احتمالا همه شما تا به حال صحنه هایی مربوط به زایمان نوزاد را در فیلم ها یا سریال ها مشاهده کرده اید. حتما دیده اید که کیسه آب نوزاد پاره شده و فورا مادر را به بیمارستان منتقل می کنند و پس از چند دقیقه نوزاد متولد می شود. اما واقعیت بسیار متفاوت از چیزی است که در فیلم ها و سریال ها مشاهده می کنید. برخی از زایمان ها بسیار طولانی مدت است و یکی از هر ۵ زایمان طبیعی نیاز به استفاده از آمپول فشار برای تولد کودک خواهد داشت. استفاده از این آمپول ها می تواند روند زایمان را سریع تر کرده و انقباضات رحم را سریع تر از حالت معمول شروع کند. اما آیا استفاده از آمپول فشار عوارض جانبی به همراه دارد؟ آیا بین تزریق آمپول فشار و اختلال اوتیسم رابطه ای وجود دارد؟ با استفاده از این آمپول چه خطراتی برای مادر و نوزاد وجود خواهد داشت؟ اگر می خواهید پاسخ این سوالات را بدانید، این مقاله برای شما نوشته شده است.
فهرست مطالب
- آمپول فشار چیست؟
- آمپول فشار زایمان چیست؟
- چرا از آمپول فشار برای زایمان استفاده می‌شود؟
- زایمان با آمپول فشار چقدر طول میکشد؟
- سوزن فشار برای زایمان چقدر سریع کار می‌کند؟
- عوارض آمپول فشار چیست؟
- آیا استفاده از امپول فشار در زایمان عوارض جانبی دارد؟
- آیا بین استفاده از امپول فشار و اوتیسم ارتباطی وجود دارد؟
- آیا پس از زایمان از پیتوسین استفاده می‌شود؟
- چه زمانی پزشک زایمان با آمپول فشار را توصیه می کند؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
آمپول فشار چیست؟
آمپول فشار یا پیتوسین یک نسخه مصنوعی از هورمون اکسی توسین است. بدن شما در طول بارداری به طور طبیعی اکسی توسین تولید می‌کند، اما این هورمون با تحریک رحم و ایجاد انقباض در رحم، نقش مهمی در روند زایمان ایفا می‌کند. در بعضی موارد، تقویت اکسی توسین اضافی به شکل پیتوسین برای کمک به پیشرفت زایمان و ادامه آن ضروری است.
اسم امپول فشار چیست؟
اسم امپول فشار دارویی ایت به نام اکسی توسین که نام تجاری آن Pitocin, Syntocinon, Oxytip است.
داروی اکسی توسین با افزایش انقباضات رحمی برای القای زایمان، تقویت انقباضات رحم در طول زایمان، کنترل خونریزی پس از زایمان، سقط ناقص و سقط‌های درمانی، تشخیص دیسترس جنینی و تشخیص عدم کفایت رحمی-جفتی به کار می‌رود که می‌توانید در این مورد با دکتر سقط جنین مشورت کنید. این هورمون گاهی به عنوان کمک کننده در ترشح شیر نیز استفاده می‌شود. (پروستات زنان کجاست)
رحم دارای گیرنده‌های حساس به اکسی توسین می‌باشد. توسین با افزایش غلظت کلسیم داخل سلولی، انقباض عضله صاف رحم را تحریک و به این ترتیب با تقلید انقباضات طبیعی، سبب القاء زایمان و کند شدن موقت جریان خون رحم می‌شود. شدت و وسعت انقباضات رحمی افزایش یافته و منجر به اتساع و محو شدن غشاء دهانه رحم می‌شود. با پیشرفت بارداری و ازدیاد تعداد گیرنده‌های اکسی توسین پاسخ رحم به اکسی توسین نیز افزایش می‌یابد.
همچنین اکسی توسین با تحریک عضلات صاف موجب تسهیل خروج شیر از پستان می‌شود اما تولید شیر را افزایش نمی‌دهد. نامهای تجاری داروی اکسی توسین عبارتند از: سنتوسینون، پیتوسین و اکسی تیپ.
اکسی توسین در زایمان طبیعی: در واقع داروی اکسی توسین شکل مصنوعی هورمون طبیعی‌ای در بدن به نام اکسی توسین است. این هورمون در هیپوتالاموس تولید و در هیپوفیز پسین ذخیره و ترشح می‌شود و نقش اساسی در قبل و بعد از زایمان دارد. (عکس لکه های کبدی)
محل تزریق آمپول فشار
- دوز و مقدار داروی اکسی توسین (Oxytocin) از فردی به فرد دیگر متفاوت است. این دارو معمولاً به صورت تزریق وریدی و در بیمارستان انجام می‌شود.
تزریق داخل وریدی به این معناست، که زمانی که داروهای مختلف را به داخل سیاهرگ تزریق می شود، زاویه ی تزریق حدود 30 درجه باشد. در بعضی از مواقع هم ممکن است، این تزریق با اتصال یک کاتتر به پوست انجام می شود.
- توجه کنید که انقباضات ایجاد شده پس از شروع درمان، مشابه کرامپ‌های دوران قاعدگی است.
آمپول فشار زایمان چیست؟
آمپول فشار یا پیتوسین یکی از معدود ابزارهای مختلفی است که تیم مراقبت‌های بهداشتی شما می‌تواند از آن برای القای زایمان یا سرعت بخشیدن به آن در صورت عدم پیشرفت استفاده کند. اما همیشه این اولین گزینه‌ای نیست که آنها به آن روی می‌آورند. در صورت لزوم، پزشک ممکن است با روشی مانند رسیدن گردن رحم (که باعث می‌شود گردن رحم شما شروع به باز شدن کند) یا پاره کردن غشا (که باعث پاره کردن کیسه آب می‌شود)، زایمان را القا کند. هر دو این موارد موثر هستند و اغلب باعث القاء انقباضات ظرف چند ساعت می‌شوند.
هورمون اکسی‌توسین به‌طور طبیعی در بدن ما توسط غده هیپوتالاموس در مغز ساخته شده و در غده هیپوفیز ذخیره می‌شود. این هورمون نقش مهمی در ارتباط عاشقانه، تولید‌مثل جنسی و دردهای قبل و بعد از زایمان دارد. از این ماده به عنوان دارو هم استفاده میکنند و برای تحریک انقباضات رحمی، تحریک غدد ترشح شیر، متوقف‌کننده خونریزی‌های بعد از زایمان و بعد از خروج جفت، سقط جنین، سقط‌های فراموش شده و در حاملگی‌های پر‌خطر بعد از هفته 31 حاملگی به کار می‌برند. (درمان پسوریازیس با ادرار)
در زایمان طبیعی برای اینکه زودتر این روند به پایان برسد و یا برای پیشرفت زایمان از آمپول فشار استفاده میکنند. گاهی روند زایمان کند و یا متوقف می‌شود که طبیعی است و ماما‌ها یا متخصصان در این مواقع مجبور به مداخله می‌شوند و حتی ممکن است کار به سزارین بکشد. در زایمان طبیعی، دهانه رحم معمولا حدود 10 سانتی‌متر باز می‌شود تا نوزاد به دنیا بیاید. بنابراین هرچه زمان تولد طولانی‌تر شود، مادر مجبور است درد بیشتری را تحمل کند که گاهی این زمان به 10 ساعت هم می‌رسد. بنابراین پزشکان دست به کار می‌شوند و از آمپول فشار استفاده میکنند تا هم مادر کمتر درد بکشد و هم بچه زودتر به دنیا بیاید.
همچنین هنگامی از آمپول فشار و روش‌های مصنوعی در زایمان استفاده میکنند که از زمان تقریبی تولد نوزاد چند روزی گذشته باشد که این روش‌ها به دلیل آماده نبودن دهانه رحم و آماده نبودن بدن مادر ممکن است هم برای او و هم برای جنینش خطرناک باشد.
چرا از آمپول فشار برای زایمان استفاده می‌شود؟
در زایمان طبیعی، دهانه رحم معمولا حدود 10 سانتی‌متر باز می‌شود تا نوزاد به دنیا بیاید. بنابراین هرچه زمان تولد طولانی‌تر شود، مادر مجبور است درد بیشتری را تحمل کند که گاهی این زمان به 10 ساعت هم می‌رسد. اینجاست که پزشکان دست به کار می‌شوند و از آمپول فشار در زایمان استفاده میکنند تا هم مادر کمتر درد بکشد و هم بچه زودتر به دنیا بیاید.
همچنین هنگامی از آمپول فشار برای زایمان و روش‌های مصنوعی در زایمان استفاده میکنند که از زمان تقریبی تولد نوزاد چند روزی گذشته باشد که این روش‌ها به دلیل آماده نبودن دهانه رحم و آماده نبودن بدن مادر ممکن است هم برای او و هم برای جنین بسیار خطرناک باشد. (ادینوفاژی)
زایمان با آمپول فشار چقدر طول میکشد؟
غالباً این آمپول در مدت ۳۰ دقیقه انقباضات را شروع خواهد کرد. انقباضات بسیار قوی هستند و سریع‌تر و منظم‌تر از انقباضاتی هستند که به صورت طبیعی شروع می‌شوند. اگر قصد انجام اپیدورال را دارید، ایده خوبی است که در هنگام دریافت پیتوسین یا همان آمپول فشار در مورد آن سوال کنید، بنابراین هنگامی که زایمان آغاز شود اپیدورال نیز تزریق می‌شود. پزشک شما تزریق آمپول فشار در زایمان را با دادن یک دوز کوچک شروع خواهد کرد و به تدریج آن را افزایش می‌دهد تا زمانی که انقباضات شما دو تا سه دقیقه با هم فاصله داشته باشند.
در حالی که پیتوسین را دریافت می‌کنید، تیم پزشکی، شما و جنین را از نزدیک تحت نظارت قرار می‌دهد تا ببیند که چگونه با فشار زایمان برخورد می‌کنید. پس از شروع کار اگر انقباضات شما بیش از حد طولانی یا شدید شوند، پیتوسین شما متوقف یا کند می‌شود. صرف نظر از این، هنگامی که زایمان در حال انجام است باید روند کار مانند یک زایمان بدون القاء به پیش رود. پیتوسین معمولاً زایمان را سریع شروع می‌کند. اما اگر بعد از ۸ تا ۱۲ ساعت زایمان شروع نشود، پزشک تصمیم می‌گیرد که روند القاء را متوقف کند تا شما بتوانید استراحت کنید و ممکن است بعداً دوباره القاء را امتحان کند، یا اقدام به سزارین کند. (بیماران لوپوسی چند سال عمر میکنند)
سوزن فشار برای زایمان چقدر سریع کار می‌کند؟
غالباً پیتوسین در مدت ۳۰ دقیقه انقباضات را شروع خواهد کرد. انقباضات بسیار قوی هستند و سریع‌تر و منظم‌تر از انقباضاتی هستند که به صورت طبیعی شروع می‌شوند. اگر قصد انجام اپیدورال را دارید، ایده خوبی است که در هنگام دریافت پیتوسین یا همان آمپول فشار در مورد آن سوال کنید و سوزن فشار برای زایمان به درستی انتخاب شود، بنابراین هنگامی که زایمان آغاز شود اپیدورال نیز تزریق می‌شود.
عوارض آمپول فشار چیست؟
استفاده از آمپول فشار ممکن است باعث تحریک شدید انقباض های رحمی شود به این صورت که انقباض های رحم طولانی شده و با شدت بیشتری همراه باشند و فواصل بین آنها هم کمتر شود. در صورتی که همین می تواند باعث رنج جنین شود چرا که جنین طبق آفرینشش می تواند انقباضات رحم را در طول زایمان و درد های زایمانی تحمل کند. اما انقباضاتی که با استفاده از هورمون اکسی توسین ایجاد می شود، باعث اختلال در کارکرد جفت و رنج جنین شده و مادر هم درد بیشتری را تحمل می کند.
هورمون اکسی‌توسین به‌طور طبیعی در بدن ما توسط غده هیپوتالاموس در مغز ساخته شده و در غده هیپوفیز ذخیره می‌شود. این هورمون نقش مهمی در ارتباط عاشقانه، تولید‌مثل جنسی و دردهای قبل و بعد از زایمان دارد. از این ماده به عنوان دارو هم استفاده میکنند و برای تحریک انقباضات رحمی، تحریک غدد ترشح شیر، متوقف‌کننده خونریزی‌های بعد از زایمان و بعد از خروج جفت، سقط جنین، سقط‌های فراموش شده و در حاملگی‌های پر‌خطر بعد از هفته 31 حاملگی به کار می‌برند.
در زایمان طبیعی برای اینکه زودتر این روند به پایان برسد و یا برای پیشرفت زایمان از آمپول فشار استفاده میکنند. گاهی روند زایمان کند و یا متوقف می‌شود که طبیعی است و ماما‌ها یا متخصصان در این مواقع مجبور به مداخله می‌شوند و حتی ممکن است کار به سزارین بکشد. (تست خانگی پارگی کیسه آب)
در زایمان طبیعی، دهانه رحم معمولا حدود 10 سانتی‌متر باز می‌شود تا نوزاد به دنیا بیاید. بنابراین هرچه زمان تولد طولانی‌تر شود، مادر مجبور است درد بیشتری را تحمل کند که گاهی این زمان به 10 ساعت هم می‌رسد. بنابراین پزشکان دست به کار می‌شوند و از آمپول فشار استفاده میکنند تا هم مادر کمتر درد بکشد و هم بچه زودتر به دنیا بیاید. همچنین هنگامی از آمپول فشار و روش‌های مصنوعی در زایمان استفاده میکنند که از زمان تقریبی تولد نوزاد چند روزی گذشته باشد که این روش‌ها به دلیل آماده نبودن دهانه رحم و آماده نبودن بدن مادر ممکن است هم برای او و هم برای جنینش خطرناک باشد.
خانم هایی که رحم شان در هنگام زایمان با آمپول فشار یا هورمون اکسی توسین به مدت طولانی تحریک شده، جمع شدن رحم و انقباضات پس از زایمان در آنها با مشکل مواجه می شود. از عوارض اکسی توسین می توان به تحریک بیش از حد انقباضات رحمی و رنج جنین اشاره کرد. آمپول فشار همچنین احتمال تولد نوزاد در وضعیت بد را افزایش می دهد، احتمال بروز مشکلات خطرناک برای مادر و نوزاد وجود دارد و ممکن است باعث زردی نوزاد، پارگی رحم مادر، صدمه های مغزی، مسمومیت با آب (ممکن است به کما و مرگ ختم شود) و حتی مرگ نوزاد شود.
بنابر این ختم بارداری با روش های مصنوعی و تزریق اکسی توسین جز در مواردی که بارداری بیشتر از 42 هفته طول کشیده و امکان مرگ جنین و عوارض قبل و بعد از بارداری وجود دارد، نباید انجام شود.
آیا استفاده از امپول فشار در زایمان عوارض جانبی دارد؟
پیتوسین می‌تواند باعث شود که انقباضات شما نسبت به مواردی که به طور طبیعی آغاز می‌شود، قوی‌تر و سریع‌تر باشند. این پتانسیل وجود دارد که استرس بیشتری بر جنین و همچنین رحم وارد شود. بنابراین، هم شما و هم جنین باید به طور مداوم تحت نظارت قرار بگیرید. این بدان معنی است که شما باید یک کمربند مانیتور جنین بپوشید که می‌تواند حرکت شما را محدود کرده و تغییر وضعیت‌ها در حین زایمان را دشوار کند.
برخی از مادرانی که هم با پیتوسین و هم بدون آن زایمان داشته‌اند، می‌گویند که القاء زایمان تحت تزریق آمپول فشار در زایمان و داروی پیتوسین سخت‌تر و دردناک‌تر است و در واقع، یافته‌ها نشان می‌دهند که بانوانی که پیتوسین دریافت میکنند، برای تسکین درد، احتمال بیشتری دارد که نیاز به بی حسی اپیدورال پیدا کنند.
در مادران با زایمان اول
میزان سزارین در مادرانی که اولین زایمان خود را به دلخواه و در تاریخ معین به صورت مصنوعی با اینداکشن خاتمه می‌دهند، بیش از دو برابر است. نتایج یک تحقیق نشان داد اینداکشن زایمانی در هفته ۴۱ ، در ۱۰۰ هزارمادر اول زا به ۸ هزارو ۲۰۰ سزارین و صرف هزینه یی بالغ بر ۲۹ تا ۳۹ میلیون دلار منجر شد. (مضرات نشاسته ذرت برای پوست)
در زنان با سابقه قبلی زایمان طبیعی
زنانی که در بارداری قبلی خود توسط اینداکشن زایمان طبیعی داشته‌اند، در بارداری فعلی شانس سزارین آنها ۵ برابر بیشتر از مادرانی است که در زایمان قبلی اینداکشن نشدند. هزینه زایمان و عوارض و مرگ و میر نیز به همین ترتیب افزایش می‌یابد. ضمن آن که خطر پارگی رحم در مادران چندزا با اینداکشن بیشتر می‌شود.
اینداکشن و وضعیت رحم
تزریق آمپول فشار در زایمان سبب تحریک شدید انقباض‌های رحمی (طولانی شدن، شدت بیشتر و فاصله‌های کمتر بین انقباض های رحمی) می‌شود. این مسئله می‌تواند سبب زجر جنین شود.
این گفته بدان معنی است که جنینی که قادر به تحمل انقباض‌های خود به خود رحم طی فرآیند دردهای زایمانی است، با ایجاد انقباض‌های شدید به وسیله اینداکشن و در نتیجه اختلال در کارکرد جفت، دچار زجر و دیسترس شده و مادر نیز درد بیشتری را تحمل می‌کند.
مداخله‌های بدون اندیکاسیون
تزریق آمپول فشار در زایمان سبب ایجاد مداخله‌های دیگر نظیر تزریق رگی، کنترل و مانیتورینگ جنین و ماندن طولانی مدت در بستر می‌شود. (بهترین ویتامین برای گودی چشم)
پارگی مصنوعی کیسه آب
اصولاً پارگی مصنوعی کیسه آب توسط این آمپول انجام می‌شود که خود باعث خطرهایی همچون بیرون زدگی بند ناف (۵۰ درصد) و افزایش میزان عفونت پس از زایمان خواهد شد.
نیاز به روش‌های بی دردی
القای زایمانی سبب دردناک‌تر شدن روند زایمان شده و در نتیجه نیاز به بی‌حسی نخاعی و اپیدورال که می‌تواند برای مادر و جنین خطراتی را به همراه داشته باشد، بیشتر می‌شود.
خونریزی پس از زایمان
رحمی که با استفاده از اکسی توسین طولانی مدت تحریک شده است پس از زایمان، جمع شدن و انقباض آن، دچار اختلال می شود. در نتیجه شلی رحم و خونریزی شدید بعد از زایمان رخ می‌دهد. نتایج تحقیقات نشان داده که عمده مرگ مادران پس از زایمان به دلیل شلی و خونریزی رحم، در مادرانی بوده است که زایمان آنان به صورت مصنوعی شروع شده است. یا برای تسریع زایمان در طولانی مدت از اکسی توسین استفاده کردند. یا زایمان به روش سزارین انجام شده است.
به طور کلی عوارض اکسی توسین شامل تحریک انقباض‌های رحمی که به سزارین بیشتر، فیتال دیسترس (زجر جنینی) منجر می‌شود.
این حالت احتمال تولد نوزاد با وضعیت بد را دو برابر می‌کند. از دیگرعوارض آمپول فشار بعد از زایمان این است که احتمال مشکلات خطیر مامایی برای مادر و نوزاد نظیر خونریزی پس از زایمان، زردی نوزادی، پارگی رحم، صدمات مغزی یا مرگ نوزاد افزایش می‌یابد. طولانی شدن حاملگی تا بیش از ۴۲ هفته در زنان سالمی که حاملگی بدون عارضه را طی کرده‌اند، می‌تواند سبب افزایش مرگ و میر، عوارض قبل و پس از بارداری و مرده زایی شود.
فراموش نکنیم که ۸۵ تا ۹۰ درصد تولدها می‌تواند به صورت طبیعی و بدون هرگونه خطری برای مادر و جنین انجام شود. تنها ۱۰تا ۱۵ درصد زایمان‌ها به اینداکشن یا خاتمه به روش سزارین نیاز دارند. (فرق لمینت و کامپوزیت)
آیا بین استفاده از امپول فشار و اوتیسم ارتباطی وجود دارد؟
تصور می‌شود که مسیرهای نادرست سیگنالینگ اکسی توسین می‌توانند در اختلال طیف اوتیسم نقش داشته باشند. این امر باعث شده است که برخی از متخصصان این نظریه را داشته باشند که دادن پیتوسین در حین زایمان می‌تواند بر گیرنده‌های اکسی توسین جنین تاثیر بگذارد و خطر اوتیسم را افزایش دهد. اما تحقیقات این نظریه را تایید نمی‌کنند.
یک مطالعه وسیع در دانشگاه هاروارد با بررسی بیش از یک میلیون تولد نتیجه گرفت که استفاده از پیتوسین برای القای زایمان نقشی در افزایش خطر اوتیسم ندارد و در واقع کالج آمریکایی زنان و زایمان می‌گوید که هیچ مدرک معتبری مبنی بر این که پیتوسین باعث اوتیسم می‌شود در دست نیست و نباید در تصمیم گیری برای استفاده از پیتوسین تاثیر بگذارد.
آیا پس از زایمان از پیتوسین استفاده می‌شود؟
بله. انجمن بهداشت زنان، زایمان و نوزادان توصیه می‌کند که بعد از زایمان از پیتوسین برای جلوگیری و درمان خونریزی بعد از زایمان که حدود ۳ درصد از مادران آمریکایی را درگیر می‌کند استفاده شود. این بدان معنا نیست که شما باید آن را دریافت کنید. اگر از نظر خونریزی پس از زایمان در معرض خطر کمتری هستید و ترجیح می‌دهید که پیتوسین را دریافت نکنید، این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. با هم می‌توانید تعیین کنید که آیا از گزینه‌های دیگری می‌توانید برای مدیریت خونریزی پس از زایمان استفاده کنید. پیتوسین می‌تواند یک روش مفید برای شروع یا سرعت بخشیدن به زایمان باشد، اما این دارو دارای برخی عوارض جانبی است. اگر مرکز خدمات درمانی شما آن را توصیه کند، در مورد جوانب مثبت و منفی آمپول فشار صحبت کنید تا تصمیم بگیرید چه چیزی برای شما و نوزاد شما بهتر است.
چه زمانی پزشک زایمان با آمپول فشار را توصیه می کند؟
در صورتیکه باز کردن دهانه رحم و پارگی غشاء ها نتواند باعث تحریک انقباضات رحم شود، یا انقباضات به شکل سریع انجام نشود، پزشک از آمپول فشار استفاده می کند که از طریق تزریق به ورید دریافت می شود. پزشک ابتدا دوز کوچکی از این آمپول را تزریق کرده و به تدریج دوز دارو را افزایش می دهد تا زمانیکه انقباضات با فاصله دو تا سه دقیقه از هم رخ دهند. همانطور که شما آمپول فشار را دریافت می کنید، تیم پزشکی با دقت بر وضعیت شما و کودک نظارت خواهند داشت. اگر پس از تزریق آمپول فشار انقباضات طولانی یا شدید شوند، پزشک تزریق پیتوسین را متوقف کرده یا آن را کند می کند. معمولا پس از تزریق آمپول فشار، روند زایمان سریع شروع می شود، اما اگر پس از گذشت ۸ تا ۱۲ ساعت زایمان آغاز نشد، پزشک القا را متوقف کرده تا شما استراحت کنید. پزشک در ادامه تصمیم می گیرد که القا را مجددا شروع کرده و یا سزارین انجام دهد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با آمپول فشار در زایمان طبیعی آشنا شدید. همچنین از عوارض و خطرات استفاده از امپول فشار آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
غییر در ضربان قلب جنین، مشکلات بند ناف، افزایش احتمال نیاز به سزارین، پارگی رحم، عفونت، خونریزی بعد از زایمان
افرادی که زایمان طبیعی را برای تولد نوزاد خود انتخاب میکنند، باید به نکات مهم جهت تجربه یک زایمان راحت و موفقیت‌آمیز توجه داشته باشند. در واقع افرادی که تمرینات ورزشی منظم و روزانه دارند و همچنین جهت بی‌دردی خود تصمیم به دریافت اپیدورال دارند، قطعا سختی طی زایمان طبیعی را احساس نخواهند کرد.همچنین خانم‌هایی که هنگام شروع دردهای زایمان آرامش خود را حفظ میکنند، زایمانی راحت خواهند داشت.
