگی خارج از رحم را تجربه کرده‌اند می‌توانند بعداً بارداری سالمی داشته باشند. در ادامه با مجله درمانکده همراه باشید.

---

فهرست مطالب

• بخش اول:علائم بارداری خارج از رحم
• بخش دوم:از کجا بفهمیم بارداری خارج از رحم است؟
• بخش سوم:شایع ترین علائم بارداری خارج از رحم
• بخش چهارم:بارداری خارج از رحم تست بتا
• بخش پنجم:خطرات حاملگی خارج از رحم
• بخش ششم:بارداری خارج از رحم چه زمانی اتفاق می افتد
• بخش هفتم:چند درصد احتمال بارداری خارج از رحم وجود دارد
• بخش هشتم:آیا پس از حاملگی خارج رحم امکان بارداری مجدد وجود دارد؟
  

---

علائم بارداری خارج از رحم

در ابتدا بهتر است بدانید که اگر ترکیبی از علائم زیر را دارید و فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید، حتی اگر آزمایش بارداری مثبت نداده‌اید، در اسرع وقت با متخصص زنان و زایمان ارتباط برقرار کنید.علائم حاملگی خارج از رحم معمولا بین هفته چهارم تا دوازدهم بارداری بروز می‌کند.

• خونریزی واژینال

خونریزی واژینال (Vaginal bleeding) در بارداری با عادت ماهانه شما کمی متفاوت است. اغلب شروع و متوقف می‌شود و ممکن است به شکل آبکی و رنگ قهوه ای تیره باشد. خونریزی واژینال در بارداری می‌تواند شایع باشد و لزوماً نشانه‌ای از یک مشکل جدی نیست، اما اگر آن را دارید، همیشه باید با پزشک مشورت کنید.

• احساس درد

ممکن است معده درد داشته باشید که معمولاً در یک طرف پایین است. ممکن است به طور ناگهانی یا تدریجی ایجاد شود و ممکن است پایدار باشد یا بیاید و برود. 

• درد نوک شانه

درد نوک شانه (Shoulder tip pain)، دردی غیرعادی است که در جایی که شانه شما به پایان می‌رسد و بازوی شما شروع و احساس می‌شود. در صورت تجربه باید فوراً مشاوره پزشکی دریافت کنید. ما به طور کامل نمی‌دانیم که چرا این درد اتفاق می‌افتد. تصور می‌شود که با وجود مایع یا خون که به لگن یا پایین شکم نشت می‌کند، که در حاملگی خارج از رحم اتفاق می‌افتد، مرتبط باشد. اعصابی در این ناحیه وجود دارند که به شانه شما متصل هستند. تحریک این اعصاب می‌تواند منجر به درد نوک شانه شود.

• ناراحتی هنگام رفتن به توالت

ممکن است هنگام تهوع یا مدفوع درد داشته باشید. هم‌چنین ممکن است اسهال یا یبوست داشته باشید. برخی از تغییرات در الگوی طبیعی مثانه و روده شما در طول بارداری طبیعی است. این علائم می‌تواند ناشی از عفونت‌های دستگاه ادراری و مشکل در معده باشد. اما هنوز هم ایده خوبی است که از مشاوره پزشکی استفاده کنید.

از کجا بفهمیم بارداری خارج از رحم است؟

حاملگی نابجا هنگامی رخ می دهد که جنین در خارج از حفره رحم لانه گزینی کند. به طور معمول بعد از دوهفته از لقاح وتشکیل جنین اولیه ، رویان لانه گزینی در آندومتر(لایه داخل رحمی) انجام می شود واگر این لانه گزینی در محلی به جز آندومتر انجام شود غیرطبیعی بوده و می تواند سبب مشکلات برای مادر شود، راه های برای تشخیص حاملگی خارج از رحم وجود دارد که در صورت نیاز حتما باید این روش ها برای تشخیص بهتر انجام گیرد

تشخیص بارداری خارج از رحم

• تشخیص حاملگی نابه جا گاه بسیار دشوار است، چون تظاهرات بالینی ممکن است شامل تاخیر قاعدگی، لکه بینی واژینال، درد زیر دل، گاه تهوع واستفراغ و…همانند بارداری طبیعی باشند. تشخیص قطعی ممکن است زمان بر باشد و نیاز به معاینات، آزمایشات وسونوگرافی های مکرر داشته باشد تا پزشک به تشخیص قطعی برسد.
• انجام آزمایش BHCG  یا تست بارداری یکی از راههای تشخیص می باشد. این تست درروزهای ۵ الی ۹ بعد از لقاح درخون قابل شناسایی است. در حاملگی داخل رحمی طبیعی، در هفته های ۲ تا ۴ بعد از تخمک گذاری، میزان BHCG هردوروز، تقریب دوبرابر می شود ودر صورتی که میزان افزایش کمتر از این میزان باشد می توان نشانه حاملگی خارج از رحم یا سقط باشد.
• سونوگرافی شکمی ویا ترجیحا واژینال می تواند به تشخیص کمک کند. مشاهده ساک حاملگی  هفته ۵ به بعد و دیدن جنین وضربان قلب آن در حدود هفته ۷ معمولا دلیل بر بارداری طبیعی در رحم می باشد.
• اما وجود رحم خالی و یا ساک کاذب در داخل رحم ویا دیدن ساک بارداری ویا جنین در فضایی به جز داخل رحم، نشانه بارداری نا به جا می باشد.

چه چیزی باعث حاملگی خارج از رحم می شود؟

حاملگی خارج از رحم اغلب به دلیل آسیب به لوله های فالوپ ایجاد می شود. تخم بارور شده ممکن است در عبور از لوله آسیب دیده مشکل داشته باشد و باعث کاشت و رشد تخمک در لوله شود.

مواردی که احتمال آسیب لوله فالوپ و حاملگی خارج از رحم را افزایش می دهند عبارتند از:

• سیگار کشیدن: هر چه بیشتر سیگار بکشید، خطر حاملگی خارج از رحم بیشتر می شود.
• بیماری التهابی لگن : (PID) این اغلب نتیجه عفونتی مانند کلامیدیا یا سوزاک است.
• اندومتریوز: که می تواند باعث ایجاد بافت اسکار در داخل یا اطراف لوله های فالوپ شود.
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی DES قبل از تولد.

شایع ترین علائم بارداری خارج از رحم

خونریزی

خونریزی واضح یکی از علائم بارداری خارج از رحم است که به صورت نزدیک به خونریزی قاعدگی، شدید و بیش از حد معمول هست. این خونریزی ممکن است به صورت لکه‌لکه‌های خونی، گلبول‌های خونی یا خون ترشحی غیر عادی از واژن رخ دهد. این خونریزی ممکن است به طور ناگهانی شروع شود و در بعضی موارد ممکن است با درد شدید در ناحیه پایین شکم همراه باشد. اگر خونریزی در زمانی که باید قاعدگی شما به پایان رسیده است و یا در هر زمانی که شما باردار هستید، بروز کند، باید به پزشک خود مراجعه کنید.

درد شدید شکمی یا لگنی

درد شدید شکمی یا لگنی یکی از علائم بارداری خارج از رحم است که ممکن است به صورت ناگهانی و شدید رخ دهد. این درد معمولا در ناحیه پایین شکم، در بخشی از شکم که در آنجا رحم قرار دارد، احساس می شود و ممکن است با خونریزی شدید همراه باشد و ممکن است به سمت پشت و کمر هم انتقال یابد شود. درد ممکن است شدیدتر شود و به سمت پشت واژن و شکم پایین گسترش یابد. این درد ممکن است ناگهان شروع شود و شدت آن در طی زمان افزایش یابد. در این حالت، خون ممکن است در قالب گلبول‌های خونی یا خون ترشحی غیر عادی بیرون آید. با این حال، در بعضی موارد خونریزی ناچیز یا حتی هیچ خونریزی‌ای نیز ممکن است رخ ندهد.

تنگی نفس

تنگی نفس متاثر از یک مجموعه بزرگ شامل ریه ها، قلب و عروق خونی است. در بارداری های عادی، تغییرات هورمونی و افزایش حجم خون می تواند باعث تنگی نفس شود. اما اگر تنگی نفس شدید و ناگهانی با درد شدید در ناحیه پایین شکم، خونریزی شدید و یا سایر علایم جدی دیگر همراه باشد، ممکن است بارداری خارج از رحم رخ داده باشد. در بعضی از موارد، بارداری خارج از رحم می تواند با احساس درد یا تنگی در نفس همراه باشد. این علایم معمولا نشانه ای از شوک و خطر جدی برای سلامتی شما هستند و بهتر است بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید.

حالت تهوع و استفراغ

حالت تهوع و استفراغ نیز می‌تواند یکی از علائم بارداری خارج از رحم باشد. در بارداری عادی، برخی از زنان ممکن است حالت تهوع و استفراغ داشته باشند اما در بارداری خارج از رحم، این علائم به صورت شدید و پیوسته شروع می‌شوند و اغلب همراه با درد شدید شکمی و خونریزی هستند. این علائم معمولاً نشانه‌ی ایجاد تنش در بدن است که به دلیل عدم تامین کافی اکسیژن برای بافت‌های بدنی رخ می‌دهد. بارداری خارج از رحم می‌تواند باعث ایجاد تنش شدید در بدن شما شود و نیاز به درمان فوری داشته باشد.

افزایش فشار خون

افزایش فشار خون در بارداری خارج از رحم ممکن است به دلیل بروز خونریزی داخلی، که می‌تواند باعث ایجاد فشار خون بیشتر در بدن شود، رخ دهد. در بارداری خارج از رحم، روییدن جنین در لوله فالوپ بعد از ترمیم شدن یا شکستن لوله، ممکن است باعث شکستن لوله فالوپ و خروج جنین و بافت جنینی خارج از رحم شود. این وضعیت باعث ایجاد خونریزی داخلی در بدن مادر می‌شود که باعث افزایش فشار خون در بدن می‌شود. افزایش فشار خون در بارداری خارج از رحم ممکن است به علت دیگر عوامل نیز رخ دهد. برای مثال، در بعضی موارد ممکن است بارداری خارج از رحم باعث ایجاد تغییرات در هورمون‌های بدن شود و این تغییرات ممکن است باعث افزایش فشار خون در بارداری شود.فشار خون بالا یا هایپرتانسیون یک بیماری مزمن است که معمولاً در افراد بالای ۴۰ سال و با…

ضربان قلب نامنظم

ضربان قلب نامنظم به عنوان علامتی از بارداری خارج از رحم، معمولاً در شرایطی رخ می‌دهد که پروسه خونریزی در بدن مادر شدید و پیشرفته شده است. خونریزی داخلی در اثر بارداری خارج از رحم، باعث کاهش حجم خون در بدن مادر می‌شود. در این شرایط، بدن سعی می‌کند با افزایش ضربان قلب، بازگرداندن خون به قلب و ایجاد فشار بیشتر برای پمپاژ خون به سایر اعضای بدن را تسهیل کند. با افزایش خطر عفونت و خونریزی داخلی، مادر ممکن است شوک حاد بیشتری تجربه کند. شوک حاد یک وضعیت خطرناک است که باعث کاهش فشار خون، ضربان قلب نامنظم و کاهش کارایی قلبی می‌شود. در این حالت، ترکیبی از فشارخون پایین و ضربان قلب نامنظم می‌تواند بسیار خطرناک باشد و نیاز به درمان سریع دارد.

سردرد

سردرد در بعضی موارد می‌تواند به دلیل افزایش هورمون‌های بارداری ایجاد شود. افزایش هورمون‌های بارداری، مانند استروژن و پروژسترون، می‌تواند تحریک کننده‌ی سیستم عصبی مرکزی باشد و در نتیجه سردرد را ایجاد کند. همچنین، درد سر ناشی از افزایش فشار خون، که یکی از علائم بارداری خارج از رحم است، نیز ممکن است باعث سردرد شود. بنابراین، در صورتی که سردرد همراه با دیگر علائم بارداری خارج از رحم، مانند درد شدید شکمی، خونریزی شدید، تنگی نفس و ضربان قلب نامنظم باشد، بهتر است به سرعت به بیمارستان مراجعه کنید.

بارداری خارج از رحم تست بتا

آزمایش بارداری بتا چیست؟

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، در مورد آزمایش بارداری بتا شنیده‌اید. این آزمایش یکی از آزمایش های بارداری است که برای تشخیص بارداری انجام می‌شود. در آزمایش بتا فاکتور HCG بررسی شده و از این طریق وضعیت شخص باردار مشخص می‌شود.

HCG هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی است که به آن هورمون بارداری می‌گویند. این هورمون ۱۰ روز بعد از لقاح تولید می‌شود. هورمون بارداری توسط سلول‌های تشکیل شده در جفت تولید می‌شود. بعد از لقاح سلول‌های جفت، تخمک را تغذیه می‌کنند و به دیواره رحم وصل می‌شوند.

حدود ۱۱ روز بعد از لقاح می‌توان با آزمایش خون این هورمون را تشخیص داد. ۱۲ تا ۱۴ روز بعد از لقاح نیز در آزمایش ادرار مشخص می‌شود. در حالت معمولا سطح هورمون HCG هر ۷۲ ساعت دوبرابر می‌شود. مقدار این هورمون در ۸ تا ۱۱ هفته بارداری به اوج خود رسیده و در هفته‌های بعدی بارداری کاهش پیدا می‌کند.

هورمون HCG هم در آزمایش خون و هم در آزمایش ادرار قابل تشخیص است. اما آزمایش ادرار تنها کیفی بوده و می‌تواند وجود یا نبود هورمون بارداری را تشخیص دهد. آزمایش خون کیفی هم برای تشخیص بارداری انجام می‌شود. اما آزمایش بارداری بتا یک آزمایش کمی بوده و از طریق خون انجام می‌شود. در این آزمایش سطح هورمون HCG به طور دقیق در هر میلی‌لیتر اندازه گرفته می‌شود.

در چه مواقعی آزمایش بارداری بتا انجام می شود؟

در آزمایش بارداری بتا سطح هورمون HCG یا هورمون بارداری تعیین می‌شود. این آزمایش در موارد زیر کاربرد داشته و به پزشک در تشخیص روند بارداری کمک می‌کند.

• تشخیص بارداری
• ارزیابی درمان‌های باروری: در درمان‌های باروری شکل مصنوعی هورمون HCG وارد بدن شده و به بلوغ فولیکول‌ها و تحریک تخمک‌گذاری کمک می‌کند.
• تشخیص برخی مشکلات در بارداری مانند حاملگی خارج از رحم
• نظارت بر بارداری با ریسک خطر
• نگرانی برای سقط جنین: در این شرایط آزمایش هر دو یا سه روز یک بار تکرار شده و سرعت افزایش هورمون HCG بررسی می‌شود.
• تعیین سن جنین: با آزمایش بتا نمی‌توان به طور دقیق سن جنین را مشخص کرد. اما با وجود تاریخ آخرین پریود و جواب آزمایش بارداری بتا پزشک می‌تواند محدوده مورد انتظار را تعیین کند.
• غربالگری جنین: در هفته ۱۵ تا ۲۰ بارداری برای تشخیص مشکلات سلامت جنین مانند سندروم داون در غربالگری‌های سه‌گانه و چهارگانه این تست هم انجام می‌شود.
• علاوه بر دوره بارداری ممکن است آزمایش بتا برای تشخیص برخی سرطان‌ها انجام شود.

عدد بتا در بارداری نشانه چیست؟

عدد بتا در این آزمایش سطح هورمون HCG یا هورمون بارداری در خون را مشخص می‌کند. این هورمون ۱۰ روز بعد از لقاح تولید شده و با اندازه‌گیری سطح آن می‌توان به اطلاعات زیادی دست پیدا کرد.اگر در آزمایش بارداری بتا سطح عدد بتا بالاتر از حد طبیعی باشد، نشانه بارداری است. در زمان‌های مشخص باید این آزمایش دوباره تکرار شده و سطح بتا تعیین شود. اگر در حال افزایش باشد، بارداری به طور طبیعی پیش رفته و در صورت کاهش بتا باید علت آن تشخیص داده شود.

تفسیر جواب آزمایش بارداری بتا

برای تفسیر جواب آزمایش بتا باید به عدد بتا توجه داشته باشید. این عدد در هر محدوده می‌تواند مورد خاصی را مشخص کند. اگر سطح عدد بتا کمتر از ۵ باشد، جواب بارداری منفی است. بالاتر از ۵ نشانه بارداری است. در جدول بالا عدد بتا در هر هفته از بارداری مشخص شده است.اگر باتوجه‌به سن بارداری سطح عدد بتا بالاتر از حد طبیعی است، می‌تواند نشان‌دهنده یکی از موارد زیر باشد.

• بارداری دوقلو یا چندقلو
• کوریوکارسینوم رحم
• مول هیداتی فرم رحم
• سرطان تخمدان.

در آقایان بالابودن سطح عدد بتا می‌تواند نشانه سرطان بیضه باشد.

اگر در دوران بارداری بر اساس سن بارداری عدد بتا پایین‌تر از حد طبیعی باشد، ممکن است نشانه یکی از مشکلات زیر باشد.

• مرگ جنین
• سقط جنین ناقص
• خطر سقط خودبه‌خودی
• حاملگی خارج رحمی.

در رابطه با پایین بودن عدد بتا نسبت به سطح طبیعی:

گاهی ممکن است علت پایین‌بودن عدد بتا نسبت به سن بارداری، محاسبه اشتباه سن حاملگی باشد. پزشک برای بررسی احتمال مشکلات بارداری سونوگرافی ترانس واژینال را توصیه می‌کند. در این سونوگرافی حاملگی خارج رحمی یا سقط جنین مشخص می‌شود.

عدد بارداری در حاملگی خارج از رحم

اگر بر اساس سن بارداری سطح عدد بتا پایین‌تر از حد طبیعی باشد، احتمال حاملگی خارج از رحم وجود دارد. عدد پایین‌تر همچنین می‌تواند نشانه مرگ جنین، خطر سقط جنین یا سقط جنین ناقص باشد. برای تشخیص عارضه متخصص زنان آزمایش‌های بیشتری تجویز می‌کند.

عدد بتا در بارداری مولار

بارداری مولار وضعیتی است که به‌جای جفت، توده‌ای از بافت داخل رحم رشد می‌کند. در چنین شرایطی عدد بتا بالاتر از حد طبیعی قرار می‌گیرد. پزشک برای تشخیص این عارضه آزمایش را تکرار کرده یا آزمایش‌های دیگری را تجویز می‌کند.

عدد بتا و جنسیت جنین

برخی تحقیقات نشان داده‌اند که عدد بتا زمانی که جنین دختر است، کمی بیشتر از وضعیتی است که جنین پسر باشد. در هفته ۱۰ تا ۱۴ بارداری می‌توان جنسیت را از این طریق تشخیص داد. البته عوامل مختلف محیطی، شرایط مادر و سلامت جنین در سطح عدد بتا تاثیر دارند.

خطرات حاملگی خارج از رحم

لانه گزینی سلول تخم در مکان نامناسب می تواند عوارض نامطلوبی را به همراه داشته باشد. اگر این حاملگی در زمان مناسب تشخیص داده نشود شاهد بروز عوارض زیر می باشیم:

• افزایش احتمال خونریزی داخلی
• آسیب دیدگی جدی لوله های فالوپ
• ایجاد تنش روحی و افسرده شدن فرد
• کاهش توانایی بارداری فرد به دلیل آسیب دیدن ارگان های مهمی مثل لوله های فالوپ و…

بارداری خارج از رحم چه زمانی اتفاق می افتد

حاملگی خارج رحمی زمانی اتفاق می‌افتد که جنین در بافت خارج از رحم، اغلب در لوله فالوپ قرار می‌گیرد. بدون درمان سریع، این م‌ تواند عوارض تهدید کننده زندگی برای فرد باردار ایجاد کند. با این حال، درمان نمی‌تواند حاملگی را حفظ کند. علائم حاملگی خارج از رحم ممکن است از اوایل هفته 4 و در اواخر هفته 12 شروع شود. تشخیص این مشکل ممکن است شامل ترکیبی از تست‌های بارداری، ارزیابی علائم و تصویربرداری اولتراسوند باشد. تشخیص زودهنگام می‌تواند احتمال عوارض از جمله آسیب لوله فالوپ و خونریزی داخلی را کاهش دهد. درمان ممکن است شامل جراحی باشد، اما زمانی که پزشک حاملگی خارج از رحم را زود تشخیص دهد، درمان مبتنی بر دارو ممکن است گزینه‌ای باشد.

درمان بارداری خارج از رحم چیست؟

درمان به موقع بارداری خارج رحمی، خطر ابتلا به عوارض ناشی از این نوع حاملگی را کاهش می‌دهد، احتمال بارداری‌های سالم در آینده را افزایش می‌دهد و باعث کاهش عوارض سلامتی در آینده می‌شود. برای حفظ سلامت مادر و باروری در آینده، لازم است که جنین در اسرع وقت از بدن خارج شود. گزینه‌های درمانی، بسته به محل بارداری خارج رحمی و محل رشد جنین متفاوت است.

۱. عمل حاملگی خارج از رحم

پارگی لوله‌ی فالوپ یک فوریت پزشکی است. جراحی لاپاراسکوپی یا لاپاراتومی برای خارج‌کردن جنین انجام می‌شود و پزشک تلاش می‌کند لوله‌ی رحمی را ترمیم کند. انتقال خون نیز ممکن است لازم باشد. هر خانم بارداری که مشکوک به بارداری خارج رحمی است، باید تحت مراقبت باشد. 

۲. لاپاراسکوپی

سالپنگوستومی و سالپنژکتومی، ۲ عمل جراحی لاپاراسکوپی هستند که برای درمان برخی از حاملگی‌های خارج رحمی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این روش، یک شکاف کوچک در شکم، نزدیک به ناف ایجاد می‌شود. در مرحله‌ی بعد، پزشک از یک لوله‌ی نازک مجهز به دوربین و نور (لاپاراسکوپ) برای مشاهده‌ی لوله‌های فالوپ استفاده می‌کند.در سالپنگوستومی، توده‌ی‌ حاملگی خارج رحمی برداشته‌می‌شود و لوله خود‌به‌خود بهبود می‌یابد. در سالپنژکتومی، توده‌ی حاملگی خارج رحمی و لوله‌ی فالوپ کاملا برداشته‌می‌شوند. اینکه پزشک چه روشی را انجام دهد به میزان خونریزی، میزان آسیب، پارگی لوله، اینکه لوله‌ی رحمی دیگر چقدر طبیعی است یا دچار آسیب قبلی شده‌است یا خیر، بستگی دارد.اگر حاملگی خارج رحمی باعث خونریزی شدید شود، ممکن است جراحی لاپاراتومی انجام شود که شامل باز‌کردن کامل شکم است.

۳. سقط جنین در حاملگی خارج از رحم

در بارداری خارج رحمی غیراورژانسی، درمان دارویی اغلب موفقیت‌آمیز است، اما گاهی اوقات هنوز هم به جراحی نیاز است. اگر بیمار در وضعیت اورژانسی نباشد، پزشک می‌تواند دارویی تجویز کند که از ترکیدن توده‌ی خارج رحمی جلوگیری کند. یکی از داروهای رایج، متوترکسات است. متوترکسات دارویی است که سلول‌هایی دارای رشد با سرعت بالا مانند سلول‌های تود‌ه‌ی خارج رحمی را هدف قرار می‌دهد و مانع رشد بیشتر آنها می‌شود. برای اطمینان از کارایی دارو، باید مرتبا آزمایش خون بدهید. هنگامی‌که دارو موثر باشد، علائمی شبیه به سقط جنین مانند درد، خونریزی و دفع بافت از واژن را تجربه خواهید‌کرد.متوترکسات، خطرات جراحی مانند آسیب به لوله رحمی را به همراه ندارد. با‌این‌حال پس از مصرف این دارو، تا چند ماه نمی‌توانید باردار شوید.

احتمال بارداری سالم بعد از حاملگی خارج از رحم وجود دارد؟

چشم‌انداز طولانی‌مدت پس از حاملگی خارج رحمی، به میزان آسیب به لوله‌ها بستگی دارد. بیشتر افرادی که بارداری خارج رحمی دارند، می‌توانند همچنان در آینده بارداری سالمی داشته‌باشند. اگر هر دو لوله‌ی فالوپ هنوز سالم باشند، یا حتی فقط یک لوله سالم مانده‌باشد، تخمک می‌تواند به صورت طبیعی بارور شود.اگر برداشتن ۱ یا هر ۲ لوله‌ی رحمی ضروری است، در مورد درمان‌های احتمالی باروری با پزشک خود صحبت‌کنید. به عنوان مثال، لقاح آزمایشگاهی که شامل کاشت تخمک بارور‌شده در رحم است.پس از بارداری خارج رحمی، هنگامی که آماده بودید، در مورد روش‌های مطمئن برای بارداری سالم در آینده، با پزشک خود

مراقبت بعد از عمل حاملگی خارج از رحم چگونه است؟

اهداف اصلی پس از عمل، شامل تمیز و خشک نگه‌داشتن محل برش‌های جراحی است. به این منظور، هر روز محل برش‌ها را از نظر علائم عفونت بررسی کنید. علائم عفونت محل برش جراحی، می‌تواند شامل متوقف نشدن خونریزی و خونریزی بیش‌از‌حد، احساس بوی بد از محل جراحی، گرم بودن و سرخی و تورم در محل باشد:

• بعد از جراحی، ممکن است کمی خونریزی از واژن و دفع لخته‌های خون کوچک را مشاهده کنید که می‌تواند طبیعی باشد. این موضوع می‌تواند تا ۶ هفته پس از عمل ادامه داشته‌باشد.
• از بلند‌کردن وسایل سنگین‌،‌ خودداری کنید.
• برای جلوگیری از یبوست، مایعات زیادی بنوشید.
• برای استراحت دادن به لگن، از مقاربت جنسی، استفاده از تامپون و دوش گرفتن، پرهیز کنید.
• تا حد ممکن، هفته‌ی اول بعد از جراحی را استراحت کنید و در هفته‌های بعدی فعالیت خود را به‌تدریج آغاز کنید.

تیم درمان حاملگی خارج رحمی از چه دکترهایی تشکیل شده است؟

برای درمان حاملگی خارج رحمی، به متخصص زنان و زایمان نیاز پیدا می‌کنید. گاهی نیز دکتر مامایی این حالت را تشخیص می‌دهد و شما را به دکتر زنان ارجاع می‌دهد. در مواردی که حاملگی خارج رحمی باعث پارگی لوله‌ی رحمی شده و خونریزی بسیار شدید است که نمی‌توان جلوی آن را گرفت و احتمال به اغما رفتن بیمار وجود دارد، نیاز به یک تیم درمانی بزرگتر و کامل است. در چنین مواردی مراکز درمانی فوق‌تخصصی زنان و زایمان باید در دسترس باشند.

چند درصد احتمال بارداری خارج از رحم وجود دارد

حاملگی خارج از رحم به حالتی گفته می شود که تخمک لقاح یافته در جایی به غیر از دیواره داخلی رحم مستقر می شود و شروع به رشد می کند. ۹۸ درصد از حاملگی های خارج از رحم درون لوله های فالوپ (لوله رحمی) اتفاق می افتد، با این حال امکان دارد در نقاط دیگری مثل تخمدان، گردن رحم و حفره شکمی نیز رخ دهد.در حاملگی طبیعی، یک تخمک در یکی از لوله های فالوپ که تخمدان ها را به رحم متصل می کند، توسط اسپرم لقاح می یابد. تخمک لقاح یافته سپس به سمت رحم حرکت می کندو خود را در دیواره داخلی رحم یا اندومتر مستقر می کند و اصلاحا لانه گزینی می کند، و در آنجا باقی می ماند و رشد می یابد. اگر لانه گزینی سلول تخم تشکیل شده در هر جایی غیر از دیواره داخلی رحم ایجاد شود ( مثلا در لوله های فالوپ، گردن رحم و یا دیگر قسمت های اندام تناسلی زن) به آن بارداری خارج رحمی گفته می شود.

آیا پس از حاملگی خارج رحم امکان بارداری مجدد وجود دارد؟

بارداری خارج رحم زمانی رخ می دهد که تخمک بارور شده که اکنون تبدیل به جنین شده است، در خارج از رحم و معمولاً در یکی از لوله های رحمی لانه گزینی کند. لوله های رحمی (لوله های فالوپ)، تخمدان ها را به رحم متصل می کنند. اگر تخمک در لوله های فالوپ گیر کند، به جنین تبدیل نمی شود و در صورت بارداری و لانه گزینی ممکن است سلامتی فرد در معرض خطر قرار بگیرد.از جمله علائم بارداری خارج رحم می توان به درد و گرفتگی شکمی و گاهی لکه بینی اشاره کرد. در صورت ایجاد حاملگی خارج رحم، متاسفانه نجات بارداری امکان پذیر نیست و باید با استفاده از دارو یا جراحی به بارداری خاتمه داد.

چه عواملی بر بارداری مجدد پس از حاملگی خارج رحم تاثیر گذارند؟

اقدام به بارداری مجدد پس از حاملگی خارج رحم مساله ای عاطفی است. برخی از زنانی که پس از بارداری خارج رحم سعی در باردار شدن دوباره دارند، احساس یأس می کنند و برخی می ترسند و احساس می کنند برای بهبود عاطفی و جسمی به زمان بیشتری نیاز دارند.هنگامی که شما و همسرتان از نظر جسمی و روحی آمادگی لازم را داشته باشید، ممکن است بخواهید برای بارداری مجدد تلاش کنید. احتمالاً قبل از اقدام به بارداری مجدد، به شما توصیه شده است که به مدت سه ماه یا دو دوره قاعدگی کامل (هر کدام زودتر رخ داد) صبر کنید. خونریزی که در هفته اول پس از درمان بارداری خارج رحم اتفاق می افتد، اولین قاعدگی شما محسوب نمی شود. این خونریزی است که در پاسخ به افت هورمون های مرتبط با بارداری از دست رفته رخ می دهد. اگر تحت درمان با داروی متوترکسات هستید، معمولاً توصیه می شود حداقل 3 ماه صبر کنید، زیرا اگر در طول این مدت باردار شوید، این دارو می تواند به جنین شما آسیب برساند. همچنین به مدت 12 هفته قبل از اقدام به بارداری مجدد، مکمل اسید فولیک استفاده کنید، زیرا متوترکسات ممکن است سطح فولات را در بدن شما کاهش دهد که برای رشد مناسب جنین لازم است. متوترکسات، سریع متابولیزه می شود اما می تواند تا سه ماه پس از تجویز، بر کیفیت سلول های شما از جمله تخمک ها و سلول های خون تأثیر بگذارد. این دارو همچنین می تواند بر نحوه عملکرد کبد نیز تأثیر بگذارد؛ بنابراین شما باید به بدن خود فرصت دهید تا قبل از اقدام به بارداری مجدد، به درستی بهبود یابد. کمبود فولات می تواند منجر به ایجاد شکاف لب و کام، نقص لوله عصبی در جنین مانند اسپینا بیفیدا (مهره شکاف دار) یا سایر نقایص لوله عصبی شود.

اکثر زنانی که سابقه بارداری خارج رحم داشته اند، حتی با وجود برداشتن لوله رحم، می توانند دوباره باردار شوند. به طور کلی، 65٪ از زنان در طی 18 ماه پس از حاملگی خارج رحم به یک بارداری موفق دست می یابند. برخی مطالعات نشان می دهد این رقم طی 2 سال به حدود 85٪ افزایش می یابد. احتمال بارداری، تا حد زیادی به سلامت لوله های رحمی بستگی دارد.گاهی ممکن است لازم باشد از روش های کمک باروری مانند IVF استفاده شود. در صورت داشتن سابقه بارداری خارج رحم، احتمال تکرار حاملگی خارج رحم در بارداری بعدی بیشتر است اما میزان آن کم بوده و در حدود 10٪ می باشد. سابقه پزشکی و سابقه ناباروری فرد، بیشترین تأثیر را در احتمال بارداری مجدد خواهد داشت و متأسفانه حتی ممکن است احتمال آن را افزایش دهد.غیر طبیعی بودن شکل لوله رحمی، ابتلا به بیماری های منتقل شونده از راه جنسی (STD)، بیماری التهابی لگن (PID) و یا وجود جای زخم در لوله های رحمی نیز، احتمالا بارداری مجدد را با مشکل مواجه خواهد کرد. سیگار کشیدن و افزایش سن، از دیگر عوامل افزایش دهنده احتمال بارداری خارج رحم هستند. بیشترین تعداد حاملگی خارج رحم، در زنانی که در اواخر دهه 30 و اوایل 40 سالگی خود هستند اتفاق می افتد.در صورت وجود هر یک از موارد گفته شده و وقوع بارداری، بهتر است هرچه سریعتر پزشک خود را در جریان بگذارید تا از ابتدا به طور دقیق مراقب وضعیت شما و علائم بارداری خارج رحم باشد و با انجام سونوگرافی زودهنگام مطمئن شود همه چیز به درستی پیش می رود و جنین در محل مناسبی لانه گزینی کرده است.

سوالات متداول

سخن پایانی

همان‌طور که ذکر شد، حاملگی خارج رحمی، یک وضعیت خطرناک برای مادر محسوب می‌شود و باید هرچه سریع‌تر تشخیص و درمان شود. بدین منظور، دقت به زمان‌های شروع و پایان چرخه‌های قاعدگی، توجه به علائم غیرمعمول و انجام معاینات منظم از اولین اقدامات ضروری جهت جلوگیری از پیشرفت بارداری خارج رحمی است. همچنین، افراد با سابقه بارداری خارج از رحم، درصورت بارداری مجدد باید با سونوگرافی زودهنگام از لانه‌گزینی جنین در محل صحیح (درون رحم) اطمینان یابند.