همه ما صحنه‌های زایمان را در فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی مشاهده کرده‌ایم که کیسه آب مادر خود به خود پاره می‌شود، با عجله به بیمارستان مراجعه می‌کند و چند دقیقه بعد نوزاد شیرین او به دنیا می‌آید. مطمئناً این برای یک صحنه نمایشی درست است. اما به ندرت در دنیای واقعی به این شکل رخ می‌دهد. در حقیقت حدود یکی از هر پنج زایمان نیاز به نوعی القا کننده یا هان آمپول فشار دارند‌. یکی از ابزاری که پزشک شما برای شروع سریع‌تر روند زایمان و سرعت بخشیدن به آن می‌تواند استفاده کند، آمپول فشار یا پیتوسین است. این یک داروی قوی است که اغلب می‌تواند انقباضات را در کمتر از زمان معمول شروع کند. اما با نقاط ضعف بالقوه نیز همراه است. در اینجا نگاهی دقیق‌تر می‌اندازیم به اینکه پیتوسین یا آمپول فشار چیست، آمپول فشار در زایمان طبیعی چگونه عمل می‌کند و عوارض جانبی و خطرات آن کدام است.

---

فهرست مطالب

• آمپول فشار یا پیتوسین چیست؟
• آمپول فشار در زایمان یا القای پیتوسین چیست؟ 
• چرا از آمپول فشار در زایمان استفاده می‌شود؟
• زایمان با آمپول فشار چقدر طول می‌کشد؟
• آیا استفاده از آمپول فشار در زایمان عوارض جانبی دارد؟
• آیا بین استفاده از آمپول فشار و اوتیسم ارتباطی وجود دارد؟
• آیا پس از زایمان از پیتوسین استفاده می‌شود؟
• سخن پایانی و سوالات متداول

---

آمپول فشار یا پیتوسین چیست؟

آمپول فشار یا پیتوسین یک نسخه مصنوعی از هورمون اکسی توسین است. بدن شما در طول بارداری به طور طبیعی اکسی توسین تولید می‌کند، اما این هورمون با تحریک رحم و ایجاد انقباض در رحم، نقش مهمی در روند زایمان ایفا می‌کند‌. در بعضی موارد، تقویت اکسی توسین اضافی به شکل پیتوسین برای کمک به پیشرفت زایمان و ادامه آن ضروری است.

آمپول فشار در زایمان یا القای پیتوسین چیست؟ 

آمپول فشار یا پیتوسین یکی از معدود ابزارهای مختلفی است که تیم مراقبت‌های بهداشتی شما می‌تواند از آن برای القای زایمان یا سرعت بخشیدن به آن در صورت عدم پیشرفت استفاده کند. اما همیشه این اولین گزینه‌ای نیست که آنها به آن روی می‌آورند. در صورت لزوم، پزشک ممکن است با روشی مانند رسیدن گردن رحم (که باعث می‌شود گردن رحم شما شروع به باز شدن کند) یا پاره کردن غشا (که باعث پاره کردن کیسه آب می‌شود)، زایمان را القا کند. هر دو این موارد موثر هستند و اغلب باعث القاء انقباضات ظرف چند ساعت می‌شوند.

چرا از آمپول فشار در زایمان استفاده می‌شود؟

در زایمان طبیعی، دهانه رحم معمولا حدود 10 سانتی‌متر باز می‌شود تا نوزاد به دنیا بیاید. بنابر‌این هرچه زمان تولد طولانی‌تر شود،‌ مادر مجبور است درد بیشتری را تحمل کند که گاهی این زمان به 10 ساعت هم می‌رسد. اینجاست که پزشکان دست به کار می‌شوند و از آمپول فشار در زایمان استفاده می‌کنند تا هم مادر کمتر درد بکشد و هم بچه زودتر به دنیا بیاید. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله علت پارگی کیسه آب جنین را بخوانید.

همچنین هنگامی از آمپول فشار و روش‌های مصنوعی در زایمان استفاده می‌کنند که از زمان تقریبی تولد نوزاد چند روزی گذشته باشد که این روش‌ها به دلیل آماده نبودن دهانه رحم و آماده نبودن بدن مادر ممکن است هم برای او و هم برای جنین بسیار خطرناک باشد.

زایمان با آمپول فشار چقدر طول می‌کشد؟

غالباً این آمپول در مدت ۳۰ دقیقه انقباضات را شروع خواهد کرد. انقباضات بسیار قوی هستند و سریع‌تر و منظم‌تر از انقباضاتی هستند که به صورت طبیعی شروع می‌شوند. اگر قصد انجام اپیدورال را دارید، ایده خوبی است که در هنگام دریافت پیتوسین یا همان آمپول فشار در مورد آن سوال کنید، بنابراین هنگامی که زایمان آغاز شود اپیدورال نیز تزریق می‌شود‌. پزشک شما تزریق آمپول فشار در زایمان را با دادن یک دوز کوچک شروع خواهد کرد و به تدریج آن را افزایش می‌دهد تا زمانی که انقباضات شما دو تا سه دقیقه با هم فاصله داشته باشند.

در حالی که پیتوسین را دریافت می‌کنید، تیم پزشکی، شما و جنین را از نزدیک تحت نظارت قرار می‌دهد تا ببیند که چگونه با فشار زایمان برخورد می‌کنید. پس از شروع کار اگر انقباضات شما بیش از حد طولانی یا شدید شوند، پیتوسین شما متوقف یا کند می‌شود. صرف نظر از این، هنگامی که زایمان در حال انجام است باید روند کار مانند یک زایمان بدون القاء به پیش رود. پیتوسین معمولاً زایمان را سریع شروع می‌کند. اما اگر بعد از ۸ تا ۱۲ ساعت زایمان شروع نشود، پزشک تصمیم می‌گیرد که روند القاء را متوقف کند تا شما بتوانید استراحت کنید و ممکن است بعداً دوباره القاء را امتحان کند، یا اقدام به سزارین کند.

آیا استفاده از آمپول فشار در زایمان عوارض جانبی دارد؟

پیتوسین می‌تواند باعث شود که انقباضات شما نسبت به مواردی که به طور طبیعی آغاز می‌شود، قوی‌تر و سریع‌تر باشند. این پتانسیل وجود دارد که استرس بیشتری بر جنین و همچنین رحم وارد شود. بنابراین، هم شما و هم جنین باید به طور مداوم تحت نظارت قرار بگیرید. این بدان معنی است که شما باید یک کمربند مانیتور جنین بپوشید که می‌تواند حرکت شما را محدود کرده و تغییر وضعیت‌ها در حین زایمان را دشوار کند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله عوارض قرص ضد بارداری را بخوانید.

برخی از مادرانی که هم با پیتوسین و هم بدون آن زایمان داشته‌اند، می‌گویند که القاء زایمان تحت تزریق آمپول فشار در زایمان و داروی پیتوسین سخت‌تر و دردناک‌تر است و در واقع، یافته‌ها نشان می‌دهند که بانوانی که پیتوسین دریافت می‌کنند، برای تسکین درد، احتمال بیشتری دارد که نیاز به بی حسی اپیدورال پیدا کنند.

در مادران با زایمان اول

میزان سزارین در مادرانی که اولین زایمان خود را به دلخواه و در تاریخ معین به صورت مصنوعی با اینداکشن خاتمه می‌دهند، بیش از دو برابر است. نتایج یک تحقیق نشان داد اینداکشن زایمانی در هفته ۴۱ ، در ۱۰۰ هزارمادر اول زا به ۸ هزارو ۲۰۰ سزارین و صرف هزینه یی بالغ بر ۲۹ تا ۳۹ میلیون دلار منجر شد.

در زنان با سابقه قبلی زایمان طبیعی

زنانی که در بارداری قبلی خود توسط اینداکشن زایمان طبیعی داشته‌اند، در بارداری فعلی شانس سزارین آن‌ها ۵ برابر بیشتر از مادرانی است که در زایمان قبلی اینداکشن نشدند. هزینه زایمان و عوارض و مرگ و میر نیز به همین ترتیب افزایش می‌یابد. ضمن آن که خطر پارگی رحم در مادران چندزا با اینداکشن بیشتر می‌شود.

اینداکشن و وضعیت رحم

تزریق آمپول فشار در زایمان سبب تحریک شدید انقباض‌های رحمی (طولانی شدن، شدت بیشتر و فاصله‌های کمتر بین انقباض های رحمی) می‌شود. این مسئله می‌تواند سبب زجر جنین شود.
این گفته بدان معنی است که جنینی که قادر به تحمل انقباض‌های خود به خود رحم طی فرآیند دردهای زایمانی است، با ایجاد انقباض‌های شدید به وسیله اینداکشن و در نتیجه اختلال در کارکرد جفت، دچار زجر و دیسترس شده و مادر نیز درد بیشتری را تحمل می‌کند.

مداخله‌های بدون اندیکاسیون

تزریق آمپول فشار در زایمان سبب ایجاد مداخله‌های دیگر نظیر تزریق رگی، کنترل و مانیتورینگ جنین و ماندن طولانی مدت در بستر می‌شود.
پارگی مصنوعی کیسه آب
اصولاً پارگی مصنوعی کیسه آب توسط این آمپول انجام می‌شود که خود باعث خطرهایی همچون بیرون زدگی بند ناف (۵۰ درصد) و افزایش میزان عفونت پس از زایمان خواهد شد.

نیاز به روش‌های بی دردی

القای زایمانی سبب دردناک‌تر شدن روند زایمان شده و در نتیجه نیاز به بی‌حسی نخاعی و اپیدورال که می‌تواند برای مادر و جنین خطراتی را به همراه داشته باشد، بیشتر می‌شود.

خونریزی پس از زایمان

رحمی که با استفاده از اکسی توسین طولانی مدت تحریک شده است پس از زایمان، جمع شدن و انقباض آن، دچار اختلال می شود. در نتیجه شلی رحم و خونریزی شدید بعد از زایمان رخ می‌دهد.
نتایج تحقیقات نشان داده که عمده مرگ مادران پس از زایمان به دلیل شلی و خونریزی رحم، در مادرانی بوده است که زایمان آنان به صورت مصنوعی شروع شده است. یا برای تسریع زایمان در طولانی مدت از اکسی توسین استفاده کردند. یا زایمان به روش سزارین انجام شده است.
به طور کلی عوارض اکسی توسین شامل تحریک انقباض‌های رحمی که به سزارین بیشتر، فیتال دیسترس (زجر جنینی) منجر می‌شود. این حالت احتمال تولد نوزاد با وضعیت بد را دو برابر می‌کند. از دیگرعوارض آمپول فشار بعد از زایمان این است که احتمال مشکلات خطیر مامایی برای مادر و نوزاد نظیر خونریزی پس از زایمان، زردی نوزادی، پارگی رحم، صدمات مغزی یا مرگ نوزاد افزایش می‌یابد.
طولانی شدن حاملگی تا بیش از ۴۲ هفته در زنان سالمی که حاملگی بدون عارضه را طی کرده‌اند، می‌تواند سبب افزایش مرگ و میر، عوارض قبل و پس از بارداری و مرده زایی شود.

فراموش نکنیم که ۸۵ تا ۹۰ درصد تولدها می‌تواند به صورت طبیعی و بدون هرگونه خطری برای مادر و جنین انجام شود. تنها ۱۰تا ۱۵ درصد زایمان‌ها به اینداکشن یا خاتمه به روش سزارین نیاز دارند.

آیا بین استفاده از آمپول فشار و اوتیسم ارتباطی وجود دارد؟

تصور می‌شود که مسیرهای نادرست سیگنالینگ اکسی توسین می‌توانند در اختلال طیف اوتیسم نقش داشته باشند. این امر باعث شده است که برخی از متخصصان این نظریه را داشته باشند که دادن پیتوسین در حین زایمان می‌تواند بر گیرنده‌های اکسی توسین جنین تاثیر بگذارد و خطر اوتیسم را افزایش دهد. اما تحقیقات این نظریه را تایید نمی‌کنند.

یک مطالعه وسیع در دانشگاه هاروارد با بررسی بیش از یک میلیون تولد نتیجه گرفت که استفاده از پیتوسین برای القای زایمان نقشی در افزایش خطر اوتیسم ندارد و در واقع کالج آمریکایی زنان و زایمان می‌گوید که هیچ مدرک معتبری مبنی بر این که پیتوسین باعث اوتیسم می‌شود در دست نیست و نباید در تصمیم گیری برای استفاده از پیتوسین تاثیر بگذارد.

آیا پس از زایمان از پیتوسین استفاده می‌شود؟

بله. انجمن بهداشت زنان، زایمان و نوزادان توصیه می‌کند که بعد از زایمان از پیتوسین برای جلوگیری و درمان خونریزی بعد از زایمان که حدود ۳ درصد از مادران آمریکایی را درگیر می‌کند استفاده شود. این بدان معنا نیست که شما باید آن را دریافت کنید. اگر از نظر خونریزی پس از زایمان در معرض خطر کمتری هستید و ترجیح می‌دهید که پیتوسین را دریافت نکنید، این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. با هم می‌توانید تعیین کنید که آیا از گزینه‌های دیگری می‌توانید برای مدیریت خونریزی پس از زایمان استفاده کنید. پیتوسین می‌تواند یک روش مفید برای شروع یا سرعت بخشیدن به زایمان باشد، اما این دارو دارای برخی عوارض جانبی است. اگر مرکز خدمات درمانی شما آن را توصیه کند، در مورد جوانب مثبت و منفی آمپول فشار صحبت کنید تا تصمیم بگیرید چه چیزی برای شما و نوزاد شما بهتر است.

سخن پایانی

شما در این مقاله با آمپول فشار در زایمان طبیعی آشنا شدید. همچنین از عوارض و خطرات آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول