کمردرد در دوران بارداری، اتفاقی عجیب و دور از ذهن نیست. بیشتر مادران، در دوران بارداری خود این درد را تجربه می‌کنند. اما در برخی مواقع، این درد می‌تواند نشانه بروز مشکل دیگری باشد. به همین دلیل، به خانم‌های باردار توصیه می‌شود در صورت داشتن علائم غیرطبیعی و مشکوک، فوراً پزشک خود را در جریان قرار دهند.زنان باردار معمولاً سوالات بسیاری در این زمینه دارند. از متداول‌ترین سوالات، این است که آیا کمردرد در اوایل بارداری طبیعی است و آیا کمردرد در اوایل بارداری خطرناک است؟ ما در این متن می‌خواهیم در مورد جواب این دو سوال به صورت کامل توضیح دهیم. پس با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- بخش اول:کمردرد در اوایل بارداری نشانه چیست؟
- بخش دوم:علت کمردرد در دوران بارداری
- بخش سوم:علت درد زیر شکم در زنان باردار چیست؟ راه‌های درمان
- بخش چهارم:روش‌های پیشگیری از درد زیر شکم در زنان باردار چیست؟
- بخش پنجم:روش های تسکین کمر درد در دوران بارداری
کمردرد در اوایل بارداری نشانه چیست؟
کمردرد در دوران بارداری بسیار طبیعی است. تحقیقات نشان داده که این درد، بیشتر در ماه‌های پنج تا هفت، به سراغ زنان باردار می‌رود. با این حال، امکان شروع کمر درد از 8 تا 12 هفتگی نیز، امری غیر طبیعی نیست.اگر فرد سابقه کمر درد داشته باشد، احتمال آن که در دوران بارداری هم به این درد دچار شود بیشتر است. تقریبا می‌توان گفت دو سوم از زنان باردار، در زمان بارداری این درد را تجربه می‌کنند.
علت کمردرد در دوران بارداری
ابتلا به کمردرد در هر بازه زمانی، علت خاصی دارد. علت درد در سه ماهه اول می‌تواند موارد زیر باشد.
تغییرات هورمونی
در سه ماهه اول بارداری، سطح هورمون پروژسترون افزایش پیدا کرده که موجب شل شدن عضلات و رباطهای لگن می‌شود. هورمون دیگر، ریلکسین نام دارد که از انقباضات رحم در ماه‌های اولیه بارداری جلوگیری می‌کند. علاوه بر آن، تغییرات هورمونی موجب شل شدن رباط‌ها و مفاصل لگن می‌شود. این امر نیز یکی از علل کمردرد به شمار می‌رود.
استرس
اکثر مادران در ماه‌های اول بارداری، استرس زیادی را تجربه می‌کنند. استرس علائم جسمانی مانند سردرد، خستگی و درد عضلانی مانند کمردرد را به همراه دارد.
تغییر در وضعیت بدن
ایستادن بیش از حد یا نشستن و خم شدن، موجب وارد شدن فشار به مهره‌های کمر می‌شود. علاوه بر آن، به دلیل رشد کودک، شکم به سمت جلو بزرگ شده و این موضوع موجب فشار به مهره‌های کمر می‌شود.بنابراین با توجه به علت‌های بالا، می‌توان به این نتیجه رسید که کمردرد در دوران بارداری به خصوص در ماه‌های اول، امری کاملا طبیعی است.کمردرد در برخی مادران، فقط قسمت لگن و گودی کمر را درگیر می‌کند. اما در برخی افراد نشانه‌هایی همانند سیاتیک دارد.
آیا کمردرد در دوران بارداری خطرناک است؟
با این که کمردرد یک اتفاق طبیعی در دوران بارداری است، اما در برخی موارد، ممکن است نشانه یک مشکل جدی باشد.اگر کمر درد با احساس انقباض شکمی همراه باشد، باید آن را جدی گرفت. به خصوص اگر انقباضات و درد در یک بازه زمانی منظم تکرار شوند. این حالت ممکن است یکی از علائم زایمان زودرس باشد.همچنین در صورتی که کمر درد در ناحیه لگن بوده و تب و سوزش ادرار را به همراه داشته باشد، علامت خطرناکی است. این حالت می‌تواند نشانه عفونت کلیه یا مثانه باشد که باید فوراً مورد بررسی قرار گیرد. اگرچه با رشد جنین و در ماه‌های آخر بارداری، به دلیل فشار بر روی مثانه، تکرر ادرار بیشتر می‌شود. اما اگر این علائم به همراه سوزش در ادرار، خون در ادرار و تب و لرز باشد، باید فوراً پزشک معالج را از این موضوع با خبر کرد.
پیشگیری از کمردرد
درست است که کمردرد در دوران بارداری طبیعی است، اما با رعایت برخی نکات می‌توان از کمردرد شدید در اوایل بارداری، پیشگیری کرد. مواردی مانند:
-بلند نکردن اجسام سنگین
1-پیاده‌روی کردن؛ به صورت مداوم یکجا نشینید یا دائم بر روی پای خود نایستید.
2-اگر روزانه مجبور به نشستن بر روی صندلی هستید، برای صندلی خود یک پشتی طبی تهیه کنید، به طوری که گودی کمر شما را پوشش دهد. همچنین از یک زیر پایی استفاده کنید تا پاهایتان آویزان نباشد.
3-مراقب وزن خود باشید؛ اضافه وزن بیش از حد یا چاق شدن سریع، موجب فشار به مهره‌های کمر خواهد شد.
استفاده از کمربند طبی
تحقیقات کاملی درباره تاثیر کمربند طبی برروی کمردرد در زنان باردار وجود ندارد. با این حال، شکم‌بند یا کمربند طبی باید تحت تجویز پزشک معالج، مورد استفاده قرار گیرد.از مزایای احتمالی این محصول، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1_ممکن است به فرم شکم کمک کند.
2_احتمال آن وجود دارد که شکم بند طبی، با گرفتن وزن شکم از فشار وارده بر ناحیه کمر کم کند.
3_در اواسط دوران بارداری، شکم‌بند طبی به فعالیت‌هایی مانند راه رفتن یا دویدن کمک می‌کند. همچنین ممکن است موجب کاهش آسیب در هنگام ورزش شود.
مزایا و معایب پوشیدن شکم بند بارداری، همچنان مورد بررسی قرار دارد؛ زیرا برخی زنان باردار با پوشیدن شکم‌بند، در راه رفتن و نشستن دچار مشکل می‌شوند.در گروهی دیگر از زنان باردار، که در این زمینه بر روی آنها تحقیقات انجام شده است، نتایج جالب دیگری به دست آمده است. در زنان بارداری که دچار کمردرد بودند، استفاده ازلوازم طبیمانند شکم‌بند در دوره کوتاه مدت، منجر به کاهش درد و کمک به انجام کارهای روزانه شده است.در مقابل، معایبی هم برای استفاده ازشکم بند طبی در زنان باردار وجود دارد. پوشیدن گن، شکم‌بندهای طبی و لباس‌های تنگ به مدت طولانی، برای زنان باردار مناسب نیست. چرا که موجب کاهش جریان خون در شکم و رشد کودک می‌شود.
علت درد زیر شکم در زنان باردار چیست؟ راه‌های درمان
آیا باید درد زیر شکم را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید؟
مشکلاتی که معمولاً به علت درد زیر شکم در زنان باردار به‌وجود می‌آید سبب دلهره و نگرانی شدید می‌شود. با اینکه بروز چنین دردی در بیشتر مواقع کاملاً طبیعی است ولی به محض رو‌به‌رو شدن با آن بدون شک تنها فکری که به مغز خطور می‌کند. امکان سقط جنین است.
شاید کمی آرام‌تر شوید اگر بدانید، با اینکه بیشتر زنان، دل‌درد در هفته‌های اول بارداری را تجربه کرده‌اند اما آمار‌های رسمی نشان می‌دهد که کمتر از ۳ درصد این زنان سقط جنین داشته‌اند. پس با ما همراه شوید تا علل گرفتگی و دردهای زیر شکم در زنان باردار را بررسی کنیم و بدانیم کدام مورد جای نگرانی دارد و برای رفع آن چه کاری باید کرد؟
علت درد گرفتن زیر شکم زن باردار چیست؟
دردهای زیر شکم سمت چپ و سمت راست در زنان باردار به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
دردهای زیر شکم زنان باردار که بی‌خطر هستند
در دوران بارداری ممکن است درد‌هایی حاصل شوند که بی‌خطر هستند و پس از مدت کمی رفع می‌شوند و به اصطلاح زود‌گذر‌اند. دلیل ایجاد این درد‌ها در ادامه معرفی می‌شوند اما از آنجا که موارد متعددی از دردهای شکمی زنان باردار مورد بررسی قرار می‌گیرند، در هر مورد روش پیشگیری از درد هم پس از ذکر علت بیان خواهد شد.
جایگزینی سلول تخم یا همان تخمک بارور شده در دیواره‌ی رحم
در ابتدا‌ی بارداری ضروری است که تخمک بارور شده یا زیگوت (Zygote) به دیواره‌ی رحم بچسبد تا بتواند از اکسیژن و مواد غذایی داخل بافت آن استفاده کند. چسبیدن جنین به دیواره‌ی رحم سبب ایجاد درد و گرفتگی در ناحیه‌ی زیر شکم می‌شود.
بزرگ شدن رحم ناشی از رشد جنین
بزرگ شدن رحم به‌علت رشد جنین و توسعه‌ی کیسه‌ی آمنیوتیک (amniotic sac) یا کیسه‌ی آب محافظ جنین در دوران بارداری صورت می‌گیرد. با رشد جنین در طول زمان بارداری، رحم هم بزرگ‌تر می‌شود. رحم رشد یافته به حفره‌ی شکمی فشار می‌آورد و نتیجه‌ی آن حالت تهوع و گرفتگی شکم است.بهتر است برای کاهش اثر بزرگ شدن رحم و رفع حالت تهوع، تعداد دفعات غذا خوردن بیشتر و حجم غذای مصرفی توسط باردار کمتر شود.
درد ناشی از کشیده شدن رباطهای حامی رحم (رباطهای گرد)
با بزرگ شدن کیسه‌ی آمنیوتیک به رباطهای گرد دور رحم فشار بیشتری وارد می‌آید و در نتیجه این رباط‌ها کشیده می‌شوند . از آنجا‌یی‌که دو رباط گرد وجود دارد که از بخش جلویی رحم می‌گذرند و به سمت کشاله‌های ران می‌روند، درد ناشی از کشیده شدن آنها هم از زیر شکم به سمت کشاله‌های ران حس می‌شود.
گاهی اوقات ممکن است در تکان‌های ناگهانی هم این رباط‌ها فشرده شوند که در این حالت هم درد شدیدی در شکم زن باردار ایجاد می‌شود. اگرچه درد ناشی از کشیده شدن رباطهای حامی رحم، شدید است اما خطرناک نیست. این درد‌ها معمولاً بعد از هفته‌ی هجدهم بارداری با سنگین شدن جنین ایجاد می‌شوند.اگرچه معمولاً کشیدگی و فشردگی رباط گرد علت درد زیر شکم سمت راست در زنان باردار است در طول رشد جنین، کشیدگی و فشردگی رباط گرد می‌تواند علت درد زیر شکم سمت چپ در زنان باردار هم باشد.
انقباضات رحمی
انقباضات رحمی، مهم‌ترین علت درد زیر شکم سمت راست در زنان در بارداری است. در شروع دوران بارداری حجم رحم بسیار کم است. با رشد جنین، رحم هم رشد می‌کند و به دلیل بزرگ شدن رحم، گرفتگی‌های عضله و دردهای شکمی پدیدار می‌شوند که معمولاً این درد‌ها زودگذر و نا‌پایدار هستند.در هفته‌های پایانی هم به علت بزرگ شدن زیاد رحم، این گرفتگی‌ها و دردهای ناشی از آن ظاهر خواهد شد که ممکن است نشانه‌ی زایمان باشد.
گرفتگی عضلات در ماه‌های اول بارداری
برای زنان باردار هر چیزی ممکن است سبب گرفتگی عضلات و درد زیر شکم شود. از‌آنجا‌یی‌که مادر برای تغذیه‌ی جنین باید رژیم غذایی مناسبی داشته باشد معمولاً در سه ماهه‌ی دوم و سوم بارداری این امکان وجود دارد که بر اثر افزایش وزن یا نشستن، برخاستن یا بلند کردن اجسام نسبتاً سنگین دچار کشیدگی عضلات شکم شود و در نتیجه‌ی آن به‌صورت درد کمر و درد در قسمت میانی بروز می‌کند که می‌تواند علت درد زیر شکم سمت راست در زنان در بارداری باشد. در صورت گرفتگی عضلات، هیچگاه از قرص‌های آرام‌بخش بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید، اما می‌توان با روش‌های زیر تا حدودی سبب کاهش این درد‌ها شد:
- تغییر وضعیت از حالت ایستاده به نشسته، دراز کشیدن و قدم زدن آرام
- استفاده از دوش آب گرم
- انجام حرکات ورزشی سبک مانند یوگا
- نوشیدن مایعات
نفخ و یبوست گاستریت
در دوران بارداری پروژسترون زیادی ترشح می‌شود تا دیواره‌ی رحم برای رشد جنین پایدار باقی بماند. ترشح پروژسترون به این شکل سبب می‌شود تا عضلات مری و روده نسبت به قبل از دوران بارداری، شل‌تر شوند. شل شدن این عضلات هم روی کارکرد روده‌ها تاثیر گذاشته، راندن مدفوع در طول روده، سخت‌تر انجام و در نتیجه تجمع مدفوع باعث ایجاد درد در پایین شکم می‌شود.
گاهی درد به حدی شدید است که لازم است به پزشک مراجعه کرد. در این مورد معمولاً با نظر پزشک می‌توان از ملین مناسب استفاده کرد. از طرفی برای پیشگیری از یبوست و نفخ باید تعداد دفعات غذا خوردن را زیاد‌تر و هر بار حجم کمتری از غذا را مصرف کرد. بهتر است از غذا‌های دارای فیبر بیشتری استفاده نمود چرا که یبوست هم می‌تواند یکی از دلایل درد زیر شکم سمت چپ در زنان باردار باشد.
عفونت ادراری
زنان باردار در دوران بارداری نسبت به مواقع عادی بیشتر در معرض عفونت‌های ادراری مثل عفونت مثانه و کلیه قرار می‌گیرند و اگر این عفونت‌ها درمان نشوند ممکن است مشکلات زیادی از جمله زایمان زودرس را ایجاد کنند. پس با مشاهده‌ی علائم زیر حتماً با پزشک مشورت کنید :
- درد لگن خاصره و دردهای شکمی
- سوزش هنگام ادرار کردن
- احساس تکرر ادرار
- ادرار کدر و همراه با بوی بد
- خون در ادرار
در‌صورتی‌که عفونت به کلیه‌ها رسیده باشد، علائم شدید‌تر مانند تب بالا، لرز، درد شکم و پهلو‌ها، تهوع، استفراغ و چرک همراه خون در ادرار، بروز می‌کنند. با مشاهده‌ی این علائم، خیلی سریع باید به دکتر آنلاین زنان مراجعه کنید و تحت درمان با دارو قرار بگیرید.
رابطه‌ی جنسی
می‌توان گفت علت درد زیر شکم بعد از نزدیکی در زنان باردار به علت پوزیشن یا حالت نزدیکی است. معمولاً در دوران بارداری هنگام رسیدن به ارگاسم بهتر است در پوزیشن‌های جانبی‌ای قرار گیرید که بتوانید کنترل بیشتری بر عمق و فشار دخول داشته باشید. احساس درد آرام و کوتاه، طبیعی است ضمن اینکه ماساژ شکم پس از ارگاسم نیز به کاهش درد کمک می‌کند.
باید دقت داشته باشید که اگر نشانه‌هایی غیر‌عادی مشاهده کردید، حتماً موضوع را با پزشک‌تان در میان بگذارید. پزشک با توجه به مشکلی که دارید برای شما دارو تجویز می‌کند و اگر لازم باشد دستور عمل جراحی کوچکی را صادر می‌کند. برخی از مواردی که حتماً باید در زمینه‌ی آنها با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید عبارتند از:
- آماس رحم
- کیست تخمدان
- بیماری عفونی
- خشکی ناحیه‌ی تناسلی
- انحراف رحم
- تومور‌های خوش‌خیم در رحم
- استرس
درد کاذب زایمان یا براکستون هیکس (Braxton Hicks)
در پاره‌ای از مواقع در آخرین ماه‌های بارداری در زنان باردار گرفتگی‌هایی شبیه به انقباضات زایمان به وجود می‌آید. این گرفتگی‌ها نا‌منظم هستند ولی شدید نمی‌شوند و اغلب با درد همراه نیستند. در زمان گرفتگی‌ها حس سفت بودن رحم ایجاد می‌شود و سپس به حالت عادی بر می‌گردد. این انقباضات «درد کاذب زایمان» نام دارند و می‌توانند علت درد زیر شکم سمت چپ در زنان باردار باشند
انقباضات براکستون هیکس در سه ماهه‌ی دوم و سوم بارداری طبیعی است. مهم‌ترین علل ایجاد آن عبارت هستند از:
- کمبود آب بدن
- بیماری‌ای که باعث حالت تهوع می‌شود
- حرکت‌های جنین
- فعالیت‌های سخت نظیر بلند کردن اشیا‌ی سنگین
- رابطه‌ی جنسی
دردهای شدید و خطرناک زیر شکمی در زنان باردار
در دوران بارداری درد‌هایی هم ممکن است ایجاد شوند که بسیار شدید هستند و خطرات جدی‌ای برای زنان باردار در پیش دارند. مهم‌ترین علل این درد‌ها عبارتند از:
بارداری خارج از رحم (Ectopic pregnancy)
گاهی اوقات تخمکی که بارور شده است و اکنون تخم نامیده می‌شود، هنگام لانه‌گزینی به جای بافت رحم در جای دیگری مثل لوله‌های تخمدان قرار می‌گیرد و شروع به رشد می‌کند. از آنجایی که لوله‌های رحم جای مناسبی برای رشد جنین نیست از هفته‌ی ششم به بعد با بزرگ شدن جنین، دردهای شکمی و خونریزی شروع می‌شود.معمولاً در حاملگی خارج از رحم با مشاهده‌ی دل‌درد در هفته‌های اول بارداری و پس از تشخیص قطعی پزشک، اقدام به پایان دادن به بارداری می‌کنند. اگرچه این اقدام اورژانسی نیست اما برای کاهش خطرات پس از آن برای بارداری‌های بعد، بهتر است هر چه سریع‌تر انجام شود.
بیماری مسمومیت حاملگی (Preeclampsia)
این بیماری را که بیماری فشار خون بالا در زنان باردار هم می‌توان نامید از خطرات بزرگ زمان بارداری به حساب می‌آید. با مشاهده‌ی علائم زیر باید کاملاً مراقب بود و به‌موقع به پزشک مراجعه کرد:
- فشارخون بالا
- دفع پروتئین در ادرار
- التهاب در صورت
- ورم دور چشم
- ورم ناگهانی دست، پا و زانو به‌علت جمع شدن آب در این بافت‌ها
- افزایش وزن ناگهانی
- سقط جنین
- جدا شدن جفت
- سرگیجه
- اختلالات بینایی مانند تاری و…
- احساس درد در قسمت پایین شکم در هنگام لمس
- تهوع و استفراغ
زایمان زودرس
علت درد شدید زیر شکم زن باردار می‌تواند زایمان زودرس باشد. اگر قبل از هفته ۳۷ بارداری، زن باردار دل درد‌ها و انقباض‌های منظم شدید به همراه کمر درد داشته باشد، احتمالاً با زایمان زودرس رو‌به‌رو شده است که در این صورت خیلی سریع باید به پزشک مراجعه کند. علائم زایمان زودرس می‌تواند شامل پارگی کیسه‌ی آب و خارج شدن آب از آن،کند شدن حرکت جنین و مشاهده‌ی خون باشد.
جدا شدن جفت
جفت (Placenta) عضوی با سطح صاف است که در بدن جانداران توسط بند ناف به جنین متصل می‌شود. قبل از زایمان، جفت به دیواره‌ی رحم وصل است. درهنگام زایمان جفت به همراه نوزاد از کانال زایمانی خارج می‌شود.کار جفت بسیار مهم است. این عضو مسئول نگه‌داری، پشتیبانی و تسهیل‌گر رشد است. از آنجایی که جفت رابط جنین و مادر است، مواد مغذی و اکسیژن را توسط بند ناف به جنین می‌رساند، مواد زائد را از جنین خارج می‌کند و این کار به‌نحوی تخصصی انجام می‌شود که هرگز خون مادر و جنین با هم مخلوط نمی‌شوند.اگر جفت به هر دلیلی قبل از زمان زایمان از جنین یا مادر جدا شود، دردهای شدید در ناحیه‌ی شکم و کمر ایجاد و خونریزی شروع می‌شود که خیلی سریع باید پزشک خود را در جریان بگذارید.
البته به جز عوامل گفته شده می‌توان علت درد گرفتن زیر شکم زن باردار را به برخی بیماری‌ها نسبت داد مانند:
- مسمومیت غذایی
- هپاتیت
- بیماری‌های مرتبط با کیسه‌ی صفرا
- انسداد روده
- سنگ کلیه در بارداری
روش‌های پیشگیری از درد زیر شکم در زنان باردار چیست؟
همان‌طور که قبلاً اشاره شد در طی نگارش این مقاله هر جا که به دردی پرداخته شد به روش پیشگیری از آن هم تا جایی که ضروری به‌نظر می‌رسید، اشاره کردیم. در اینجا لازم به ذکر است که علاوه بر روش‌های پیشگیری ذکر شده، بهترین پیشگیری، کنترل هیجانات و استرس‌ها است که در بهبود روند همه‌ی بیماری‌ها اثر فراوان دارد چرا که با کنترل هیجانات کاذب، سیستم ایمنی بدن بهترین کارکرد را خواهد داشت. اگر باردارید، عمل کردن به روش‌های زیر تا حد زیادی می‌تواند شما را از درد زیر شکم ایمن کند:
- در دوران بارداری به هیچ عنوان از دارو‌ها بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید
- غذا‌های شور و چرب را از برنامه‌ی غذایی خود حذف کنید
- رعایت بهداشت فردی را بیش از هر زمان دیگری در برنامه‌ی زندگی خود لحاظ کنید
- از درمان‌های خانگی خود‌سرانه اجتناب کنید
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
با توجه به اینکه درد زیر شکم در دوران بارداری به طور معمول می‌تواند وجود داشته باشد، باید بتوانیم تفاوت دردهای معمولی و دردهای با علائم خطرناک زیر شکم را در زنان باردار تشخیص دهیم. توجه داشته باشید در صورت رو‌به‌رو شدن با موارد زیر می‌توانید هر چه سریع‌تر با دکتر تماس گرفته و مطمئن باشید در کم‌ترین زمان ممکن، در مورد رفع مشکل شما، اقدامات لازم صورت می‌پذیرد:
- دردهای منظم و گرفتگی‌های انقباضی
- سرگیجه و سبکی سر
- خونریزی
- کمر درد
روش های تسکین کمر درد در دوران بارداری
- تا جایی که می توانید استراحت کنید
بارداری زمان به چالش کشیدن بدن شماست. این به معنی آن نیست که باید از فعالیت های روزمره زندگی خود دور شوید و تمام طول شبانه روز را بخوابید.منظور از استراحتی که منجر به کاهش کمر درد در دوران باداری می شود، نشستن به شیوه ای است که فشار بر روی کمر و پاها نباشد. به یاد داشته باشید که کل وزن سر، تنه و بازوها از طریق کمر به باسن و پاها منتقل می شود.با افزایش وزن بدن و بزرگ شدن دور شکم بیش از حالت طبیعی، در حین راه رفتن یا ایستادن، به کمر فشار اضافه وارد می شود. پس استراحت کنید تا کمر دردتان کمتر شود.
- به پشت نخوابید
اگر چه با استراحت وضعیتتان بهتر می شود اما خوابیدن به پشت از استراحت نکردن بدتر است. وزن اضافه که در رحم ایجاد شده است، با خوابیدن به پشت، بر اثر نیروی جاذبه زمین، به کمر فشار وارد می کند.همچنین می تواند انحنای طبیعی ستون فقرات را تغییر دهد و فشارهای بیشتر بر کمر وارد شود. بنابراین هرگز به پشت نخوابید. بهترین حالت خوابیدن برای شما خوابیدن به پهلو، با زانوهای خم است در این حالت باید یک بالش یا کوسن بین زانوهایتان قرار دهید.البته می توانید از بالش های مخصوص دوران بارداری که به شکل عصا هستند نیز استفاده کنید.
- کفش مناسب بپوشید
اگر شغلتان به گونه ای است که مجبور هستید زیاد باستید یا راه بروید، باید مطمئن شوید که از کفش مناسب استفاده می کنید. در این حالت باید از پوشیدن کفش های پاشنه بلند و یا کفش هایی که کف صاف دارند اجتناب کنید.بارداری موجب می شود راه رفتن عادی شما تغییر کرده و حرکات مفاصل، لگن و کمر نیز به طبع آن تحت تاثیر قرار گیرد. پوشیدن کفش نامناسب در این دوران باعث بدتر شدن شرایط می شود.کفش های راحت و ساده موجب می شوند حداقل کمر درد نگیرید. از پوشیدن کفش های پاشنه بلند که قوس بیش از حدی در زیر پا ایجاد می کنند نیز، خودداری کنید. و نکته آخر در مورد کفش این است که هر کجا که امکان دارد، از پوشیدن کفش خود داری کنید و پا برهنه راه بروید.
- از سرما درمانی و گرما درمانی استفاده کنید
هر دو برنامه سرما درمانی و گرما درمانی برای کاهش کمر درد در دوران بارداری مفید است. این روش ها نه تنها به تسکین درد کمک می کنند بلکه برای جنین نیز خطری ندارند.حرارت باعث بهبود گردش خون و سفتی عضلات می شود. سرما هم می تواند التهاب را کاهش داده و منطقه ای که درد در آن احساس می شود را بی حس کند.اگر درد شدیدی دارید که ناگهانی ایجاد شده است، از کمپرس یخ بر روی کمر استفاده کنید. البته هرگز نباید یخ را مستقیما روی پوست بگذارید.بهتر است کیسه را درون حوله بگذارید و با حوله کمرتان را سرد کنید. بعد از این که کمر کمی آرام شد از کمپرس آب گم استفاده کنید. برای این کار می توانید از پد گرما یا بطری آب گرم بر روی قسمت های پایین کمر استفاده کنید.
- ورزش کنید و حرکات کششی انجام دهید
از فعالیت شدید بدنی در دوران بارداری باید اجتناب شود. این عدم فعالیت می تواند درد کمر را بدتر کند و حتی ممکن است آسیب جدی به ستون فقرات وارد کند.با این حال، تمرینات کششی ملایم و متوسط می تواند برای طیف وسیعی از عضلات کمر و مشکلات مشترک در دوران بارداری مفید باشد. همیشه قبل از شروع هر برنامه ورزشی با دکتر خود صحبت می کنند.چون برنامه ورزشی در دوران بارداری متفاوت از برنامه های ورزشی معمولی است. فعالیت های فیزیکی ملایم مانند یوگا برای تسکین کمر درد در دوران بارداری مفید است.
طرز ایستادن خود را بهبود دهید
ایستادن صحیح یکی از موثر ترین راه ها برای به حداقل رساندن کمر درد در دوران بارداری است. بسیاری از زنانی که قوس کمر زیادی دارند.در دوران بارداری سعی می کنند دولا دولا راه بروند. حتی افزایش سایز سینه ها نیز موجب می شود وضعیت ایستادن و راه رفتنمان تغییر کند.با یک فیزیوتراپ و یا درمانگر فیزیکی صحبت کنید و از او در مورد شیوه صحیح ایستادن و راه رفتن سوال کنید. بدن شما در حال تغییر است پس عاداتتان نیز باید تغییر کند.تغییرات ساده بدن شما در راه رفتن، ایستادن و نشستن می تواند تا حد زیادی منجر به کاهش فشار کمر و درد همراه با آن شود. پوشیدن لباس مناسب که از پهلو ها و اطراف ران حمایت کند نیز در اصلاح تغییر وضعیت شما موثر است.
سوالات متداول
کمردرد یکی از شایع ترین مشکلات بارداری به خصوص در ماه‌های آخر است. این درد به طور معمول پس از تولد نوزاد از بین می‌رود اما در بسیاری از خانم‌ها،تا ماه‌ها بعد از زایمان نیز ادامه می‌یابد.
بله، هورمون های بارداری برای آماده شدن عبور نوزاد از کانال زایمان، رباطهای مفاصل لگن شما را شل کرده تا آنها را انعطاف‌پذیرتر کنند. حال اگر مفاصل بیش از حد انعطاف پذیر شوند، کمردرد ممکن است رخ دهد.
تفاوت اصلی بین کمر درد ناشی از قاعدگی و کمردرد بارداری این است که گرفتگی کمر در اوایل بارداری به اندازه گرفتگی کمر در دوران قاعدگی شدید نیست و همچنین در قسمت پایین تر شکم رخ می‌دهد. درد پریود ممکن است چند روز قبل از قاعدگی شروع شود و پس از پایان دوره کاهش یابد؛ در حالیکه، کمردرد اوایل بارداری ممکن است در حدود هفته چهارم رخ داده و برای هفته ها یا ماه ها در دوران بارداری ادامه یابد.
لباس‌های نگهدارنده شکم را خریداری و استفاده کنید. این لباس‌ها شبیه یک کمربند بوده و به برداشتن وزن شکم از روی عضلات کمر کمک می‌کنند. همچنین، برخی از شلوارهای بارداری دارای یک نوار کشی پهن هستند که در زیر انحنای شکم شما قرار گرفته تا وزن آن را تحمل کند.
سخن پایانی
کمردرد در اوایل بارداری، یکی از دردهای طبیعی است که ممکن است هر زنی در دوران بارداری خود تجربه کند، اما اگر این کمردرد از حالت نرمال خود خارج شود، ممکن است نشانه‌ی مشکل دیگری باشد، بنابراین لازم است برای درمان کمردرد به پزشک مراجعه شود.
